Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Ριζικές αλλαγές στο “καθεστώς” των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ της υγείας (ΕΟΠΥΥ) προτείνει η “επιτροπή Πισσαρίδη” στην ενδιάμεση έκθεση για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Χαρακτηριστικά, προτείνεται η “αντικατάσταση της ποσοστιαίας εισφοράς υγείας των μισθωτών με ένα σταθερό ποσό ή ένα σύστημα λίγων κλάσεων, όπως ισχύει και με τους αυτοαπασχολούμενους”.
Η ίδια έκθεση επισημαίνει πως “εναλλακτικά” θα μπορούσε να υπάρξει “διατήρηση του ισχύοντος καθεστώτος αναλογικών εισφορών αλλά με ακόμα πιο χαμηλό πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών υγείας”. Τέλος, επισημαίνεται πως “το σχετικό κενό (σ.σ. από την αλλαγή στις εισφορές υγείας) θα καλυφθεί από γενικά φορολογικά έσοδα”.
Mε βάση τα παραπάνω, σε σχέση με τις αλλαγές που πρέπει, σύμφωνα με την “Επιτροπή Πισσαρίδη”, να γίνουν στις εισφορές υπέρ του ΕΟΠΥΥ, συστήνονται τρία σενάρια θέσπισης είτε ενός “σταθερού ποσού”, είτε ενός “συστήματος λίγων κλάσεων”, είτε τέλος ενός “ακόμα πιο χαμηλού πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών υγείας” στα πλαίσια όμως του υφιστάμενο πλαισίου.
Αναλυτές επισημαίνουν στο Capital.gr πως το πρώτο σενάριο (“σταθερό ποσό”) σημαίνει πως θα μπορούσε να επιβληθεί ένα ενιαίο “ασφάλιστρο” υπέρ της υγείας για όλους τους μισθωτούς (ανεξάρτητα από τις αποδοχές τους), αντί της σημερινής εισφοράς 6,9% η οποία επιβάλλεται επί των μικτών αποδοχών τους και την οποία μοιράζονται εργοδότες και εργαζόμενοι.
Σε σχέση με το δεύτερο σενάριο (“σύστημα λίγων κλάσεων) της “επιτροπής Πισσαρίδη”, οι ίδιες πηγές τονίζουν πως πρόκειται για μία παραλλαγή του πρώτου σεναρίου, καθώς αντί για ένα ενιαίο ασφάλιστρο, θα μπορούσαν να υπάρχουν πχ δύο, όπως ισχύει για τους αυταπασχολούμενους, από την 1η Ιανουαρίου 2020.
Το τρίτο σενάριο (“διατήρηση του ισχύοντος καθεστώτος αναλογικών εισφορών αλλά με ακόμα πιο χαμηλό πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών υγείας”) σημαίνει πως θα μπορούσε να παραμείνει μεν η εισφορά 6,9% επί των μικτών αποδοχών, αλλά να υπάρξει ένα “πλαφόν” στο ύψος τους, πάνω από το οποίο δεν θα αυξανόταν σαν ποσό η εισφορά υπέρ της υγείας.
Αξίζει να σημειωθεί η επισήμανση της ενδιάμεσης έκθεσης της “επιτροπής Πισσαρίδη”, σύμφωνα με την οποία πως “το σχετικό κενό θα καλυφθεί από γενικά φορολογικά έσοδα”. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές, προεξοφλείται πως το νέο σύστημα θα φέρει ελάφρυνση τόσο στους μισθωτούς, όσο και στους εργοδότες και, έτσι, μείωση των εσόδων από τις εν λόγω εισφορές.
Προγενέστεροι σχεδιασμοί αρμοδίων στελεχών προς την ίδια κατεύθυνση με τις προτάσεις της “επιτροπής Πισσαρίδη”, τις οποίες είχε αποκαλύψει το Capital.gr, προέβλεπαν πως αν η κυβέρνηση αποφασίσει να εισαγάγει ένα ενιαίο ασφάλιστρο υγείας π.χ. 55 ευρώ/μήνα και για τους μισθωτούς (όπως είναι η κατώτατη εισφορά υπέρ ΕΟΠΥΥ για τους επαγγελματίες), τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημοσίου τομέα, ο ΕΟΠΥΥ θα εισέπραττε ετησίως το ποσό των 1,6 δισ. ευρώ αντί των 2,5 δισ. ευρώ που εισπράττει με βάση το υφιστάμενο “καθεστώς” (σ.σ. εισφορά 6,9% επί των μικτών αποδοχών). Συνεπώς, θα προκύψει απώλεια εσόδων ύψους 900 εκατ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να καλυφτούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς νόμος του 2011 προβλέπει επιχορήγηση ύψους 0,6% του ΑΕΠ, η οποία αντιστοιχεί στα προ της κορονοκρίσης δεδομένα, σε 900 εκατ. ευρώ.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν πως οι προτάσεις της “Επιτροπής Πισσαρίδη” για τις εισφορές υγείας συνδέονται με εκείνες που αφορούν τη “μείωση του μη μισθολογικού κόστους”, με την έννοια ότι η μείωση του μη μισθολογικού κόστους θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω των προαναφερθέντων αλλαγών στο “καθεστώς” των εισφορών υγείας, καθώς όλες τους “δείχνουν” (όπως φαίνεται από την αναφορά της έκθεσης περί “κενού” που πρέπει να καλυφθεί από τα φορολογικά έσοδα, δηλαδή από τον κρατικό προϋπολογισμό). Επίσης, τονίζεται πως αποτελεί προγραμματική δέσμευση της κυβέρνησης η μείωση του μη μισθολογικού κόστους κατά 5 μονάδες έως το 2023, ενώ ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, πρόσφατα δήλωσε πως η μείωση των εισφορών αποτελεί πρώτη προτεραιότητα.
Το ίδιο ισχύει και με την πρόταση περί “μείωσης του ανώτατου ορίου εισοδήματος (πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών) επί του οποίου επιβάλλονται αναλογικές ασφαλιστικές εισφορές για τους μισθωτούς εργαζόμενους, ώστε να προσεγγίσει τους μέσους όρους στην ΕΕ”. Και αυτό γιατί μία από τις προτάσεις για τις εισφορές υγείας προβλέπει “”ακόμα πιο χαμηλού πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών υγείας”. Με άλλα λόγια, θα μπορούσε, σύμφωνα με αναλυτές, να μειωθεί το ανώτατο ασφαλιστέο εισόδημα μόνο για τις εισφορές υγείας και όχι π.χ. για τις εισφορές κύριας-επικουρικής ασφάλισης.
Κατά τ΄άλλα, η ” Επιτροπή Πισσαρίδη”, σε σχέση με το Ασφαλιστικό, προτείνει “αναπροσαρμογή των κανόνων υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης με τρόπο που να είναι αναλογιστικά και ουσιαστικά περισσότερο ανταποδοτική”. Επίσης συστήνει “πληρέστερη μετάβαση συντάξεων σε σύστημα τριών πυλώνων (σ.σ. δημόσιας, επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφάλισης), με μείωση εισφορών και ενισχυμένους βαθμούς ελευθερίας των νοικοκυριών στη διαχείριση”.
