Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχασαν περίπου 140 δισεκατομμύρια ευρώ έσοδα από το ΦΠΑ το 2018.
Η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το λεγόμενο «κενό ΦΠΑ» (VAT GAP), δηλαδή τη διαφορά μεταξύ των προσδοκώμενων και των πραγματικών εσόδων από τον ΦΠΑ, αποτυπώνει ότι η απώλεια εσόδων έχει οριακά βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, τα στοιχεία για το 2020 προβλέπουν αντιστροφή αυτής της τάσης, με πιθανή απώλεια 164 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2020 λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας κοροναϊού στην οικονομία.
Η Ελλάδα αν και μένει σταθερά στην δεύτερη θέση με το μεγαλύτερο έλλειμμα σε ποσοστό (30,1%), παρουσίασε μείωση του ελλείμματος το 2018 σε σχέση με το 2017 (7,399 δις το 2017 έναντι ελλείμματος 6,570 το 2018. Σε ποσοστά το έλλειμμα άγγιξε το 34% το 2017, έναντι 30,1% το 2018.
Τι είναι το έλλειμμα ΦΠΑ ή αλλιώς (Vat Gap);
Τα κράτη μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χάνουν δισεκατομμύρια ευρώ σε έσοδα ΦΠΑ λόγω φορολογικής απάτης και ανεπαρκών συστημάτων είσπραξης φόρων. Το χάσμα ΦΠΑ, που είναι η διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων εσόδων από τον ΦΠΑ και του ΦΠΑ που πραγματικά εισπράττεται, παρέχει μια εκτίμηση της απώλειας εσόδων λόγω φορολογικής απάτης, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, αλλά και λόγω πτώχευσης, οικονομικών αφερεγγυότητας ή εσφαλμένων υπολογισμών.
Ποια είναι τα κύρια ευρήματα της έκθεσης της Ε.Ε. 2020 για το έλλειμμα ΦΠΑ;
Σε ονομαστικούς όρους, το συνολικό χάσμα ΦΠΑ της ΕΕ μειώθηκε ελαφρώς κατά σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε 140,04 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018, επιβραδύνοντας από τη μείωση των 2,9 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2017. Αυτή η πτωτική τάση αναμενόταν να συνεχιστεί για ένα ακόμη έτος, αν και η πανδημία του κοροναϊού είναι πιθανό να αντιστρέψει τη θετική τάση.
Όπως και το 2017, η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο έλλειμμα ΦΠΑ (33,8%), ακολουθούμενη από την Ελλάδα (30,1%) και τη Λιθουανία (25,9%).
Το μικρότερο έλλειμμα είχε η Σουηδία (0,7%), η Κροατία (3,5%) και η Φινλανδία (3,6%).
Οι μεμονωμένες επιδόσεις των κρατών μελών εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά. Συνολικά, το 2018 τα μισά κράτη μέλη της ΕΕ-28 κατέγραψαν ένα έλλειμμα πάνω από το μέσο όρο του 9,2%, αν και 21 χώρες σημείωσαν μείωση σε σύγκριση με το 2017, με πιο σημαντικές αυτές της Ουγγαρίας (-5,1%), της Λετονίας (-4,4%) και της Πολωνίας (-4,3%).
Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στο Λουξεμβούργο (+ 2,5%), ακολουθούμενη από οριακές αυξήσεις στη Λιθουανία (+ 0,8%) και στην Αυστρία (+ 0,5%).
Τι προκαλεί τέτοιες διαφορές στο έλλειμμα ΦΠΑ μεταξύ των κρατών μελών;
Οι διακυμάνσεις των εκτιμήσεων του ΦΠΑ μεταξύ των κρατών μελών αντικατοπτρίζουν τις υπάρχουσες διαφορές στα κράτη μέλη όσον αφορά τη φορολογική συμμόρφωση, την απάτη, την αποφυγή, τις πτωχεύσεις, τις αφερεγγυότητες και τη φορολογική διοίκηση. Προσφέρει μια ένδειξη για την απόδοση των εθνικών φορολογικών διοικήσεων, αλλά δεν πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα.
Άλλες περιστάσεις θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στο μέγεθος του ελλείμματος ΦΠΑ, όπως οι οικονομικές εξελίξεις και η ποιότητα των εθνικών στατιστικών.
