Αριθμός 1438/2019
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ
– Σύμβαση εγγύησης. Έκταση ευθύνης του εγγυητή.
– Από το συνδυασμό των άρθρων 361, 847 και 851 του ΑΚ συνάγονται τα εξής: Με τη σύμβαση της εγγύησης, ο εγγυητής αναλαμβάνει απέναντι στο δανειστή και αντισυμβαλλόμενό του την ευθύνη ότι η οφειλόμενη από τον πρωτοφειλέτη παροχή θα καταβληθεί σ’ εκείνον από τον πρωτοφειλέτη ή από τον ίδιο. Επομένως, περιεχόμενο της εγγύησης είναι η ανάληψη από τον εγγυητή της υποχρεώσεως απέναντι στο δανειστή να εκπληρώσει την παροχή του πρωτοφειλέτη, αν δεν το κάνει ο τελευταίος. Η εγγύηση είναι σύμβαση συναινετική, αφηρημένη και ετεροβαρής, με παρεπόμενο και επικουρικό χαρακτήρα, καταρτίζεται δε μεταξύ εγγυητή και δανειστή χωρίς να απαιτείται η σύμπραξη ή η συναίνεση του οφειλέτη Η κύρια παροχή μπορεί να είναι χρηματική ή και οποιουδήποτε άλλου είδους. Ο εγγυητής ευθύνεται πλήρως, ήτοι ενέχεται όπως κάθε γνήσιος οφειλέτης έναντι του δανειστή του, με τη διαφορά ότι ο εγγυητής ενέχεται ή ευθύνεται για την εκπλήρωση της οφειλής άλλου (του πρωτοφειλέτη). Όταν, όμως, καταβάλλει, εκπληρώνει μεν την παροχή του πρωτοφειλέτη, συγχρόνως όμως εκπληρώνει και την δική του παροχή, που ακριβώς κατευθύνεται στην επίτευξη της εκπλήρωσης της παροχής του πρωτοφειλέτη (ΑΠ 1226/2015). Ο εγγυητής, ως εκ του παρεπόμενου χαρακτήρα της εγγύησης σε σχέση με την κύρια οφειλή, ευθύνεται για την έκταση που έχει κάθε φορά η κύρια οφειλή, με βάση τη σύμβαση μεταξύ δανειστή και πρωτοφειλέτη που είχε καταρτισθεί μέχρι τη σύναψη της εγγύησης, ανεξάρτητα αν καθίσταται μεγαλύτερη. Όμως, επειδή η διάταξη του άρθρου 851 ΑΚ, είναι ενδοτικού δικαίου, οι συμβαλλόμενοι είναι ελεύθεροι να διαμορφώσουν ελεύθερα κατά τη βούλησή τους την εγγύηση. Έτσι, μπορούν, είτε ταυτόχρονα με τη σύσταση της εγγύησης είτε με μεταγενέστερη σύμβαση, να καθορίσουν την ευθύνη του εγγυητή στενότερα από την άνω διάταξη. Σύμφωνα δε με αυτά, μπορεί να συμφωνήσουν, ότι ο εγγυητής αναλαμβάνει την ευθύνη και εγγυάται για ένα μόνο μέρος του χρέους, ακόμη και της κύριας οφειλής, του πρωτοφειλέτη προς το δανειστή. Ο δανειστής, ασκώντας αγωγή κατά του εγγυητή για καταβολή του χρέους που δεν καταβάλει ο πρωτοφειλέτης, πρέπει να επικαλεστεί τη σύμβαση με τον πρωτοφειλέτη, την μεταξύ αυτού και του εγγυητή σύμβαση της εγγύησης κατά το περιεχόμενό της, ήτοι την παροχή που αφορά και την έκταση της ευθύνης, το ύψος της οφειλής του πρωτοφειλέτη και την υπερημερία του τελευταίου. Εάν ο δανειστής ισχυρίζεται ότι ο εγγυητής ευθύνεται ως αυτοφειλέτης και για όλη την έκταση της οφειλής, σύμφωνα με το άρθρο 851 ΑΚ, την ύπαρξη ειδικού συμβατικού, μεταξύ δανειστή και εγγυητή, όρου, με τον οποίο περιορίζεται η ευθύνη του εγγυητή σε μέρος μόνο της οφειλής, πρέπει να επικαλεστεί και αποδείξει ο εγγυητής, δεδομένου ότι αυτός ο ισχυρισμός περιορισμού της ευθύνης συνιστά ένσταση καταλυτική του δικαιώματος του δανειστή (ΑΠ 1486/1997).
Συνεπώς, δεν αποτελεί η αναφορά του περιορισμού αυτού, στοιχείο της βάσεως της αγωγής. Εάν, όμως, στο δικόγραφο της αγωγής, ο δανειστής, εκθέτει το περιεχόμενο της σύμβασης εγγύησης και ισχυρίζεται ότι η ευθύνη του εγγυητή ανέρχεται κατά τη σύμβαση εγγύησης σε μέρος μόνο της οφειλής, πρέπει στο δικόγραφο της αγωγής, για το ορισμένο αυτής, ώστε να καλύπτεται ο σκοπός της δυνατότητας του δικαστηρίου να κρίνει και στον εναγόμενο εγγυητή να αμυνθεί, αποδεχόμενος την προσδιοριζόμενη ευθύνη του ή αμφισβητώντας το καθοριζόμενο από το δανειστή ύψος αυτής, να αναφέρει το συγκεκριμένο ύψος για το οποίο συντρέχει, κατά τη σύμβαση, η εγγύηση. Τούτο μάλιστα διότι, ως προς το επιπλέον μέρος της οφειλής, δεν ευθύνεται ο εγγυητής και η αγωγή, κατά το μέρος που θα ζητεί την καταβολή και του πέραν της ευθύνης του εγγυητή, ποσού της συνολικής οφειλής του πρωτοφειλέτη, σύμφωνα με τα ιστορούμενα για το ύψος της ευθύνης του εγγυητή, θα είναι μη νόμιμη, αφού δεν θα στηρίζει το αίτημα για καταβολή του επιπλέον αυτού μέρους της οφειλής.
