Αριθμός 188/2020
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ
– Καταδολίευση δανειστών. Προϋποθέσεις γένεσης της αξίωσης προς διάρρηξη καταδολιευτικής δικαιοπραξίας. Αφερεγγυότητα οφειλέτη.
– Από τις διατάξεις των άρθρων 939, 941, 942 και 943 του ΑΚ, σε συνδυασμό προς εκείνες των άρθρων 936 παρ. 3, 953 παρ. 2 και 992 παρ. 1 του ΚΠολΔ, προκύπτει ότι με αυτές χορηγείται ένδικο βοήθημα στους δανειστές προς διάρρηξη των επιβλαβών γι’ αυτούς απαλλοτριωτικών πράξεων του οφειλέτη τους, εφόσον η υπολειπόμενη περιουσία του δεν επαρκεί για ικανοποίηση των κατ’ αυτού απαιτήσεών τους. Η αγωγή για διάρρηξη, που αποτελεί άσκηση διαπλαστικού δικαιώματος, μπορεί να ασκηθεί κατά των προσώπων που έχουν συναλλαγεί καταδολιευτικά, δηλαδή κατά του οφειλέτη και του τρίτου. Κατά τις ως άνω διατάξεις για τη γένεση της αξίωσης προς διάρρηξη καταδολιευτικής δικαιοπραξίας απαιτείται η συνδρομή των κατωτέρω προϋποθέσεων: α) απαίτηση του δανειστή κατά του οφειλέτη, γεννημένη κατά το χρόνο που ο τελευταίος επιχειρεί την απαλλοτρίωση, β) απαλλοτρίωση από τον οφειλέτη περιουσιακού στοιχείου, γ) πρόθεση βλάβης των δανειστών, δ) γνώση του τρίτου ότι ο οφειλέτης απαλλοτριώνει προς βλάβη των δανειστών και ε) αφερεγγυότητα του οφειλέτη, η οποία συντρέχει όταν η υπολειπόμενη εμφανής περιουσία τούτου δεν επαρκεί για την ικανοποίηση του δανειστή. Επομένως, ο τελευταίος έχει αξίωση διάρρηξης απαλλοτρίωσης του οφειλέτη, εφόσον η υπολειπόμενη περιουσία του δεν επαρκεί για την ικανοποίησή του (ΑΠ 243/2019, ΑΠ 822/2017, ΑΠ 928/2014, ΑΠ 1284/2011).
– Από τη διάταξη του άρθρου 939 ΑΚ προκύπτει ότι προϋπόθεση για τη γέννηση της αξίωσης του δανειστή προς διάρρηξη της εκ μέρους του οφειλέτη γενόμενης “καταδολιευτικής απαλλοτριώσεως” αποτελεί (και) η αφερεγγυότητα του τελευταίου, δηλαδή η ανεπάρκεια της υπολειπόμενης περιουσίας του προς ικανοποίηση του πρώτου (δανειστή). Η αφερεγγυότητα αυτή πρέπει να υπάρχει κατά το χρόνο άσκησης της σχετικής αγωγής, δηλαδή κατά το χρόνο επίδοσής της κατ’ άρθρ. 215 παρ. 1 ΚΠολΔ, οπότε και θα κριθεί το στοιχείο της βλάβης του δανειστή (ΟλΑΠ 15/2012, ΑΠ 708/2017, ΑΠ 661/2015, ΑΠ 1937/2006).
