Με τις διατάξεις του ν.4430/2016 θεσπίστηκε το νομοθετικό πλαίσιο για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ) ως μορφή εναλλακτικής οργάνωσης των οικονομικών δραστηριοτήτων και ορίστηκαν μεταξύ άλλων οι φορείς της.
Με τη σχετική εγκύκλιο 17/2019 προσδιορίστηκε το ασφαλιστικό καθεστώς των μελών Συνεταιρισμών Εργαζομένων και η υπαγωγή τους στην υποχρεωτική ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ.
Με τη νέα εγκύκλιο 41/2020 παρέχονται συμπληρωματικά οδηγίες για την ασφάλιση μελών και εργαζόμενων στις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις.
Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) – Σκοπός/Μορφές
Με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Δ’ του άρθρου 14 ν.4430/2016, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) είναι αστικοί συνεταιρισμοί του ν.1667/1986, που έχουν ως καταστατικό σκοπό τη “συλλογική ωφέλεια” και διαθέτουν εκ του νόμου εμπορική ιδιότητα.
Η σύσταση Κοιν.Σ.Επ. και η υπαγωγή της στις διατάξεις του νόμου αυτού συντελείται με την εγγραφή της στο Μητρώο, οπότε αποκτά νομική προσωπικότητα και εμπορική ιδιότητα.
Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό τους διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
α) Κοιν.Σ.Επ.Ένταξης ,οι οποίες διακρίνονται στις κάτωθι υποκατηγορίες:
αα) Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης Ευάλωτων Ομάδων
αβ) Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης Ειδικών Ομάδων
αγ) Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) του άρθρου 12 του Ν.2712/1999 και
β) Κοιν.Σ.Επ. Συλλογικής και Κοινωνικής ωφέλειας.
Ασφάλιση Μελών και εργαζομένων στις Κοιν.Σ.Επ.
• Σύμφωνα με την παρ.7 του άρθρου 14 του ν.4430/2016 «η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου μόνο με την ιδιότητα του μέλους σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν δημιουργεί ατομικές ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις».
Με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 16 του ιδίου Νόμου ως εκτελεστικό διοικητικό όργανο της Κοιν.Σ.Επ., ορίζεται Διοικούσα Επιτροπή, η λειτουργία της οποίας διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν.1667/1986. Η ιδιότητα του μέλους της εν λόγω Επιτροπής είναι άμισθη.
Στις περιπτώσεις που με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης αποφασιστεί η παροχή αποζημίωσης στα πρόσωπα αυτά, η αποζημίωση αυτή δεν αποτελεί μισθό και δεν δημιουργεί δικαιώματα ή αξιώσεις από τις διατάξεις της εργατικής ή ασφαλιστικής νομοθεσίας.
• Στην περίπτωση που τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. είναι και εργαζόμενοί της, προβλέπεται ασφαλιστικό καθεστώς εξαρτημένης εργασίας σύμφωνα με την παρ.8 του άρθρου 17 του Ν.4430/2016. Αμείβονται για την παρεχόμενη εργασία και έχουν όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία. Υπόχρεη προς απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών προς τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης είναι η Κοιν.Σ.Επ.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. με μόνη την ιδιότητα του μέλους, απαλλάσσονται από κάθε ασφαλιστική υποχρέωση, ενώ για τα μέλη της που είναι και εργαζόμενοι, προβλέπεται ασφαλιστικό καθεστώς εξαρτημένης εργασίας.
