της Δήμητρας Καδδά
Συντονισμένη προσπάθεια για άρση εμποδίων αλλά και για πλέγμα κινήτρων ώστε να αυξηθεί το μέσο μέγεθος των εταιρειών στην Ελλάδα, ξεδιπλώνει η κυβέρνηση.
Στο τραπέζι είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, πρόταση για μία νέα, ευέλικτη, νομική οντότητα η οποία θα διευκολύνει την συγχώνευση ή τον συνεταιρισμό μεταξύ επιχειρήσεων με τρόπο που να διασφαλίζει καλύτερα τους μετόχους σε νομικό επίπεδο, για παράδειγμα καθιστώντας πιο εύκολη την συνένωση αλλά και τον διαχωρισμό τους.
Παράλληλα, εξετάζονται μία σειρά από κίνητρα σε εταιρείες που αποφασίζουν να κάνουν το εν λόγω βήμα συνεργασίας με τη δυνατότητα να πληρώνουν για ένα διάστημα μικρότερο εταιρικό φόρο ή τέλος επιτηδεύματος. Στο πλαίσιο αυτό μελετάται σύμφωνα με πληροφορίες και το κατά πόσο θα μπορούν τα εν λόγω κίνητρα να ενταχθούν στο σχεδιασμό του Ταμείου Ανάκαμψης.
Επίσης διερευνώνται οι δυνατότητες παροχής ειδικών δανείων για περιπτώσεις συγχωνεύσεων και εξαγωγών αλλά και η μοριοδότησή τους κατά την αξιολόγηση της πιστοληπτικής τους ικανότητας. Επιπλέον εξετάζονται άλλες μορφές συνεργασίας που δημιουργούν οικονομίες κλίμακας και πώς αυτές μπορούν να στηριχθούν, όπως για παράδειγμα η παροχή υπηρεσιών χρηματοοικονομικών, λογιστικών, κτηριακών κλπ. Ειδική έμφαση δίδεται στις εταιρείες με εξαγωγικό προσανατολισμό και στην ανάγκη να υπάρξει ειδική πρόνοια για την ανάπτυξή τους.
Το ζήτημα εξετάζει ειδική Διυπουργική Επιτροπή στην οποία μετέχουν ο Γ.Γ. Οικονομικής Πολιτικής Χρήστος Τριαντόπουλος αλλά και ο Γενικός γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή: Πάνος Σταμπουλίδης. Στόχος δεν είναι η άσκηση πίεσης προς τον επιχειρηματικό κόσμο προς την κατεύθυνση της μεγέθυνσης των εταιρειών, αλλά η παροχή κινήτρων για αυτούς που το επιθυμούν, εξηγούν αρμόδιες πηγές και παραπέμπουν στο Πόρισμα Πισσαρίδη το οποίο καταγράφει τη μεγάλη υστέρηση της χώρας στο εν λόγω πεδίο και τις επιπτώσεις σε όρους παραγωγικότητας και ΑΕΠ.
Πατέλης: να μην υπάρχουν εμπόδια για τον επιχειρηματία που δεν θέλει να μείνει για πάντα μικρομεσαίος
Στο θέμα αναφέρθηκε ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης. Στη συνέντευξή του στο “Βήμα της Κυριακής” επισήμανε πως μέσα από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναδεικνύονται η δημιουργικότητα και η επιχειρηματικότητα που μας χαρακτηρίζουν, το ελληνικό δαιμόνιο, που είναι άλλωστε και ένα από τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.
Ωστόσο ο κ. Πατέλης έδωσε έμφαση στο να μην υπάρχουν εμπόδια στον επιχειρηματία που δεν θέλει να παραμείνει για πάντα μικρομεσαίος. “Μερικοί προφανώς θα το προτιμήσουν. Άλλοι, όμως, θέλουν να μεγαλώσουν. Για αυτούς θα πρέπει να δώσουμε κίνητρα και να τους βοηθήσουμε. Αλλά και για το καλό της οικονομίας. Πολύ μικρές επιχειρήσεις έχουν δυσκολίες να χρηματοδοτηθούν, να εξαγάγουν, να προσλάβουν προσωπικό, αλλά και να αντεπεξέλθουν στις σύγχρονες ψηφιακές ανάγκες. Για αυτό έχει συσταθεί μια διυπουργική επιτροπή ώστε να μελετήσει αυτό το θέμα, πώς μπορεί δηλαδή να βοηθήσει το κράτος να μεγαλώσει η μέση ελληνική επιχείρηση. Δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. Σε κάποιον βαθμό πρέπει να άρεις τα εμπόδια και τα αντικίνητρα που υπάρχουν” επισήμανε.
Ο κ. Πατέλης αναφέρθηκε και στην έκθεση Πισσαρίδη στην οποία καταγράφεται πως η μέση ανάπτυξη στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια ήταν μόλις 0,9% ετησίως. Και η επιτάχυνση του ΑΕΠ συνδέεται με τέτοιου είδους μεταρρυθμίσεις.
Έκθεση Πισσαρίδη
Στην ενδιάμεση έκθεση για το Σχέδιο Ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία αναφέρεται πως η σταδιακή αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων μεσαίου και μεγάλου μεγέθους είναι προτεραιότητα και “αποτελεί προϋπόθεση για την αύξηση της παραγωγικότητας σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας, όπως και για την ενίσχυση των εξαγωγών”. Προτείνεται επίσης η καλύτερη διασύνδεση επιχειρήσεων μικρού και μεσαίου μεγέθους με τις μεγαλύτερες, ώστε να ενισχυθεί έμμεσα και περαιτέρω η εξωστρέφεια της οικονομίας.
Επισημαίνεται στην έκθεση πως “η χαμηλή παραγωγικότητα, σε συνδυασμό με τη λειτουργία των επιχειρήσεων σε μη επαρκώς διαφανές και σταθερό επιχειρηματικό πλαίσιο, συμβάλλουν στην εσωστρέφεια της οικονομίας. Υπέρμετρα μεγάλο τμήμα των επιχειρήσεων και της απασχόλησης κινείται στον χώρο των μη διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών. Το πρόβλημα αυτό σχετίζεται με το ότι οι επιχειρήσεις γενικά τείνουν να έχουν σχετικά μικρό μέγεθος, ενώ υψηλό είναι και το ποσοστό της αυτοαπασχόλησης και της άτυπης οικονομίας”.
Ουσιαστικά στην έκθεση θίγεται και το θέμα της παραοικονομίας η οποία θεωρείται από οικονομολόγους πως είναι πιο “εύκολη” σε μικρού μεγέθους επιχειρήσεις.
Στην έκθεση επισημαίνεται ωστόσο πως στην Ελλάδα η παραγωγικότητα των μικρών επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Τα στοιχεία δείχνουν πως ενώ στο σύνολο του επιχειρηματικού τομέα, παράγονται 21,1 χιλ ευρώ ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ανά εργαζόμενο, στις μικρές επιχειρήσεις η παραγωγικότητα περιορίζεται σε 7,9 χιλ. ευρώ ανά εργαζόμενο. Έτσι, ενώ στο σύνολο του επιχειρηματικού τομέα η χώρα κατέχει την πέμπτη χαμηλότερη θέση σε όρους παραγωγικότητας εργασίας, στις μικρές επιχειρήσεις η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση ανάμεσα στις χώρες-μέλη της ΕΕ με διαθέσιμα στοιχεία.
Επίσης στο ίδιο πόρισμα επισημαίνεται πως ένας σημαντικός λόγος που οι εταιρικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι χαμηλές, είναι η δυσχερής πρόσβαση στη χρηματοδότηση, κυρίως για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ). Αλλά και αντίστροφα, το μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων δυσκολεύει τη χρηματοδότησή τους καθώς και τη δημιουργία κρίσιμης μάζας για την ύπαρξη ρευστών αγορών κεφαλαίου για το σύνολο της οικονομίας. “Ο φαύλος αυτός κύκλος μπορεί να αντιμετωπιστεί με βελτιωτικές δράσεις τόσο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα όσο και στην οικονομία γενικότερα”.
Γίνεται λόγος και για τα προβλήματα στην εταιρική διακυβέρνηση που είναι δυνητικά σοβαρότερα για τις μικρές και τις οικογενειακές εταιρείες. Επίσης επισημαίνεται και πως όταν κάποιες επιχειρήσεις παραμένουν μικρές ή οικογενειακές, το ενδιαφέρον των επενδυτών για το Χρηματιστήριο παραμένει μικρό, με αρνητικές συνέπειες για όλες τις εταιρείες.
