Στο άρθρο 72 παρ. 11 του ν.4174/2013 ορίζεται ότι: «Διατάξεις περί παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου και πράξεις προσδιορισμού φόρου, τελών, εισφορών «προστίμων», προϊσχύουσες του άρθρου 36 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, εξακολουθούν να έχουν εφαρμογή για τις χρήσεις, τις περιόδους, τις υποθέσεις και τις φορολογικές υποχρεώσεις τις οποίες αφορούν. Κατ` εξαίρεση, οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 36 εφαρμόζονται και για περιπτώσεις φοροδιαφυγής, η οποία διαπράχθηκε πριν την εφαρμογή του Κώδικα, εάν, κατά τη θέση αυτού σε ισχύ, το δικαίωμα του Δημοσίου δεν έχει παραγραφεί. Όπου σε κείμενες διατάξεις ουσιαστικού φορολογικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, προβλέπεται προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου, πράξεις προσδιορισμού φόρου, τελών, εισφορών, πράξεις επιβολής προστίμων και κάθε άλλη συναφή πράξη, η παραγραφή διακόπτεται με την έκδοσή τους. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται και σε εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις, οι οποίες δεν έχουν συζητηθεί κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου σε πρώτο βαθμό.».
Με την πρόσφατη υπ’ αριθμ. Α.1405/2020 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς το ανωτέρω εδάφιο γ της παρ. 11 του άρθρου 72 του ν.4174/2013 κρίθηκε ότι αντίκειται στο άρθρο 78 παρ. 1 και του 2 του Συντάγματος. Πιο συγκεκριμένα με την ως άνω απόφαση κρίθηκε ότι: «Για τον ίδιο δε λόγο και οι διατάξεις του άρθρου 72 παρ.11 εδάφιο γ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), με τις οποίες προβλέπεται ότι η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου κ.λ.π., διακόπτεται με την έκδοσή τους, αντίκεινται στις εξειδικεύουσες την αρχή της ασφάλειας δικαίου διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος, γιατί αλλάζουν ανεπίτρεπτα το χρονικό σημείο διακοπής της παραγραφής φορολογικών αξιώσεων του Δημοσίου αναγομένων σε ημερολογιακά έτη προγενέστερα του προηγουμένου της δημοσιεύσεως του ν.4174/2013 ετών, εν προκειμένω το 2011, και ειδικότερα προσδιορίζουν το χρονικό σημείο της έκδοσης της καταλογιστικής πράξης ως λόγο διακοπής της παραγραφής, ενώ με τις διατάξεις του άρθρου 84 παρ.1 του Κ.Φ.Ε. οριζόταν η κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης ως λόγος διακοπής της παραγραφής. Άλλωστε, ενόψει της αρχής της φανερής δράσης της Διοίκησης, δεν μπορεί το χρονικό όριο εντός του οποίου μπορεί το Δημόσιο να ασκήσει δικαίωμά του να εξαρτάται από γεγονός άγνωστο στον φορολογούμενο, όπως είναι η έκδοση της καταλογιστικής πράξης (βλ. ΔΕφΑθ 58/2020, 734/2020).»
Συνεπώς, με την ανωτέρω απόφαση διασαφηνίστηκε ότι για την διακοπή της προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου απαιτείται η κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης και δεν αρκεί απλώς η έκδοση αυτής. Ως εκ τούτου, κρίσιμη ημερομηνία για την διακοπή της παραγραφής αποτελεί η ημερομηνία κοινοποίησης της καταλογιστικής πράξης στον ελεγχόμενο και όχι η ημερομηνία έκδοσης αυτής.
Της Καλομοίρας Κωτσαλά
Νομικός σύμβουλος, εξειδικευμένη στο Φορολογικό Δίκαιο
