Της Νένας Μαλλιάρα
Στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής όπου συζητείται το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση οφειλών με την παροχή δεύτερης ευκαιρίας, προσέρχονται (διαδικτυακά) σήμερα να διατυπώσουν τις θέσεις τους οι τράπεζες (θα εκπροσωπηθούν από τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Γ. Χαντζηνικολάου και την γενική γραμματέα, Χ. Απαλαγάκη), οι εταιρείες διαχείρισης και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Το 13ο σχέδιο του νόμου για τη διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους έχει λάβει υπόψιν κάποιες από τις επισημάνσεις των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης, χωρίς ωστόσο να έχει κατευνάσει πλήρως τις ανησυχίες τους για το ενδεχόμενο εκμετάλλευσης διατάξεων του νόμου από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Στο πλαίσιο αυτό, ενδεικτικά, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης διατυπώνουν ενστάσεις στο άρθρο 7 του ν/σ που αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής του νόμου και στην παρ. 3 που αναφέρει ποιοι δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται και ο οφειλέτης με εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών του που δεν επικαλείται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η μείωση του εισοδήματός του σε ποσοστό τουλάχιστον 20%. Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης μπορεί να οφείλεται είτε στη μείωση των εισοδημάτων του είτε στην αύξηση των δαπανών του. Τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης θεωρούν αόριστη την πρόβλεψη της μείωσης εισοδήματος κατά 20% (σε σχέση με πότε ή σε σύγκριση με τι;) την οποία ουσιαστικά θα μπορεί να επικαλείται ένας οφειλέτης για να μπει στην πλατφόρμα για τη ρύθμιση του χρέους του. Από την άλλη πλευρά, πάντως, η πρόβλεψη του 20% για τη μείωση του εισοδήματος μπορεί να ερμηνευθεί και θετικά, υπό την έννοια ότι ο νόμος βάζει “φρένο” στους ενήμερους οφειλέτες που θα θελήσουν να καταφύγουν στην πλατφόρμα ρύθμισης χρεών.
Γενικά, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης θα ήθελαν πιο αυστηρά κριτήρια “εισόδου” οφειλετών στο νέο πλαίσιο του νόμου, καθώς και
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον 1 χρόνο που προβλέπεται για την επάνοδο στην οικονομική δραστηριότητα οφειλέτη που πτώχευσε και έχει χάσει την κύρια κατοικία του (δηλ. ο οφειλέτης αυτός να είναι υποχρεωμένος να αποπληρώνει για περισσότερο χρονικό διάστημα το εναπομείναν χρέος του με την καταβολή ποσού πέραν του αναγκαίου για να καλύψει τις εύλογες δαπάνες του).
Σημειώνεται ότι και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με ζητούμενο την προάσπιση της τραπεζικής σταθερότητας και του δημόσιου συμφέροντος, διατηρεί κάποιες επιφυλάξεις για τον επικείμενο νόμο και έχει ζητήσει:
α) Την περαιτέρω αξιολόγηση του περιορισμού της εύλογης “περιμέτρου” των οφειλετών φυσικών προσώπων που πραγματικά χρήζουν της προστασίας από τη διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών τους. Δεδομένου ότι η εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών πρέπει να αφορά φυσικά πρόσωπα που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, το ΤΧΣ προτείνει να συμπεριληφθεί ως πρόσθετο κριτήριο επιλογής των δικαιούχων η σημαντική, πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσοστό, μείωση του οικογενειακού εισοδήματος εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος (π.χ. 3 ή 6 μήνες)
β) Η προσφυγή δανειολήπτη στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού διευθέτησης να μην αποτελεί αναγκαστικά ένδειξη ή κριτήριο πιθανής αδυναμίας πληρωμής οφειλών (Unlikely To Pay) και αλλαγής του χαρακτηρισμού του δανειολήπτη, και
γ) Πριν από την έναρξη εφαρμογής του νόμου, να υπάρξει συντονισμός και προεργασία από όλους τους εμπλεκομένους φορείς (κρατικές αρχές, πιστωτικά ιδρύματα και λοιπούς φορείς του ιδιωτικού τομέα που σχετίζονται με το αντικείμενο του νόμου), ώστε η ουσιαστική και λειτουργική ημερομηνία έναρξης του νόμου να μην καθυστερήσει.
Πάντως, τόσο οι τράπεζες, όσο και οι εταιρείες διαχείρισης, καθώς και το ΤΧΣ έχουν δηλώσει εξαρχής ότι το νομοσχέδιο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Χρ. Σταϊκούρας: Σημαντικό μεταρρυθμιστικό εργαλείο για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους
Χθες, τοποθετούμενος στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, ο υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ένα σημαντικό μεταρρυθμιστικό εργαλείο για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους της χώρας που ανέρχεται σε 234 δις. ευρώ, οικονομικά αποτελεσματικό, κοινωνικά ευαίσθητο, επιχειρησιακά λειτουργικό, εθνικά αναπτυξιακό και θεσμικά συμβατό.
Μεταξύ άλλων, ο υπουργός τόνισε ότι στο νομοσχέδιο παρέχονται σαφείς και συγκεκριμένες δικλείδες για την αποτροπή του ηθικού κινδύνου καταστρατήγησης και καταχρήσεων, καθώς:
-Έχει πλήρη διαφάνεια, έτσι ώστε να εντοπίζονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, μέσω της άρσης τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου και της διενέργειας ειδικών ελέγχων.
-Δίνει τη δυνατότητα σε όλους όσους αντιμετωπίζουν οικονομική δυσκολία ή αδυναμία να λάβουν μια λύση για τη ρύθμιση των οφειλών τους, χωρίς να εισάγει κριτήρια αποκλεισμού.
-Έχει συγκεκριμένες, ηλεκτρονικές και γρήγορες διαδικασίες, που αποτρέπουν τις καθυστερήσεις και τις καταχρήσεις, μέσω περιττών δικαστικών προσφυγών.
