ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Νίκης 5-7
10180 Αθήνα
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Τηλ.: 2103332644
e-mail: press@minfin.gr
Δευτέρα, 26 Οκτωβρίου 2020
Δελτίο Τύπου
Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στην Ολομέλεια της Βουλής
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ολοκληρώνουμε, σήμερα, τη συζήτηση για το νέο θεσμικό πλαίσιο Ρύθμισης Οφειλών και Παροχής 2ης Ευκαιρίας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Νομίζω, αυτές τις ημέρες, ακούστηκαν πολλά.
Και δόθηκαν, από την πλευρά της Κυβέρνησης, απαντήσεις, σε όλα.
Συνοψίζω:
1ο Ερώτημα: Υπάρχει πρόβλημα υψηλού ιδιωτικού χρέους στην Ελλάδα;
Απάντηση: Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το ιδιωτικό χρέος ανέρχεται, σήμερα, στα 234 δισ. ευρώ.
Από αυτό, τα 106 δισ. ευρώ αφορούν οφειλές προς τη φορολογική αρχή, τα 92 δισ. ευρώ οφειλές προς τον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, δηλαδή τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, και τα 36 δισ. ευρώ οφειλές προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
Συμπέρασμα: Το πρόβλημα το οποίο δημιουργήθηκε, σωρεύθηκε και διογκώθηκε τα προηγούμενα χρόνια, είναι σήμερα υπαρκτό και σοβαρό.
2ο Ερώτημα: Αναλήφθηκαν, κατά το παρελθόν, πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή του;
Απάντηση: Ναι, την τελευταία δεκαετία, όλες οι Κυβερνήσεις νομοθέτησαν.
Αναφέρομαι στους Νόμους 3869/2010, 4152/2013, 4224/2013, 4307/2014, 4321/2015, 4354/2015, 4389/2016, 3588/2007, 4469/2017, 4605/2019 και 4611/2019.
Συμπέρασμα: Παρά τα διαδοχικά κανονιστικά πλαίσια που «χτίστηκαν» για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αυτό δεν αντιμετωπίστηκε με επάρκεια.
3ο Ερώτημα: Γιατί όμως απέτυχαν αυτές οι νομοθετικές πρωτοβουλίες;
Απάντηση: Διότι υπήρξε πολυνομία και πολυπλοκότητα.
Σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξε επικάλυψη, σε άλλες νομοθετικά κενά, και αλλού αδυναμίες στην εφαρμογή των Νόμων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Νόμος 3869/2010, γνωστός στους περισσότερους ως «Νόμος Κατσέλη».
Ο Νόμος αυτός παρείχε «απλόχερα» προστασία, ολόκληρης της περιουσίας, σε όλους ανεξαιρέτως, χωρίς κανέναν έλεγχο, χωρίς κανένα κριτήριο.
Δεν φρόντισε ο τότε Νομοθέτης να υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες, με αποτέλεσμα να επωφελούνται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Δεν είναι όμως ο μόνος λόγος.
Παρείχε, επίσης, τη δυνατότητα ρύθμισης μόνο δανείων.
Οι πολίτες όμως είχαν ανάγκη ρύθμισης και των υπολοίπων οφειλών τους.
Έτσι, ακόμη και αν λάμβαναν μια ρύθμιση του δανείου τους, στην πράξη αδυνατούσαν να την εξυπηρετήσουν, εξαιτίας των λοιπών οφειλών που δεν μπορούσαν να ρυθμίσουν.
Επιπλέον, οι οφειλέτες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μια κατάσταση όπου δεν γνωρίζουν ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα.
Έχουν άγνοια για το κατά πόσο θα κρίνει ο δικαστής εάν όντως είναι οικονομικά ευάλωτοι, εάν ασκούν σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα, εάν είναι επιλέξιμοι, εάν ενήργησαν με δόλο.
Ενδεικτικά, εκκρεμούν σήμερα περίπου 65.000 υποθέσεις προς εκδίκαση, με ημερομηνία δικασίμου που εκτείνεται μέχρι και το έτος 2032.
Όταν τελικά οι υποθέσεις εκδικαστούν, μεγάλος αριθμός απορρίπτεται, είτε διότι ο πολίτης δεν είναι επιλέξιμος, είτε γιατί διαπιστώνεται ότι δεν έχει οικονομική αδυναμία.
Με αποτέλεσμα το βάρος να μεταβιβάζεται στις επόμενες γενεές.
Ένα ακόμη παράδειγμα ελλιπούς αντιμετώπισης του προβλήματος είναι ο Νόμος 4469/2017, για τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 63.400 επιχειρήσεις και επαγγελματίες που εισήλθαν στην πλατφόρμα, μόνο 7.300 υπέβαλαν αίτηση και, εξ αυτών, μόλις 2.200 ολοκλήρωσαν επιτυχώς τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών.
Τέλος, σε ό,τι αφορά το Νόμο 4605/2019, μετά την οριζόντια κατάργηση προστασίας της 1ης κατοικίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, τον Φεβρουάριο του 2019, αυτός είχε διάρκεια 6 μηνών και μικρή περίμετρο δικαιούχων, αφορούσε δε μόνο τους «κόκκινους» δανειολήπτες μέχρι το τέλος του 2018.
Απεδείχθη αναποτελεσματικός.
Ενδεικτικά, ενώ δυνητικά κάλυπτε περίπου 90.000 δανειολήπτες, τον Ιούλιο του 2019 δεν είχε υποβληθεί καμία αίτηση!
Ενώ, κατά την αρχική προθεσμία λήξης του Νόμου, όπως το νομοθέτησε ο ΣΥΡΙΖΑ, στις 31 Δεκεμβρίου 2019, είχαν υποβληθεί μόλις 1.368 αιτήσεις!
Συμπέρασμα: Τα ποσοτικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του παρελθόντος δεν κατάφεραν να δώσουν αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους.
4ο Ερώτημα: Αν τα βλέπατε αυτά, τι κάνατε, μέχρι σήμερα, ως Υπουργείο Οικονομικών για την αντιμετώπιση του προβλήματος;
Απάντηση:
1ον. Ως άμεσο μέτρο για την όποια προστασία της 1ης κατοικίας, προχωρήσαμε στη βελτίωση του πλαισίου που βρήκαμε από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Και φυσικά επεκτείναμε το πρόγραμμα, από τους αρχικούς, επί ΣΥΡΙΖΑ, 6 μήνες διάρκειας, κατά 7 επιπλέον μήνες, μέχρι το τέλος Ιουλίου 2020.
Το αποτέλεσμα ήταν από τις 1.368 αιτήσεις στο τέλος του 2019, αυτές να ανέλθουν τελικά στις 6.991 αιτήσεις.
2ον. Ενθαρρύναμε τις απευθείας ρυθμίσεις των οφειλετών με τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων.
Ενδεικτικά, από το καλοκαίρι του 2019 μέχρι το τέλος Μαΐου του 2020, ρυθμίστηκαν 252.529 δάνεια, ύψους 12,3 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που αφορούν στην 1η κατοικία.
3ον. Θεσπίσαμε το πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ», το οποίο επιδοτεί, για 9 μήνες, όλα τα στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια με υποθήκη στην κύρια κατοικία, όλων όσοι επλήγησαν από τον κορονοϊό.
Με το πρόγραμμα αυτό:
– επιβραβεύονται, για πρώτη φορά στη χώρα μας, οι συνεπείς δανειολήπτες,
– καλλιεργείται η κουλτούρα πληρωμών με την έμπρακτη στήριξη του Κράτους, και
– ενισχύεται η κοινωνική συνοχή, καθώς καλύπτονται πολλαπλάσιοι δανειολήπτες σε σχέση με το πλαίσιο της προηγούμενης Κυβέρνησης.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένο.
Μέχρι χθες, 25η Οκτωβρίου, είχε συγκεντρώσει 149.149 αιτήσεις!
4ον. Παράλληλα, όλους αυτούς τους μήνες, επεξεργαζόμασταν ένα συνεκτικό και καινοτόμο θεσμικό πλαίσιο, με στόχο την ολιστική αντιμετώπιση του υψηλού, συσσωρευμένου ιδιωτικού χρέους.
Με την ενοποίηση των νόμων που αφορούν την αναδιάρθρωση χρεών και την αφερεγγυότητα/πτώχευση, όπως άλλωστε είχε δεσμευτεί προς τους θεσμούς, πολλές φορές, και η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Συμπέρασμα: Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ενήργησε άμεσα, μεθοδικά και στοχευμένα, προκειμένου να αντιμετωπίσει, στον βαθμό που ήταν εφικτό, ένα ακόμη πρόβλημα που κληρονόμησε.
5ο Ερώτημα: Γιατί φέρατε το νομοσχέδιο χωρίς διαβούλευση;
Απάντηση: Η διαδικασία σύνταξης του νομοσχεδίου διήρκεσε περίπου 8 μήνες.
Κατά την περίοδο αυτή, ελήφθησαν πολλά σχόλια από φορείς.
Έγιναν διμερείς συναντήσεις και αποτυπώθηκαν οι παρατηρήσεις και εισηγήσεις από ενδιαφερόμενους φορείς, όπως από Επιστημονικές Ενώσεις, Επιμελητήρια, Καταναλωτικές Οργανώσεις και εκπροσώπους πιστωτών.
Επιπρόσθετα, ελήφθησαν υπόψη τα σχόλια θεσμικών φορέων και θεσμών.
Στη συνέχεια, διενεργήθηκε δημόσια διαβούλευση για 2 εβδομάδες, όπου ελήφθησαν περαιτέρω σχόλια και έγιναν οι απαιτούμενες βελτιώσεις.
Καταθέσαμε το νομοσχέδιο στη Βουλή την προπερασμένη Δευτέρα, δηλαδή πριν 14 ημέρες, και ξεκινήσαμε να το συζητάμε, από την προπερασμένη Πέμπτη, δηλαδή πριν 11 ημέρες.
Συμφωνήσαμε σε πρόσθετες κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις, και σε διαφορετικές ημέρες, ώστε να υπάρχει άνεση τοποθετήσεων όσων Συναδέλφων το επιθυμούσαν.
Τοποθετήθηκαν 16 φορείς.
Ενσωματώσαμε όποιες ήταν εφικτές και ρεαλιστικές παρατηρήσεις.
Απόδειξη καλής – επί της ουσίας – κυβερνητικής νομοθέτησης, η Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής.
Συμπέρασμα: Η τήρηση αυτών των διαδικασιών καταρρίπτει την αιτίαση ορισμένων ότι νομοθετούμε «στα μουλωχτά».
6ο Ερώτημα: Ποιες είναι οι καινοτομίες του νομοσχεδίου;
Απάντηση:
1ον. Εισάγεται, για πρώτη φορά, προληπτικός μηχανισμός για την έγκαιρη προειδοποίηση του πολίτη στο πλαίσιο πρόληψης, έτσι ώστε αυτός να μην οδηγηθεί σε διαδικασίες αφερεγγυότητας.
2ον. Ενσωματώνονται όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα, σε ένα ενιαίο πλαίσιο και μια ενιαία διαδικασία.
3ον. Οι οφειλέτες που αποδεδειγμένα βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία ή αδυναμία, έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα, με δύο τρόπους:
Είτε θα ρυθμίζουν όλες τις οφειλές τους, είτε θα αποκτούν μία «2η ευκαιρία» μέσω της απαλλαγής από τα χρέη τους, εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, ύστερα από τη ρευστοποίηση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων.
4ον. Εισάγεται ένα ολοκληρωμένο και αυτοματοποιημένο πλαίσιο αντιμετώπισης της αφερεγγυότητας, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών για φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Διεξάγεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και παρέχει τη δυνατότητα αναδιάρθρωσης οφειλών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας «κουρέματος».
Προσφέρεται η δυνατότητα αποπληρωμής των οφειλών σε έως και 240 δόσεις, δηλαδή μέχρι 20 χρόνια.
5ον. Θεσπίζονται μόνιμες πρόνοιες κοινωνικής πολιτικής για δανειολήπτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες.
6ον. Οι επιχειρήσεις δύνανται να προσφύγουν στη διαδικασία της εξυγίανσης, κατ’ εφαρμογή Κοινοτικής Οδηγίας.
7ον. Προβλέπεται, ως ύστατη δυνατότητα, η πτώχευση, με ταυτόχρονη απαλλαγή από τα υπόλοιπα των οφειλών, σε 1-3 έτη.
8ον. Διενεργούνται ειδικοί έλεγχοι και διασταυρώσεις, προκειμένου να αποφευχθεί η αξιοποίηση των εργαλείων από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Συμπέρασμα: Η Ρύθμιση Οφειλών και η Παροχή 2ης Ευκαιρίας είναι ένα οικονομικά αποτελεσματικό, κοινωνικά ευαίσθητο, επιχειρησιακά λειτουργικό, εθνικά αναπτυξιακό και θεσμικά συμβατό Σχέδιο Νόμου.
7ο Ερώτημα: Καταργείται τελικά η προστασία της 1ης κατοικίας;
Απάντηση: Η προστασία της 1ης κατοικίας καταργήθηκε οριζόντια, τον Φεβρουάριο του 2019, από την προηγούμενη Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με τους Νόμους 4346/2015 και 4592/2019.
Ακολούθως, η τότε Κυβέρνηση θέσπισε ένα προσωρινό πρόγραμμα, περιορισμένης περιμέτρου, μόνο για «κόκκινους» δανειολήπτες μέχρι το τέλος του 2018, με μικρή διάρκεια και συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης.
Άρα, κανένας οφειλέτης δεν μπορούσε να προστατέψει την 1η κατοικία του ήδη από το Φεβρουάριο έως τον Ιούλιο 2019, ενώ μετέπειτα, η μεγάλη πλειονότητα των οφειλετών έμενε απροστάτευτη.
Αυτή ήταν η δήθεν προστασία που προσέφερε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ας αντιπαραβάλουμε τι προβλέπουμε εμείς με το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου:
1ον. Η προστασία της 1ης κατοικίας θεσμοθετείται πλέον ως μια πάγια πολιτική κοινωνικής προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών.
Αποτελεί ένα μόνιμο πρόγραμμα.
Δεν έχει διάρκεια ή προθεσμία λήξης.
2ον. Παρέχεται συνολική λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης των νοικοκυριών.
Θεσμοθετείται, πλέον, εξωδικαστικός μηχανισμός, με αποπληρωμή σε έως 240 δόσεις, για χρέη προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων και Δημόσιο.
Έτσι παρέχουμε μια ευνοϊκή, μακροχρόνια και βιώσιμη ρύθμιση οφειλών, σε φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Ο οφειλέτης, εφόσον αποπληρώσει τα χρέη του σε έως 20 έτη, διασώζει ολόκληρη την περιουσία του, και όχι μόνο την 1η κατοικία του, και προστατεύει τα εισοδήματά του.
3ον. Παρέχεται κρατική επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών, για 5 έτη.
Έτσι βοηθούμε τον οφειλέτη να αντεπεξέλθει στη συνολική ρύθμιση χρεών και να διασώσει ολόκληρη την περιουσία του.
4ον. Προβλέπεται η πλήρης διαγραφή όλων των χρεών σε πρόσωπα που αδυνατούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.
Σε αυτή την περίπτωση δίνουμε τη δυνατότητα «2ης ευκαιρίας», με ταχείες διαδικασίες, με τη διαγραφή χρεών, κατόπιν ρευστοποίησης του συνόλου της περιουσίας.
5ον. Ειδικά για την προστασία της 1ης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών με ισχυρή ή πλήρη οικονομική αδυναμία, προβλέπεται η ίδρυση ενός ιδιωτικού Φορέα, ο οποίος θα αγοράζει την 1η κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών, και στη συνέχεια υποχρεούται να τους τη μισθώνει.
Το Κράτος στηρίζει έμπρακτα τους αδύναμους αυτούς πολίτες, παρέχοντας επίδομα ενοικίου, όπως ήδη παρέχεται σε όσους δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία, στο ύψος που όρισε το επίδομα στέγασης η προηγούμενη Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (Νόμος 4472/2017).
Συμπέρασμα: Με τη συγκεκριμένη δέσμη νομοθετικών παρεμβάσεων παρέχουμε μια πάγια πολιτική κοινωνικής προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών.
8ο Ερώτημα: Γιατί πτωχεύετε, για πρώτη φορά, τα φυσικά πρόσωπα;
Απάντηση: Ο «Νόμος Κατσέλη» αποτέλεσε τον πρώτο Νόμο στη χώρα που επιχείρησε να αντιμετωπίσει την αφερεγγυότητα φυσικών προσώπων και πρωτο-εισήγαγε την πτώχευση φυσικών προσώπων.
Ειπώθηκε ότι ο συγκεκριμένος Νόμος δεν πτώχευε τους οφειλέτες.
Μα αφού έχαναν όλη την περιουσία τους, τι τους έκανε;
Τους πτώχευε.
Το 2019, η Ευρωπαϊκή Ένωση ψήφισε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023, σύμφωνα με την οποία δύνανται να πτωχεύουν και τα φυσικά πρόσωπα, με σκοπό να απαλλάσσονται από όλες τις οφειλές τους και να μπορούν να λάβουν μια «2η ευκαιρία».
Διαβάζω το σημείο 21 του προοιμίου της Ευρωπαϊκής Οδηγίας:
«Συνιστάται στα κράτη-μέλη να αρχίσουν να εφαρμόζουν τις διατάξεις της περί απαλλαγής από τα χρέη και στους καταναλωτές, το συντομότερο δυνατόν».
Συμπέρασμα: Η κοινοτική οδηγία είναι σαφής ως προς την συμπερίληψη και των φυσικών προσώπων, στη διαδικασία της πτώχευσης, με στόχο να τους δώσει μία «2η ευκαιρία».
9ο Ερώτημα: Γιατί πτωχεύετε τους πάντες και ρευστοποιείτε τα πάντα;
Απάντηση: Ο σκοπός του Νόμου είναι ο αντίθετος, είναι η αποφυγή της πτώχευσης.
Γι’ αυτό περιέχει, ειδικά επί τούτου, 2 άξονες, την πρόληψη, με την έγκαιρη προειδοποίηση, και την αντιμετώπιση, με τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.
Εφόσον κάποιος οφειλέτης ρυθμίσει όλες τις οφειλές του, σε έως 240 δόσεις, τότε διασώζει ολόκληρη την περιουσία του.
Ωστόσο, εάν κάποιος οφειλέτης αδυνατεί να εξοφλήσει τα χρέη του, ακόμη και με ευνοϊκή ρύθμιση, σε έως 20 έτη, τότε στην πράξη έχει ήδη πτωχεύσει.
Σε αυτή την περίπτωση, ο Νόμος προβλέπει την απαλλαγή του από όλες τις οφειλές, έτσι ώστε να λάβει μια «2η ευκαιρία».
Άρα, λοιπόν, ο Νόμος στοχεύει στο να δώσει τη δυνατότητα στον οφειλέτη να βρει μια οριστική και βιώσιμη λύση για τα χρέη του, ώστε αυτά να μην μεταφερθούν στις επόμενες γενιές, οι οποίες μέχρι σήμερα οδηγούνταν στην αποποίηση κληρονομιάς.
Να θυμίσουμε τι ισχύει σήμερα, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που παραλάβαμε από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Σήμερα εάν κάποιος οφειλέτης δεν πληρώνει τα χρέη του, τότε οι πιστωτές του προβαίνουν σε κατασχέσεις και πλειστηριασμό.
Και μόλις του πάρουν ολόκληρη την περιουσία και την 1η κατοικία του, αφού δεν υπάρχει προστασία της, τότε ο πολίτης συνεχίζει να χρωστάει.
Ως εκ τούτου, οι πιστωτές στρέφονται κατά των εισοδημάτων των δικών του και της οικογένειάς του.
Επιπλέον, δεν μπορεί να αποκτήσει νέα περιουσία (π.χ. από κληρονομιά), γιατί οι πιστωτές του κατάσχουν κάθε νέο εισόδημα ή/και περιουσιακό στοιχείο.
Γι’ αυτό τα τέκνα αποποιούνται τις κληρονομιές, για να γλιτώσουν από τα χρέη των γονιών τους.
Συμπέρασμα: Με το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου παρέχουμε μια πραγματική 2η ευκαιρία στον οφειλέτη, ώστε αυτός να κάνει ένα νέο ξεκίνημα, χωρίς χρέη.
10ο Ερώτημα: Υπάρχει ζήτημα ηθικού κινδύνου με το Σχέδιο Νόμου;
Απάντηση: Όχι, διότι αυτό:
– έχει πλήρη διαφάνεια, ώστε να εντοπίζονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, μέσω της άρσης τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου και της διενέργειας ειδικών ελέγχων,
– δίνει τη δυνατότητα σε όλους όσοι αντιμετωπίζουν οικονομική δυσκολία ή αδυναμία να λάβουν μια λύση για τη ρύθμιση των οφειλών τους, και
– έχει ηλεκτρονικές και γρήγορες διαδικασίες, που αποτρέπουν καθυστερήσεις και καταχρήσεις, μέσω περιττών δικαστικών προσφυγών.
Συμπέρασμα: Με το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου παρέχονται συγκεκριμένες δικλείδες ασφαλείας για την αποτροπή καταστρατήγησης και καταχρήσεων.
11ο Ερώτημα: Θα κάνετε επιτέλους κάτι και με τους συνεπείς δανειολήπτες (ούτε ένας από την Αντιπολίτευση δεν μίλησε για αυτούς…);
Απάντηση: Μέχρι σήμερα, όλα τα νομοσχέδια για τη διαχείριση χρεών ή την όποια προστασία 1ης κατοικίας, περιείχαν πρόνοιες για τους «κόκκινους» δανειολήπτες.
Για πρώτη φορά στη χώρα μας, η σημερινή Κυβέρνηση θέσπισε πρόσφατα την επιβράβευση των συνεπών δανειοληπτών, μέσω του προγράμματος ΓΕΦΥΡΑ, όπου επιδοτούμε τα δάνεια 1ης κατοικίας όλων των δανειοληπτών που επλήγησαν από την υγειονομική κρίση.
Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα θεσπίσαμε επιδότηση ύψους έως 90% της μηνιαίας δόσης των δανείων με υποθήκη / προσημείωση στην 1η κατοικία των συνεπών δανειοληπτών.
Στο νέο νομοσχέδιο θεσμοθετούμε και την επιδότηση δανείων 1ης κατοικίας των συνεπών δανειοληπτών, αρκεί να αποτελούν ευάλωτα νοικοκυριά.
Επιπρόσθετα, οι συνεπείς οφειλέτες μπορούν να ενταχθούν και στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών και να διευθετήσουν τα χρέη τους σε έως 240 δόσεις, εφόσον αποδείξουν ότι έχουν υποστεί σημαντική μείωση της ικανότητας αποπληρωμής τους, που ξεπερνά το 20%.
Συμπέρασμα: Η σημερινή Κυβέρνηση ξεκίνησε με το πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ και παγιώνει με το παρόν νομοσχέδιο την επιβράβευση της συνέπειας.
12ο Ερώτημα: Τι θα κάνετε με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές;
Απάντηση: Το μεγαλύτερο ζήτημα των προηγούμενων νομοσχεδίων για τη διαχείριση χρεών ή την προστασία της 1ης κατοικίας, ήταν η καταστρατήγηση και εκμετάλλευσή τους από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, δηλαδή αυτούς που έχουν επαρκή εισοδήματα και περιουσία και προσπαθούν να αποφύγουν να πληρώσουν.
Ειδικά, στο Νόμο Κατσέλη έγινε ευρεία κατάχρηση, η οποία εκτιμάται στο 25% του συνόλου.
Και αυτό συνέβαινε διότι δεν υπήρχαν μέτρα αποτροπής.
Πλέον, πραγματοποιείται μία σημαντική προσπάθεια από τα συναρμόδια Υπουργεία, για να ξεκαθαριστεί το πεδίο των στρατηγικών κακοπληρωτών, με τη δημιουργία μιας νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας, στην οποία αναμένεται να επικαιροποιηθούν τα στοιχεία όλων εκείνων που έχουν υπαχθεί στο ν.3869/2010 και εκκρεμεί η εκδίκαση της υπόθεσής τους.
Έτσι θα αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες υφιστάμενων Νόμων και θα επιτευχθεί η επιτάχυνση της εκδίκασης όλων των εκκρεμών υποθέσεων, εντός του 2021, με την αξιοποίηση της τεχνολογίας.
Με τον τρόπο αυτό θα επέλθει η διάκριση μεταξύ ευάλωτων και μη νοικοκυριών, καθώς και στρατηγικών κακοπληρωτών.
Σε ό,τι αφορά το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου, θεσμοθετούμε την άρση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου, ώστε να μην μπορούν να κρυφτούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές πίσω από το Νόμο, όπως στο παρελθόν.
Παρέχεται έτσι η δυνατότητα στους πιστωτές, δημόσιους και ιδιωτικούς, να προβαίνουν σε ελέγχους αποκάλυψης περιουσίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, σε 140 χώρες.
Επιπρόσθετα διενεργούμε αυτόματους ελέγχους και διασταυρώσεις, έτσι ώστε να εντοπίζονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές και να αποκλείονται από όλες τις διαδικασίες.
Η διαγραφή οφειλών αποφασίζεται από αρμόδιο δικαστή, ο οποίος εξετάζει όλα τα σχετικά τεκμήρια που προσκομίζουν οι δημόσιοι και ιδιωτικοί πιστωτές, και αποφασίζει για το αν ο οφειλέτης ενήργησε δολίως ή όχι.
Συμπέρασμα: Το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου ενσωματώνει ειδικές δικλείδες ασφαλείας για την πρόληψη και τον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών, ενώ προβλέπονται και συνέπειες για αυτούς.
13ο Ερώτημα: Υπάρχουν οφειλέτες που διασώζουν την 1η κατοικία τους, χωρίς να πληρώνουν;
Απάντηση: Όχι.
Σε όλους τους σχετικούς Νόμους, από το 2010 και μετά, η όποια προστασία παρέχεται επειδή ο οφειλέτης πληρώνει το χρέος που αφορά στην 1η κατοικία του.
Εάν κάποιος οφειλέτης δεν πληρώσει το χρέος, τότε χάνει την περιουσία του.
Ειδικότερα:
– Στο νόμο του 2010, ο οφειλέτης καλούταν να πληρώσει το 80% της αντικειμενικής αξίας.
– Στο νόμο του 2016, το 100% της αντικειμενικής αξίας.
– Στο νόμο του 2018, το 100% της εμπορικής αξίας της 1ης κατοικίας του.
– Στο νόμο του 2019, το 120% της εμπορικής αξίας της 1ης κατοικίας του.
Συμπέρασμα: Σε όλους τους Νόμους, ο οφειλέτης καλείται να πληρώσει για να διασώσει την 1η κατοικία του.
14ο Ερώτημα: Μετά τη ρύθμιση οφειλών, τι προβλέπεται αν υπάρξει συμβάν που μεταβάλλει τα εισοδήματα οφειλέτη (π.χ. απολύθηκε από τη δουλειά του);
Απάντηση: Σε περίπτωση που προκύψει κάποια προσωπική ή οικογενειακή δυσμενής μεταβολή στην οικονομική κατάσταση του οφειλέτη, τότε ήδη προβλέπεται από τον Αστικό Κώδικα (άρθρο 388), η αντίστοιχη προσαρμογή.
Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης θα υποβάλει στους πιστωτές του τα αποδεικτικά τεκμήρια για τη δυσμενή μεταβολή που έχει υποστεί και θα αιτηθεί αναπροσαρμογή της ρύθμισης οφειλών, έτσι ώστε αυτή πλέον να ανταποκρίνεται στα νέα οικονομικά δεδομένα του.
Ωστόσο, οι ρυθμίσεις αυτές θα πρέπει να είναι βιώσιμες.
Συμπέρασμα: Υπάρχουν σχετικές προβλέψεις που ενσωματώνουν δυσμενή μεταβολή στην κατάσταση του οφειλέτη.
15ο Ερώτημα: Γιατί λήγετε τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών; Γιατί απαλλάσσετε τις τράπεζες από την υποχρέωση εφαρμογής του;
Απάντηση: Εάν κάποιος οφειλέτης ξεκινήσει τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας και κάποια στιγμή, πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία, υποβάλει αίτηση στο νέο εξωδικαστικό μηχανισμό, τότε η διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας «παγώνει».
Εφόσον βρεθεί μια λύση για τα χρέη, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, τότε δεν χρειάζεται πλέον η συνέχιση του Κώδικα Δεοντολογίας.
Ωστόσο, εάν δεν βρεθεί μια λύση για τα χρέη, τότε ο οφειλέτης μπορεί να συνεχίσει τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας, από το σημείο που είχε «παγώσει».
Συμπέρασμα: Ο Κώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών δεν λήγει, ούτε απαλλάσσουμε τις τράπεζες από την εφαρμογή του.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Συμπερασματικά, το παρόν Σχέδιο Νόμου:
– Είναι οικονομικά αποτελεσματικό, διότι απαντά, ολιστικά, στο ζήτημα του ιδιωτικού χρέους.
– Είναι κοινωνικά ευαίσθητο, λαμβάνοντας ειδικές πρόνοιες για τους πραγματικά ευάλωτους πολίτες.
– Είναι επιχειρησιακά λειτουργικό, διότι προσφέρει, μέσα από απλές και γρήγορες διαδικασίες, μια «2η ευκαιρία» στους πολίτες.
– Είναι εθνικά αναπτυξιακό, διότι διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να μειωθεί δραστικά το υψηλό ιδιωτικό χρέος, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
– Είναι θεσμικά συμβατό, διότι ενσωματώνει τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας του 2019.
Είναι, εν τέλει, ένα συνεκτικό, ρεαλιστικό και καινοτόμο Σχέδιο Νόμου.
Ένα Σχέδιο Νόμου με στόχο την αντιμετώπιση, με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, του μεγάλου οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος της υπερχρέωσης των πολιτών.
Ένα Σχέδιο Νόμου που αποδεικνύει ότι η Κυβέρνηση έχει την πολιτική βούληση να λύσει το πρόβλημα.
Και όσο εμείς θα στρέφουμε το «βλέμμα» μας, με τόλμη και ρεαλισμό, στο μέλλον, θα αφήνουμε την Αντιπολίτευση, να «στρουθοκαμηλίζει» αμήχανα και ανεύθυνα, στο παρελθόν.
