ΑΡΙΘΜΟΣ 971/2019
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ
– Ευθύνη από διαπραγματεύσεις.
– Κατά τη διάταξη του άρθρου 197 ΑΚ, ” κατά τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη σύμβασης τα μέρη οφείλουν αμοιβαία να συμπεριφέρονται σύμφωνα με την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη”, κατά δε τη διάταξη του άρθρου 198 εδ. 1 ΑΚ ” όποιος κατά τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη σύμβασης προξενήσει υπαίτια στον άλλον ζημία είναι υποχρεωμένος να την ανορθώσει και αν ακόμη η σύμβαση δεν καταρτίστηκε “. Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών προκύπτει, ότι προϋποθέσεις της προσυμβατικής ευθύνης είναι η ύπαρξη σταδίου διαπραγματεύσεων, η αντισυμβατική συμπεριφορά του αντισυμβαλλόμενου, η υπαιτιότητα, η επέλευση ζημίας και η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της υπαιτιότητας και της ζημίας. Ειδικότερα, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, διαπραγματεύσεις νοούνται οι προφορικές ή έγγραφες ανταλλαγές απόψεων των ενδιαφερομένων για τη σύναψη ορισμένης σύμβασης, με τις οποίες επιδιώκεται η βαθμιαία προσέγγιση των διαφορετικών αρχικών θέσεών τους σχετικά με τους όρους της υπό συζήτηση σύμβασης μέχρι την τελική σύμπτωσή τους ή την αδυναμία τέτοιας σύμπτωσης. Το στάδιο των διαπραγματεύσεων διαρκεί μέχρι την διακοπή τους και ματαίωση της σύμβασης ή την κατάρτισή της. Κατά το στάδιο αυτό επιβάλλεται η παροχή διασαφηστικών πληροφοριών και εξηγήσεων σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης και μάλιστα τέτοιων που θα μπορούσαν να ασκήσουν επιρροή στην απόφαση του άλλου, δηλαδή η λεγόμενη υποχρέωση διαφώτισης και προστασίας. Έτσι συμπεριφορά αντίθετη προς την καλή πίστη και στα συναλλακτικά ήθη, δηλαδή αντίθετη προς την επιβαλλόμενη στα μέρη συναλλακτική ευθύτητα και εντιμότητα, κατά την αντίληψη έμφρονος συναλλασσόμενου και επομένως παράνομη, υπάρχει, όταν παραβιάζονται οι βασικές υποχρεώσεις διαφώτισης του άλλου μέρους για τους πραγματικούς και νομικούς όρους της σχεδιαζόμενης σύμβασης και προστασίας του με τη δημιουργία συνθηκών ασφάλειάς του. Η αποζημίωση περιλαμβάνει το αρνητικό διαφέρον της σύμβασης, δηλαδή τη ζημία που υπέστη ο διαπραγματευόμενος, επειδή πίστεψε στην κατάρτιση της σύμβασης, την οποία θα απέφευγε, αν από την αρχή τηρούσε αρνητική στάση. Το αρνητικό αυτό διαφέρον, εκτός των άλλων, περιλαμβάνει την περιουσιακή μείωση, όπως τις δαπάνες για τη σύναψη της σύμβασης και την προκαταβολή, εφόσον αυτή είναι επακόλουθο του προσυμβατικού πταίσματος (ΑΠ 334/2015, ΑΠ 715/2011,ΑΠ 1302/2010).
