Αυξάνονται οι φωνές στη Γερμανία που δηλώνουν ότι έχει φτάσει το πλήρωμα του χρόνου για αυστηρές κυρώσεις στην Τουρκία, που θα φτάνουν έως και το εμπάργκο στην πώληση όπλων, κάτι που αποτελεί αίτημα της Αθήνας. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, άλλωστε, με την εκρηκτική ρητορική των τελευταίων ημερών και την υιοθέτηση ακραίων θέσεων φαίνεται ότι κατόρθωσε να συσπειρώσει εναντίον του Γερμανούς βουλευτές από όλο το ιδεολογικό φάσμα – από την Αριστερά έως τους Χριστιανοδημοκράτες. Τρεις πολιτικοί και ένας δημοσιογράφος, που μίλησαν στην «Κ», επισημαίνουν ότι πρέπει να σταλεί ένα δυναμικό μήνυμα στον Τούρκο πρόεδρο και τονίζουν ότι στο τραπέζι πρέπει να «πέσουν» και κυρώσεις οικονομικής φύσεως.
Manfred Weber
Μπορεί να ξεκινήσει η συζήτηση
Την ανάγκη για μια κοινή, ηχηρή απάντηση από ευρωπαϊκής πλευράς επισημαίνει ο ευρωβουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών και επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Manfred Weber. «Τα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας δεν είναι διμερή προβλήματα, τα ελληνικά προβλήματα είναι ευρωπαϊκά και τα κυπριακά προβλήματα είναι ευρωπαϊκά», λέει με έμφαση στην «Κ». «Αποτελούμε μια κοινοπραξία και αν θέλουμε να κερδίσουμε γεωπολιτικά, ως Ευρωπαίοι, κύρος, τότε πρέπει να είμαστε ενωμένοι και να αντιμετωπίζουμε ως κοινά τα προβλήματα της κάθε χώρας». Ο ίδιος δεν διστάζει να ασκήσει κριτική στον τρόπο που λειτουργεί η Ε.Ε. – στα πολύ αργά αντανακλαστικά της. «Σε κάθε ζήτημα εξωτερικής πολιτικής έχουμε ως βασικό εμπόδιο την προϋπόθεση της ομοφωνίας», παρατηρεί, «οι εξελίξεις στην Τουρκία και η κρίση στη Λευκορωσία απέδειξαν ότι η Ευρώπη είναι αδύναμη». Την επιλογή της Γερμανίας να αναλάβει τον ρόλο του διαπραγματευτή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υποστηρίζει μεν, αλλά αντιτίθεται στη λογική των ίσων αποστάσεων. «Φυσικά, όλοι θέλουμε να βρεθεί λύση μέσω της διπλωματίας, όμως όταν η Ευρώπη απειλείται, πρέπει να δηλώνεις ξεκάθαρα με ποια πλευρά είσαι».
Ο κ. Weber αναγνωρίζει ότι ένα ενδεχόμενο εμπάργκο όπλων μεταξύ δύο μελών του ΝΑΤΟ δεν είναι κάτι εύκολο. «Ομως δεδομένης της επιθετικότητας που εκδηλώνει η Τουρκία απέναντι στην Ευρώπη, μπορεί να ξεκινήσει η συζήτηση», όπως διευκρινίζει, «για μένα το εμπάργκο όπλων αποτελεί ένα πιθανό μέτρο». Αλλωστε, η διάχυτη αίσθηση που έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη και στη Γερμανία είναι ότι «τους τελευταίους μήνες και εβδομάδες ο Ερντογάν μας εκβιάζει με διάφορα μέσα». Ισως η πρόκληση να υψώσει σύσσωμη η Ε.Ε. το ανάστημά της έναντι της τουρκικής προκλητικότητας της δώσει μια ευκαιρία να αποδείξει ότι μπορεί να είναι αποτελεσματική σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Markus Tressel
Κοινή απάντηση κρατών-μελών Ε.Ε. κατά Ερντογάν
«Το εμπάργκο όπλων δεν θα πρέπει να αποτελεί θέμα ταμπού», υποστηρίζει από την πλευρά του ο βουλευτής των Πρασίνων, Markus Tressel, αναπληρωτής πρόεδρος της ελληνογερμανικής κοινοβουλευτικής ομάδας φιλίας της γερμανικής Βουλής. Η Αγκυρα έχει μετατρέψει την επίδειξη πολεμικής ισχύος σε εργαλείο πολιτικής, επομένως η Ευρώπη θα μπορούσε να απαντήσει «με τη γλώσσα που μοιάζει να καταλαβαίνει καλύτερα από εκείνη των διαπραγματεύσεων η Τουρκία», δηλαδή πλήττοντας την πολεμική της ισχύ. Αναφορικά με τη σύνθετη θεσμικά απόφαση ενός εμπάργκο, ο κ. Tressel σχολιάζει ότι «δεν είναι κάτι που θα αποφασιστεί από τη μία στιγμή στην άλλη, είναι όμως καλό να γνωρίζει η Τουρκία ότι είναι ένα ενδεχόμενο υπό συζήτηση». Ζητούμενο, άλλωστε, είναι το πολιτικό μήνυμα που θα λάβει ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος ούτως ή άλλως μπορεί να προμηθευτεί όπλα και από άλλες χώρες, πέραν της Γερμανίας.
Επειτα και από τις ραγδαίες εξελίξεις στις σχέσεις Γαλλίας – Τουρκίας, ο κ. Tressel καταλήγει ότι «πρέπει να δοθεί μια κοινή απάντηση εκ μέρους των σημαντικότερων κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. έναντι του Ερντογάν, ο οποίος εξαπολύει προσβολές και απειλές προς κάθε κατεύθυνση». Και ο ίδιος, όπως και πολλοί αναλυτές, εκτιμά ότι η επιθετικότητα του Ερντογάν συνδέεται άμεσα με τα εσωτερικά προβλήματα της χώρας. «Είναι σύνηθες οι αυταρχικοί ηγέτες, όταν βρίσκονται υπό πίεση, να αναζητούν θέματα εξωτερικής πολιτικής για να διασπάσουν την προσοχή των πολιτών από τα καθημερινά προβλήματα».
Sevim Dagdelen
Μονόδρομος οι κυρώσεις κατά Αγκυρας
Για τη Sevim Dagdelen, βουλευτή της Αριστεράς (Die Linke) κουρδικής καταγωγής, που εδώ και χρόνια έχει βρεθεί στο στόχαστρο των υποστηρικτών του Ερντογάν στη Γερμανία λόγω της κριτικής που του ασκεί, οι κυρώσεις εις βάρος της Τουρκίας είναι μονόδρομος. «Είναι απόλυτα υποκριτικό, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση από τη μία να δηλώνει αλληλεγγύη με την Ελλάδα και την Κύπρο και την ίδια στιγμή να συνεχίζει να προμηθεύει όπλα την Τουρκία», λέει στην «Κ» η βουλευτής, που έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της εξωτερικής πολιτικής, των εξοπλισμών και του αφοπλισμού. «Τα προηγούμενα δύο χρόνια η Τουρκία αγόρασε από τη Γερμανία πολεμικό εξοπλισμό έναντι σχεδόν 600 εκατ. ευρώ», προσθέτει η 45χρονη πολιτικός, «έκαναν τη μεγαλύτερη αγορά από οποιαδήποτε άλλη χώρα». Οπως σχολιάζει η ίδια, που ηγείται ταυτόχρονα της γερμανοτουρκικής κοινοβουλευτικής ομάδας φιλίας στη Βουλή, «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνεχίζει τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία, πυροδοτώντας έτσι άμεσα τις συγκρούσεις στην περιοχή». Τα μέτωπα, άλλωστε, τα οποία έχει ανοίξει ο Ερντογάν είναι πολλά: «Καταλαμβάνει περιοχές στη βόρεια Συρία, παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο και εκτελεί συνεχώς στρατιωτικές επιθέσεις στο Ιράκ, μεταφέρει όπλα στη Λιβύη παραβιάζοντας το εμπάργκο του ΟΗΕ, υποστηρίζει την αυτοκρατορική οικογένεια του Αζερμπαϊτζάν με ισλαμιστές μισθοφόρους στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ». Η εξαγωγή οπλικών συστημάτων –προ πάντων για το ναυτικό– πρέπει να σταματήσει άμεσα, «καθώς με αυτά ο Ερντογάν μπορεί να απειλεί κράτη-μέλη της Ε.Ε. στη Μεσόγειο». Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια, η αναχαίτιση του Τούρκου προέδρου δεν πρέπει να περιοριστεί στα παραπάνω. «Η οικονομική βοήθεια της Ε.Ε. προς τον Ερντογάν πρέπει να σταματήσει, ενώ και η τελωνειακή ένωση θα έπρεπε να έχει ανασταλεί καιρό πριν», τονίζει, «η Τουρκία δεν πληροί τις προϋποθέσεις, ο δε “αυτοκράτορας” μεταφράζει τη “μη δράση” ως έγκριση και υποστήριξη». Μια τέτοια κίνηση θα είχε έντονο αντίκτυπο βέβαια στη γείτονα, δεδομένης της οικονομικής κρίσης που διέρχεται.
Gerd Höhler
Αστάθμητος παράγων η Τουρκία
«Ενα εμπάργκο όπλων θα ήταν ένα σημαντικό μήνυμα στην Τουρκία, ωστόσο αμφιβάλλω ότι θα φτάσουμε σε αυτό», σχολιάζει στην «Κ» ο Gerd Höhler, ανταποκριτής της Handelsblatt από το 1995 για Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο, που παρακολουθεί τις εξελίξεις στην περιοχή ήδη από το 1979. «Και η τελωνειακή ένωση θα έπρεπε να επανεξεταστεί, αλλά σε αυτό αντιτίθενται οικονομικά συμφέροντα, κυρίως από τη γερμανική πλευρά». Ο ίδιος γνωρίζοντας εκ των έσω και τις δύο χώρες, διακρίνει την αέναη επανάληψη παρόμοιων σκηνικών έντασης. «Πολλά από τα διμερή προβλήματα ανάγονται στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», αναφέρει ενδεικτικά, «αναλογιστείτε επίσης την κρίση στα Ιμια το 1996 και του Σισμίκ το 1987». Ενα «θερμό επεισόδιο» δεν το θεωρεί απίθανο, «ακόμα και αν οι δύο πλευρές το απεύχονται, καθώς η Τουρκία αποτελεί πλέον αστάθμητο παράγοντα».
Ο Γερμανός δημοσιογράφος, που προ ημερών δημοσίευσε σχόλιο στη γερμανική εφημερίδα Südkurier με τον τίτλο «Επικίνδυνος γείτονας» αναφερόμενος στον Ερντογάν, δεν αποδίδει αποκλειστικά στην προσωπικότητα του Τούρκου προέδρου τον εκτροχιασμό των σχέσεων Τουρκίας και Ευρώπης. «Διακρίνω μια νέα, επικίνδυνη ποιότητα σύγκρουσης, που σχετίζεται με τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις, ειδικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016· ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι ο Ερντογάν, καθώς η Τουρκία στο σύνολό της γίνεται όλο και πιο επιθετική, συμπεριλαμβανομένων και των αντιπολιτευόμενων κομμάτων», απαντά στην «Κ». Σύμφωνα με τον Gerd Höhler, «αυτό οφείλεται και στην αποτυχημένη ευρωπαϊκή προοπτική, αφού μετά την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών το 2005, η Ε.Ε. απέτυχε να προσφέρει στην Τουρκία μια ρεαλιστική σχέση». Στη μετά Ερντογάν εποχή, αν και όποτε υπάρξει, δεν εναποθέτει ελπίδες για ουσιαστική αλλαγή.
Η κοινή γνώμη
Ποια η στάση της κοινής γνώμης σε όλα τα παραπάνω; «Η κοινή γνώμη έχει απορροφηθεί τη δεδομένη στιγμή στην επέλαση του κορωνοϊού και στις επερχόμενες εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, επομένως η τουρκική επιθετικότητα μάλλον είναι ένα θέμα που δεν έχει απασχολήσει τον μέσο Γερμανό», αναφέρει ο κ. Tressel από τους Πρασίνους.
Ωστόσο, η ομόλογός του από το κόμμα της Αριστεράς επισημαίνει ότι «σύμφωνα με όλες τις σφυγμομετρήσεις, η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού στη Γερμανία (83%) αντιτίθεται στις εξαγωγές όπλων σε άλλες χώρες, ειδικά δε όταν αφορούν εμπόλεμες περιοχές και χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Ολο και περισσότεροι πολίτες κατακτούν την ευρωπαϊκή συνείδηση, λόγω και της δριμείας επίθεσης από το ακραίο Ισλάμ προς τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής και σκέψης. «Πολλοί Γερμανοί και πολίτες άλλων κρατών-μελών είναι συνειδητά Ευρωπαίοι», καταλήγει ο Weber. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, ένα δυναμικό «Genug» («αρκετά») προς τον σουλτάνο να εκτιμηθεί δεόντως από τους Ευρωπαίους πολίτες.
https://www.kathimerini.gr/politics/561138235/i-germania-kai-to-empargko-exoplismon-stin-toyrkia/
