Της Δήμητρας Καδδά
Οι τριγμοί στην οικονομία και τα περιθώρια για μέτρα στήριξης συζητήθηκαν εκτενώς στη 2ήμερη σύνοδο των Ευρωπαίων ΥΠΟΙΚ το προηγούμενο 2ήμερο ενώ σήμερα αναμένεται να ανακοινωθούν οι νέες προβλέψεις της Κομισιόν θα δίνουν ένα πρώτο στίγμα των τριγμών αλλά και των κινδύνων.
Οι υπουργοί οικονομικών της ΕΕ συμφώνησαν πως λόγω της δραστικής επιδείνωσης της πανδημίας, αυτό που θεωρούσαν μέχρι τώρα ως το δυσμενές σενάριο για την πορεία της οικονομίας φέτος και το 2021 είναι πλέον το σενάριο “βάσης” για όλα τα κράτη της ΕΕ, περιλαμβανομένης της Ελλάδας που εισέρχεται σε νέο καθολικό lockdown.
Σε επίπεδο ΕΕ επιχειρείται να επιταχυνθεί η συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ των 750 δισ. ευρώ, αλλά και να ολοκληρωθεί η ενεργοποίηση του 1ου πακέτου στήριξης των 540 δισ. ευρώ (αποφασίσθηκε τον προηγούμενο Απρίλιο) με επόμενο βήμα τα δάνεια της ΕΤΕπ σε μία προσπάθεια να στηριχθεί η οικονομία.
Στο ελληνικό οικονομικό επιτελείο, αποτιμώνται οι δημοσιονομικές και αναπτυξιακές επιπτώσεις (που θα ενσωματωθούν στο νέο Προϋπολογισμό που θα κατατεθεί στη Βουλή στην τελική του μορφή σε περίπου 20 ημέρες) αλλά και τα “πυρομαχικά” για νέα μέτρα στήριξης. Πρώτο βήμα σύμφωνα με πληροφορίες θα είναι η “γενίκευση” όλων όσων σήμερα ισχύουν και ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα.
Το ζητούμενο πλέον είναι οι αντοχές των ταμείων και της αγοράς το 2021 με την ύφεση και το έλλειμμα του 2020 να είναι δεδομένο πως θα επιδεινωθούν περαιτέρω.
Υπενθυμίζεται πως το προσχέδιο Προϋπολογισμού πέραν του βασικού σεναρίου ανάπτυξης κατά 7,5% περιλαμβάνει και ένα δυσμενές σενάριο ανόδου του ΑΕΠ το 2021 κατά 4,5%-5%. Οι τότε προβλέψεις κλείδωσαν στις αρχές Οκτωβρίου – πριν ξεσπάσει δηλαδή το 2ο κύμα πανδημίας – και το δυσμενές σενάριο συνδεόταν με μία παράταση της υγειονομικής κρίσης μετά τον επόμενο Μάρτιο – Απρίλιο, επηρεάζοντας περισσότερο τα έσοδα από τον τουρισμό και την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας το 2021 που θα οδηγούσε και σε πρωτογενές έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο. Πλέον, έχουμε ένα νέο κύμα πανδημίας πολύ νωρίτερα και με άγνωστη ακόμη πορεία.
Πάντως, ήδη, τα μέτρα στήριξης που έλαβε η Ελλάδα είναι πολύ περισσότερα ως αναλογία του ΑΕΠ από ό,τι κατά μέσο όρο στα άλλα κράτη – μέλη όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στα Παραπολιτικά FM. Επισήμανε πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα δημοσιονομικά μέτρα που έχουν ληφθεί το 2020 είναι περίπου στο 4% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο, όπως αναφέρεται και στη δήλωση του Eurogroup, ενώ στην Ελλάδα τα δημοσιονομικά μέτρα είναι πολύ υψηλότερα ήδη περί το 6%-7% του ΑΕΠ.
Επίσης, μίλησε για ετοιμότητα λήψης νέων μέτρων στήριξης αν χρειασθεί, και φέτος αλλά και το 2021, αλλά και για ευελιξία σε παρεμβάσεις που μπορούν να καλύψουν και περιοχές που δεν έχουν ισχυρούς περιορισμούς, όπως είναι η αποζημίωση ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους που ισχύει για τους πληττόμενους ΚΑΔ για όλους τους νομούς.
Εξήγησε πως οι υπολογισμοί που έγιναν σε επίπεδο ΕΕ στην αρχή της πανδημίας οδηγούσαν σε μηνιαίο κόστος επιβολής ενός καθολικού lockdown ίσο με το 2,5%-3% του ΑΕΠ, αλλά έχουν αλλάξει πλέον: εκτιμάται πως οι επιπτώσεις των νέων περιοριστικών μέτρων θα είναι μικρότερες.
Το θέμα των τριγμών λόγω της πανδημίας ήταν αντικείμενο συζήτησης στο Eurogroup, εξήγησε ο ΥΠΟΙΚ και ανέφερε πως υπάρχουν ταμειακά διαθέσιμα και για σενάριο παράτασης των περιορισμών για αρκετό χρονικό διάστημα και το 2021. Επιβεβαίωσε πως η ρήτρα γενικής διαφυγής θα ισχύει και τον επόμενο χρόνο αλλά επανέλαβε και πως οι επιπλέον μόνιμες μειώσεις φόρων θα πρέπει να γίνουν αφού ολοκληρωθεί η υγειονομική κρίση.
Απώλειες εσόδων το τελευταίο δίμηνο – πιο δύσκολο το 2021
Σε δημοσιονομικό επίπεδο, οι απώλειες εσόδων το τελευταίο 2μηνο του έτους εκτιμώνται σε περισσότερο από 1 δισ. ευρώ λόγω του κύματος περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν τις προηγούμενες ημέρες. Οι υπολογισμοί θα αλλάξουν εκ νέου και το μεγάλο στοίχημα είναι αν θα παραμείνει ανοικτή (έστω σε έναν βαθμό) η αγορά κατά τις εορτές των Χριστουγέννων.
Ο Αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θεόδωρος Σκυλακάκης ανέφερε μιλώντας στο ΣΚΑΙ (με βάση τα μέτρα που προς το παρόν ισχύουν) πως αναμένεται φέτος επιδείνωση και στο ΑΕΠ και στο έλλειμμα, αλλά όχι τόσο σημαντική όσο εκτιμάται πως θα είναι οι επιπτώσεις που θα έχουμε τον επόμενο χρόνο. Εκτίμησε πως θα καταγραφούν χαμηλότερα έσοδα τους πρώτους μήνες του 2021.
Ο Αναπληρωτής υπουργός δεν απέκλεισε νέα μέτρα στήριξης αν αυτό απαιτηθεί από τις συνθήκες. Εξήγησε πως στην ουσία τα ίδια εργαλεία που τώρα εφαρμόζονται, όπως η Επιστρεπτέα Προκαταβολή, είναι αυτά που θα δώσουν περισσότερη στήριξη όπου υπάρχει ανάγκη, Και τούτο, όπως είπε, αφού είναι δομημένα έτσι ώστε το ποσό που θα λαμβάνουν οι δικαιούχοι να αυξάνεται αν τα στοιχεία δείχνουν μεγαλύτερη πτώση τζίρου. Δεν απέκλεισε την παράταση του επιδόματος ανεργίας και άλλων πρωτοβουλιών και για μεγαλύτερο διάστημα αν χρειασθεί.
Σε συνέντευξη στον Alpha 989 Radio ανέφερε πως υπάρχουν διαθέσιμα και για το 2021. Η κρίση διαρκεί πολύ περισσότερο από ότι κάποιοι νόμιζαν, είπε. Ανέφερε πως τα μέτρα θα πρέπει να κλιμακώνονται με τρόπο που να υπάρχουν εφόδια και για τον επόμενο χρόνο. “Αυτή τη στιγμή έχουμε μία τεράστια κρίση και πρέπει να σώσουμε τις επιχειρήσεις και τις θέσεις εργασίας” ανέφερε.
