Ελεγκτές: «Ενδέχεται να ανακύψουν πρόσθετοι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι από πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις και νομικές υποθέσεις – Το SRB να επαναξιολογήσει ενδελεχώς τους κινδύνους για τους λογαριασμούς του 2020»
Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), οι κίνδυνοι για το 2019 αναφορικά με την εξυγίανση τραπεζών στην ΕΕ γνωστοποιήθηκαν δεόντως, αλλά απαιτείται προσοχή για ενδεχόμενους μελλοντικούς κινδύνους.
Ειδικότερα, η έκθεση του ΕΕΣ, [υποβαλλόμενη δυνάμει του άρθρου 92, παράγραφος 4, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 806/2014], σχετικά με τυχόν ενδεχόμενες υποχρεώσεις απορρέουσες από την άσκηση των καθηκόντων του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης, του Συμβουλίου ή της Επιτροπής δυνάμει του κανονισμού για το οικονομικό έτος 2019 , η οποία δημοσιεύθηκε στις 30-11-2020, καταλήγει ότι το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB) γνωστοποίησε ενδεχόμενες υποχρεώσεις σχετικά με εκκρεμείς ένδικες διαφορές. Ωστόσο, οι ελεγκτές επέστησαν την προσοχή στις πιθανές χρηματοοικονομικές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν μετά την επερχόμενη έκδοση ορισμένων δικαστικών αποφάσεων, καθώς και σε ορισμένες που θα ανακύψουν στο πλαίσιο νέων ενδίκων διαφορών.
Σκοπός του SRM είναι η διαχείριση της εκκαθάρισης μιας τράπεζας που βρίσκεται σε σημείο πτώχευσης, με στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία και στους φορολογούμενους. Το SRB έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο πλαίσιο του εν λόγω μηχανισμού, από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο και τις εθνικές αρχές εξυγίανσης. Το νομικό πλαίσιο που διέπει την εξυγίανση είναι σχετικά νέο και διαμορφώνει ένα πολύπλοκο και εξειδικευμένο νομικό τοπίο, του οποίου παρόμοιο δεν έχει υπάρξει. Επί του παρόντος, ενώπιον των ενωσιακών και εθνικών δικαστηρίων εκκρεμούν αρκετές διαφορές που σχετίζονται με τον κανονισμό SRM.
Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις και οι προβλέψεις εκφράζουν τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο στον οποίο εκτίθεται μια οντότητα. Για το οικονομικό έτος 2019, το SRB γνωστοποίησε ενδεχόμενες υποχρεώσεις που ανέρχονταν σε 2,047 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η Επιτροπή και το Συμβούλιο δεν γνωστοποίησαν καθόλου ενδεχόμενες υποχρεώσεις. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις που αναφέρει το SRB σχετίζονται με ένδικες διαφορές, στο πλαίσιο των οποίων αμφισβητούνται οι εκ των προτέρων εισφορές που καταβάλλουν οι τράπεζες για τη χρηματοδότηση του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης (SRF). Ωστόσο, δεν προσδιορίστηκε καμία πιθανότητα εκροής πόρων σε σχέση με τις αποφάσεις εξυγίανσης αυτές καθαυτές, καθώς το SRB και η Επιτροπή θεώρησαν απίθανο αυτό το ενδεχόμενο. Οι ελεγκτές δεν διαπίστωσαν την ύπαρξη στοιχείων που να έρχονται σε αντίθεση με την εκτίμηση αυτή.
Με δεδομένες τις πρόσφατες αποφάσεις των δικαστηρίων της ΕΕ, οι ελεγκτές επισήμαναν ότι το SRB θα χρειαστεί να εκτιμήσει εκ νέου όλες τις εκκρεμείς και νέες δικαστικές διαδικασίες που συνδέονται με τον υπολογισμό των εκ των προτέρων εισφορών στο SRF. Συγκεκριμένα, το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε1 ότι το νομικό πλαίσιο που ρύθμιζε την μέθοδο υπολογισμού ήταν εν μέρει παράνομο. Δεδομένου ότι ορισμένες αποφάσεις γνωστοποιήθηκαν στο SRB μόλις πρόσφατα, οι ελεγκτές κρίνουν ότι θα πρέπει και αυτές να ληφθούν υπόψη ενόψει των λογαριασμών του 2020.
Οι περισσότερες εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις που συνδέονται με την εξυγίανση των τραπεζών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο σχετίζονται με την εξυγίανση της Banco Popular Español το 2017. Οι προσφεύγοντες ζητούν την ακύρωση του καθεστώτος εξυγίανσης του SRB και της επικυρωτικής απόφασης της Επιτροπής. Επιπροσθέτως, ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ έχουν ασκηθεί τρεις προσφυγές με αντικείμενο την ακύρωση αποφάσεων του SRB για τη μη εξυγίανση των δύο τραπεζών ABLV και της PNB Banka (όλες με έδρα στη Λετονία). Ορισμένοι προσφεύγοντες άσκησαν ένσταση ελλείψεως νομιμότητας αναφορικά με το βασικό νομικό πλαίσιο, καθώς και αγωγές αποζημίωσης κατά της ΕΕ. Βάσει των ανωτέρω, οι ελεγκτές συνιστούν στο SRB και στην Επιτροπή να λάβουν υπόψη όλες τις ένδικες διαφορές κατά την κατάρτιση των οριστικών λογαριασμών, καθώς και κάθε πληροφορία από την οποία μπορεί να προκύπτει εκροή πόρων.
Δήλωση
«Το 2019 το SRB προέβη στη δέουσα γνωστοποίηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων», δήλωσε ο Rimantas Šadžius, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για την έκθεση. «Ωστόσο, πρόσθετοι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι ενδέχεται να ανακύψουν από πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις και από νέες νομικές υποθέσεις. Η πρόβλεψη των εν λόγω κινδύνων εκφράζει την αρχή της καλής και συνετής διαχείρισης των δημόσιων πόρων. Για τον λόγο αυτό συνιστούμε στο SRB να επαναξιολογήσει ενδελεχώς τους κινδύνους για τους λογαριασμούς του 2020».
Γενικές πληροφορίες – Ιστορικό
Στις 15 Ιουνίου 2020, ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ εκκρεμούσαν 107 διαδικασίες σχετικές με αποφάσεις εξυγίανσης και μη εξυγίανσης, επτά υποθέσεις σχετικά με την αρχή «περί μη επιδείνωσης της θέσης των πιστωτών» (ήτοι τη μεταχείριση των πιστωτών και των μετόχων που μετέχουν σε διαδικασίες αφερεγγυότητας) και 23 υποθέσεις κατά εκ των προτέρων εισφορών προς το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF). Ακόμα, είχαν αναφερθεί στο SRB 2.112 υποθέσεις υπό κρίση σε εθνικό επίπεδο.
Γίνεται υπόμνηση ότι το ΕΕΣ έχει την υποχρέωση να υποβάλλει ετησίως έκθεση σχετικά με χρηματοοικονομικούς κινδύνους που απορρέουν, ιδίως από νομικές διαδικασίες, και σχετίζονται με τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (SRM), το σύστημα της ΕΕ για τη διαχείριση της εύτακτης εκκαθάρισης τραπεζών που βρίσκονται στο σημείο πτώχευσης στο πλαίσιο της Τραπεζικής Ένωσης.
Υπενθυμίζεται ακόμα ότιτο ΕΕΣ είναι ο ανεξάρτητος εξωτερικός ελεγκτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εκθέσεις και οι γνώμες του αποτελούν καθοριστικής σημασίας κρίκο στην αλυσίδα λογοδοσίας εντός της ΕΕ, δεδομένου ότι χρησιμοποιούνται για να υποχρεώνουν σε λογοδοσία τους υπευθύνους για την εκτέλεση των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ: την Επιτροπή, τα λοιπά θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ, καθώς και τις διοικητικές αρχές των κρατών μελών. Το ΕΕΣ προειδοποιεί για τους κινδύνους, παρέχει διασφάλιση, επισημαίνει αδυναμίες και ορθές πρακτικές και παρέχει καθοδήγηση στους φορείς χάραξης πολιτικής και τους νομοθέτες σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης της διαχείρισης των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ.
Το πλήρες κείμενο της έκθεσης είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa
- 1.Βλ. αποφάσεις Γενικού Δικαστηρίου της 28ης Νοεμβρίου 2019 στην υπόθεση T-365/16, στις συνεκδικασθείσες αποφάσεις T-377/16, T-645/16 και T-809/16, καθώς και στην υπόθεση T323/16.
