Το ελληνικό καθεστώς, ύψους 665 εκατ. ευρώ, είναι συμβατό με το δίκαιο ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων και δεν οδηγεί σε αδικαιολόγητη στρέβλωση του ανταγωνισμού
Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος
Την Παρασκευή, 13-11-2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι ενέκρινε το ελληνικό καθεστώς για την προστασία της πρώτης κατοικίας ευάλωτων δανειοληπτών που πλήττονται από την έξαρση του κορωνοϊού.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή έκρινε ότι το ελληνικό καθεστώς, ύψους 665 εκατομμύρια ευρώ, για τη στήριξη των νοικοκυριών που πλήττονται από την πανδημία του κορωνοϊού συνάδει με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Το ισχύον καθεστώς θα βοηθήσει τα νοικοκυριά που κινδυνεύουν να χάσουν την πρώτη κατοικία τους λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, να αποπληρώσουν τα ενυπόθηκα δάνειά τους. Το ισχύον καθεστώς, όπως και το καθεστώς που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 19 Σεπτεμβρίου 2019, εστιάζει στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά επιπλέον καλύπτει και δανειολήπτες με εξυπηρετούμενα δάνεια.
Η μέγιστη διάρκεια της κρατικής επιδότησης είναι εννέα μήνες ενώ το ποσό της υπόκειται σε περιορισμούς. Επιλέξιμοι για το καθεστώς είναι οι ιδιοκτήτες κατοικιών, οι οποίοι πλήττονται από την πανδημία του κορονοϊού, και οι οποίοι πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια όσον αφορά το εισόδημα, την περιουσία και την αξία της πρώτης κατοικίας τους. Η Επιτροπή δεν ήταν υποχρεωμένη να αξιολογήσει την άμεση στήριξη προς τους ιδιοκτήτες κατοικιών. Πολλοί από αυτούς δεν εμπίπτουν στον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων, διότι θεωρούνται φυσικά πρόσωπα ή, εάν εμπίπτουν (π.χ. εάν είναι αυτοαπασχολούμενοι), το χορηγούμενο ποσό θα είναι σημαντικά χαμηλότερο από το όριο κοινοποίησης.
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή έκρινε ότι η επιχορήγηση των ιδιοκτητών κατοικιών θα παράσχει έμμεσο πλεονέκτημα στις τράπεζες που εξέδωσαν τα δάνεια. Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής, σε περίπτωση που λάβουν την επιδότηση ιδιοκτήτες κατοικιών με εξυπηρετούμενα δάνεια, το έμμεσο πλεονέκτημα θα είναι συμβατό με την ενότητα 3.1 του προσωρινού πλαισίου [βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)], το οποίο επιτρέπει επιχορηγήσεις κάτω των 800.000 ευρώ ανά δικαιούχο σε προσωρινή βάση. Οι επιχορηγήσεις υπόκεινται σε ορισμένες προϋποθέσεις, όπως διασφαλίσεις ότι οι τράπεζες δεν αποκομίζουν αδικαιολόγητο έμμεσο πλεονέκτημα.
Όσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ιδιοκτητών κατοικιών, η αξιολόγηση της Επιτροπής είναι παρόμοια με την αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου του 2019 βάσει των άρθρων 107 παράγραφος 2 στοιχείο α) και 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ. Η αξιολόγηση της Επιτροπής κατέδειξε επίσης ότι η έμμεση ενίσχυση δεν θα δημιουργούσε αδικαιολόγητες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, διότι η ενίσχυση περιορίζεται σε ό,τι είναι αναγκαίο για να επιτευχθεί ο στόχος της, ήτοι να αποφευχθεί η απώλεια της κύριας κατοικίας των δανειοληπτών.
Επιπλέον, το καθεστώς δεν εισάγει διακρίσεις μεταξύ των τραπεζών, διότι στηρίζει ιδιοκτήτες κατοικιών με δάνεια σε οποιαδήποτε τράπεζα που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο και τα άλλα μέτρα που έχει λάβει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού είναι διαθέσιμες εδώ.
Η μη εμπιστευτική εκδοχή της απόφασης θα δημοσιευτεί με αριθμό υπόθεσης SA.58555 στο μητρώο κρατικών ενισχύσεων, στον ιστότοπο της Επιτροπής για τον Ανταγωνισμό.
