Της Δήμητρας Καδδά
Στην τελική ευθεία εισέρχεται ο κυβερνητικός σχεδιασμός για τη λίστα με τις επενδύσεις που προκρίνονται για το Ταμείο Ανάκαμψης αφού την επόμενη εβδομάδα σχεδιάζεται να δοθεί στη δημοσιότητα σε μορφή προσχεδίου. Η κυβέρνηση έχει ήδη συζητήσει τος βασικούς άξονες προτεραιότητας και σε επίπεδο υπουργικού Συμβουλίου.
Το σχέδιο διαμορφώνεται με βάση τις ελληνικές προτεραιότητες. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρέχοντας τεχνική βοήθεια στα κράτη-μέλη, δημοσιοποίησε κατευθυντήριες γραμμές σε τέσσερις άξονες μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που θεωρεί πιο κομβικούς. Καθοδηγούν τα κράτη-μέλη αναφορικά με τον τρόπο που πρέπει να συντάξουν ένα συνεκτικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στο πεδίο της ψηφιακής ανάπτυξης, της μεταρρύθμισης του δημόσιου τομέα, της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και των ανακαινίσεων κτηρίων.
Οι προτάσεις προφανώς αποτελούν μια παρότρυνση από πλευράς Κομισιόν, επισημαίνουν αρμόδιες πηγές. Δηλαδή τα πολυσέλιδα σχετικά σημειώματα δεν είναι δεσμευτικά κατά την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων. Κυβερνητικές πηγές εξηγούν ότι, σε κάθε περίπτωση, οι εθνικές αποφάσεις προφανώς λαμβάνονται υπόψη με βάση τις ιδιαιτερότητές του κάθε κράτους-μέλους και δεν υπάρχει ένας ευρωπαϊκός οριζόντιος “μπούσουλας”.
Ωστόσο, δίνουν το “σήμα”. Όχι μόνο με τις επιλογές των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων, αλλά και με την πολυδαίδαλη σύνδεση με ορόσημα, προαπαιτούμενα, αναγκαστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες και χρονικούς περιορισμούς.
Οι 4 άξονες
– Ψηφιακή διασύνδεση: Παραδείγματα επενδύσεων στο πεδίο της ψηφιακής διασύνδεσης είναι η σύμφωνη με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων σε κατάλληλα δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, ιδίως υποδομές ινών και 5G. Γίνεται λόγος για ιδιαίτερη έμφαση στην παροχή κινήτρων για τη χρήση ενεργειακά αποδοτικών δικτύων. Ως παράδειγμα αναφέρεται η επιχορήγηση επενδύσεων για την αντιμετώπιση ελλείψεων διαρθρωτικής συνδεσιμότητας και για την κατασκευή υποδομών δικτύων, η δημιουργία ενός ταμείου επιχειρηματικών κεφαλαίων 5G για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της αγοράς και για την αύξηση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση από μικρομεσαίες και από νεοσύστατες επιχειρήσεις.
– Καθαρές πόλεις: Προτείνεται να επιδοτηθεί ένα σύστημα που θα επιτρέψει σε πόλεις/οικισμούς να προμηθεύσουν έξυπνους, ασφαλείς και καθαρούς στόλους δημόσιων μεταφορών, καθώς και η ανάπτυξη των σχετικών υποδομών. Θα περιλαμβάνει και δημόσια προσβάσιμα σημεία επαναφόρτισης/ανεφοδιασμού για ιδιωτικά και εμπορικά οχήματα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών. Η χρηματοδότηση θα περιορίζεται σε επενδύσεις σε μέσα καθαρής ενέργειας, με αυστηρά καθορισμένους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις. Προτείνεται, παράλληλα, ένα σχέδιο απόσυρσης/καταστροφής για τα πιο ρυπογόνα οχήματα, με κίνητρα κάρτες μέσων μαζικής μεταφοράς ή κουπόνια για αγορά ποδηλάτων ή οχημάτων μηδενικών ή χαμηλών εκπομπών.
– Ανακαινίσεις κατοικιών-κτηρίων: Παραδείγματα επενδύσεων είναι έργα ανακαίνισης με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, η στήριξη της ανάπτυξης δεξιοτήτων ενεργειακής απόδοσης και σύστημα πιστοποίησης για επαγγελματίες. Προτείνεται η επιδότηση έργων ανακαίνισης να συνδεθεί με τον μετρητή ρεύματος, επιτρέποντας την αποπληρωμή μέσω λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας ή θέρμανσης. Προτείνεται ανάλογα έργα να γίνουν στα δημόσια κτήρια, σε υγειονομικές και σε κοινωνικές υποδομές, αλλά και επενδύσεις σε υποδομές ανακύκλωσης.
– Δημόσια διοίκηση κατάλληλη για το μέλλον: Προτείνονται έργα για τη διαφάνεια του κανονιστικού πλαισίου και την ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης και ελέγχου για την καταπολέμηση της απάτης, ιδίως σε σχέση με τις δημόσιες συμβάσεις, και με τη διαφύλαξη της ακεραιότητας των δημόσιων υπηρεσιών. Επίσης προτείνονται επενδύσεις για τη δημιουργία φιλικού προς τον χρήστη ψηφιακού περιβάλλοντος, αυξάνοντας τη χρήση ανοιχτών δεδομένων, τη διαφάνεια και αλληλεπίδραση με πολίτες και επιχειρήσεις.
