Κώστας Κατίκος
Ενα μήνα προθεσμία για να πάρουν ή να «κλειδώσουν» σύνταξη με όρια ηλικίας κάτω των 67 και των 62 ετών έχουν 1 εκατ. παλαιοί, ως επί το πλείστον, ασφαλισμένοι με ένσημα πριν από το 1993 και ακόμη παλαιότεροι με ένσημα πριν από το 1983.
Από την 1η/1/2021 ξεκινά το πιο κρίσιμο δωδεκάμηνο για όσους δεν προλάβουν να κατοχυρώσουν ευνοϊκές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ως τις 31/12/2020, καθώς θα αυξηθούν οι ηλικίες εξόδου και έμμεσα τα έτη ασφάλισης για τη συνταξιοδότηση.
Αλλαγές προμηνύονται και στα πλασματικά έτη με περιορισμό εξαγορών, που θα δυσκολέψουν όσους επιδιώξουν να χτίσουν την 40ετία, ή όσους θελήσουν να κατοχυρώσουν διατάξεις συνταξιοδότησης με 35ετία, ή με 25ετία και με 5.500 ένσημα ως το 2012 για σύνταξη γονέων και μητέρων με ανήλικο τέκνο από Δημόσιο, Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών και ΙΚΑ.
Το 2022 θα είναι έτος καμπής για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, καθώς οι προτάσεις που έχουν δοθεί στην κυβέρνηση από την επιτροπή του νομπελίστα οικονομολόγου Χρ. Πισσαρίδη, για το σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας μετά την πανδημία, προβλέπουν για το ασφαλιστικό την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και την εφαρμογή του γενικού κανόνα για σύνταξη μόνον στα 62 έτη με 40 χρόνια, ή στα 67 έτη με λιγότερα.
Ο κανόνας αυτός σημαίνει για παράδειγμα ότι αν σήμερα ένας ασφαλισμένος έχει 37 χρόνια και είναι 61 ετών μπορεί να πάρει είτε μειωμένη σύνταξη στα 62 το 2021 είτε θα πρέπει να συνεχίσει την εργασία μέχρι να συμπληρώσει 40 χρόνια, που θα είναι πια 65 ετών, οπότε θα μπορεί να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη. Η λύση που τον εξυπηρετεί για να αποφύγει την έξοδο στα 65 με 40 χρόνια είναι να εξαγοράσει πλασματικά χρόνια, ώστε τα 37 να τα κάνει 40 και μόλις κλείσει τα 62 να πάρει πλήρη σύνταξη καταθέτοντας αίτηση μέσα στο 2021. Αν όμως μπει «μαχαίρι» στις εξαγορές το 2021, τότε μπορεί να μη φτάσει στην 40ετία και να υποχρεωθεί να πάρει μειωμένη σύνταξη στα 62 και πλήρη στα 67, γιατί δεν θα έχει 40ετία για να βγει με πλήρη στα 62.
Ηδη την τελευταία τριετία, 2018, 2019 και 2020, έχουν υποβληθεί αιτήσεις για 478.557 νέες συνταξιοδοτήσεις από όλα τα Ταμεία και για κάθε αιτία (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) βάσει των νέων αιτήσεων που πλέον καταχωρίζονται στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ» του υπουργείου Εργασίας. Για το 2020 η εκτίμηση είναι για 160.000 νέες αιτήσεις. Το 2021 αναμένεται μεγαλύτερο κύμα εξόδου λόγω των αλλαγών του 2022.
Οι αλλαγές είναι πιθανό να συνδυαστούν -όπως λέει το πόρισμα της επιτροπής- με ένα αναλογικότερο τρόπο υπολογισμού συντάξεων, που εκτός από τα έτη ασφάλισης θα λαμβάνει υπόψη και την ηλικία, δηλαδή μεγαλύτερη σύνταξη από τα 62 ως τα 67 με 40 και πλέον έτη εργασίας.
Ποιοι προλαβαίνουν πλήρη σύνταξη πριν από τα 62 από το Δημόσιο
Με το ισχύον καθεστώς για τα όρια ηλικίας και τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου έχουν τη δυνατότητα να προσθέσουν ως και 7 πλασματικά έτη στην ασφάλισή τους με άλλα 5 έξτρα έτη λόγω τέκνων. Με τον τρόπο αυτό θεμελιώνουν πιο εύκολα συνταξιοδοτικό δικαίωμα, κυρίως με προϋποθέσεις του 2011 και του 2012, που ισχύουν για όσους διορίστηκαν μεταξύ των ετών 1983-1992.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αποχωρήσουν με αίτηση ως το τέλος του 2020:
- Με 25ετία για μειωμένη σύνταξη από 55 ως 62 ετών. Στα 55 βγαίνουν οι γυναίκες που είχαν 25ετία ως το 2010 και στα 62 οι άνδρες. Με 25ετία που συμπληρώνεται το 2011 ή το 2012 άνδρες και γυναίκες παίρνουν μειωμένη στα 56 και 58 αντίστοιχα. Με 25ετία από το 2013 και μετά παίρνουν μειωμένη στα 62.
- Με 35ετία και 36ετία για πλήρη σύνταξη με όριο ηλικίας που καθορίζεται στη χρονιά που έχουν κλείσει τα 58 με 35 ή 36 έτη. Για παράδειγμα, υπάλληλος με ηλικία 58 το 2020 και 35ετία θα συνταξιοδοτηθεί στα 61. Αν είναι 58 το 2020, αλλά πιάνει τα 35 ή τα 36 έτη μετά το 2022, τότε θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 και τα έτη ανεβαίνουν στα 40.
- Με 37ετία για πλήρη σύνταξη εφόσον έχουν: α) 25ετία ως το 2010, με διορισμό μετά το 1983 και ένσημα εκτός Δημοσίου πριν από το 1983, β) 25ετία το 2012 με πρόσληψη μετά το 1983. Με 25ετία ως το 2010 και 37ετία στο σύνολο παίρνουν σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει για το 55ο έτος ή χρονιά που συμπληρώνουν τα 37 χρόνια ασφαλιστικού βίου. Για παράδειγμα, υπάλληλος που είχε εντός και εκτός Δημοσίου 27 χρόνια ως το 2010 και 37 χρόνια το 2020 θα βγει στη σύνταξη μόλις γίνει 60 ετών και 3 μήνες. Αν όμως τα 37 έτη τα συμπληρώσει μετά το 2022 θα βγει στα 62 και θα θέλει 40 έτη. Αν τα 37 τα συμπληρώνει το 2021 θα πάρει σύνταξη στα 61 και 2 μήνες. Στη δεύτερη κατηγορία με 25ετία που συμπληρώνεται το 2012, οι υπάλληλοι γλιτώνουν τα 62 και 40 ή τα 67 μόνον αν εξαγοράσουν αρκετά χρόνια. Για παράδειγμα, υπάλληλος που έχει 25ετία το 2012 και 32 έτη το 2020, για να αποφύγει τα 40 έτη και τα 62, θα πρέπει να εξαγοράσει 8 χρόνια και όταν γίνει 62 να πάρει πλήρη σύνταξη. Αλλιώς παίρνει μειωμένη στα 58, υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι 58 ως το 2021 και δεν θα τον πιάσει η κατάργηση των πρόωρων συντάξεων από το 2022 και μετά.
- Με 25ετία στο 2011 και 2012 και ανήλικο τέκνο για πλήρη σύνταξη. Η διάταξη ισχύει και για τους δύο γονείς, και μάλιστα δόθηκε η ερμηνεία από τις υπηρεσίες του Δημοσίου (με την εγκύκλιο 920 της 7/1/2016) που αναγνωρίζει δικαίωμα συνταξιοδότησης με ανήλικο και σε όσους είχαν 25ετία στα έτη 2011 και 2012, αλλά απέκτησαν παιδί μετά. Στη σύναξη με ανήλικο το όριο ηλικίας καθορίζεται από τον πίνακα 2 του νόμου 4336/2015, με βάση την ηλικία των 52 ετών αν η 25ετία συμπληρώθηκε το 2011 και των 55 ετών με 25ετία το 2012. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 25ετία το 2011 και ηλικία 52 το 2018 θα βγει στα 60 και 2 μήνες. Αν έχει 25ετία το 2012 και ηλικία 55 το 2020 θα πάρει σύνταξη με όριο ηλικίας το 64ο έτος. Ενώ αν τα είχε κλείσει το 2018 θα βγει στα 61.
Τα όρια ηλικίας για σύνταξη από το Δημόσιο
Πρόσληψη μέχρι 31/12/1982 και 25ετία ως το 2010
| Ετος που συμπληρώνεται 35ετία με ηλικία 58 | Οριο ηλικίας συνταξιοδότησης |
| 2015 (από 19/8 ως 31/12) | 58,5 |
| 2016 | 59 |
| 2017 | 59,5 |
| 2018 | 60 |
| 2019 | 60,5 |
| 2020 | 61 |
| 2021 | 61,5 |
| 2022 | 62 και 40 έτη |
Δημόσιο από 1ης/1/1983 με 25ετία ως το 2010 (και από ένσημα πριν από το 1983)
| Ετος που συμπληρώνονται 37 χρόνια ασφάλισης | Οριο ηλικίας συνταξιοδότησης |
| 2015 (από 19/8 ως 31/12) | 55,11 |
| 2016 | 56,9 |
| 2017 | 57,8 |
| 2018 | 58,6 |
| 2019 | 59,5 |
| 2020 | 60,3 |
| 2021 | 61,2 |
| 2022 | 62 και 40 έτη |
Πρόσληψη από 1ης/1/1983 ως 31/12/1992 με 25ετία το 2011
| Ετος που συμπληρώνονται 36 χρόνια ασφάλισης με ηλικία 58 | Οριο ηλικίας συνταξιοδότησης |
| 2015 (από 19/8 ως 31/12) | 58,5 |
| 2016 | 59 |
| 2017 | 59,5 |
| 2018 | 60 |
| 2019 | 60,5 |
| 2020 | 61 |
| 2021 | 61,5 |
| 2022 | 62 και 40 έτη |
Πρόσληψη από 1ης/1/1983 ως 31/12/1992 με 25ετία που συμπληρώνεται το 2012
| Ετος που συμπληρώνονται 37 χρόνια ασφάλισης με ηλικία 59 | Οριο ηλικίας συνταξιοδότησης |
| 2015 (από 19/8 ως 31/12) | 59,5 |
| 2016 | 59,9 |
| 2017 | 60,2 |
| 2018 | 60,6 |
| 2019 | 60,11 |
| 2020 | 61.3 |
| 2021 | 61,8 |
| 2022 | 62 και 40 έτη |
Σύνταξη γονέων με 25ετία το 2011 και ανήλικο τέκνο
| Με ηλικία 52 ετών | Οριο ηλικίας συνταξιοδότησης |
| 2015 (από 19/8 ως 31/12) | 55 |
| 2016 | 56,9 |
| 2017 | 58,5 |
| 2018 | 60,2 |
| 2019 | 61,1 |
| 2020 | 63,7 |
| 2021 | 65,3 |
| 2022 | 67 |
Σύνταξη γονέων με 25ετία το 2012 και ανήλικο τέκνο
| Με ηλικία 55 ετών | Οριο ηλικίας συνταξιοδότησης |
| 2015 (από 19/8 ως 31/12) | 56,6 |
| 2016 | 58 |
| 2017 | 59,6 |
| 2018 | 61 |
| 2019 | 62,6 |
| 2020 | 64 |
| 2021 | 65,6 |
| 2022 | 67 |
Οι αυξήσεις στις συντάξεις με αίτηση ως 31/12/2020 (μικτά ποσά)
| Συντάξιμος μισθός (*) | 35,6 έτη ασφάλισης | 38 έτη ασφάλισης | 40 έτη ασφάλισης | ||||||
| Νέα σύνταξη | Παλιά σύνταξη | Αύξηση | Νέα σύνταξη | Παλιά σύνταξη | Αύξηση | Νέα σύνταξη | Παλιά σύνταξη | Αύξηση | |
| 1.026 | 780 | 739 | 41 | 845 | 784 | 61 | 897 | 823 | 74 |
| 1.144 | 825 | 780 | 45 | 898 | 830 | 68 | 956 | 874 | 82 |
| 1.262 | 871 | 821 | 50 | 951 | 876 | 75 | 1.015 | 924 | 91 |
| 1.380 | 916 | 862 | 55 | 1.004 | 922 | 82 | 1.074 | 975 | 99 |
| 1.498 | 962 | 902 | 59 | 1.057 | 968 | 89 | 1.133 | 1.025 | 108 |
| 1.605 | 1.003 | 939 | 63 | 1.105 | 1.010 | 95 | 1.187 | 1.071 | 116 |
| 1.723 | 1.048 | 980 | 68 | 1.158 | 1.056 | 102 | 1.246 | 1.121 | 124 |
| 1.841 | 1.094 | 1.021 | 73 | 1.211 | 1.102 | 109 | 1.305 | 1.172 | 133 |
Συντάξιμος μισθός: Μέσος όρος μηνιαίων μικτών αποδοχών από 2002 ως το έτος συνταξιοδότησης.
Νέα σύνταξη: Με ποσοστά αναπλήρωσης νόμου 4670/2020.
Παλιά σύνταξη: Με ποσοστά αναπλήρωσης νόμου 4387/2016.
