Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων από επιβλαβές περιεχόμενο αλλά και όλων των πολιτών – Θέσπιση μηχανισμών παρακολούθησης και ελέγχου του περιεχομένου και δημιουργία εργαλείων αναφοράς
Ενδιαφέρουσες διατάξεις για τις πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου για την ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία της Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης.
Συγκεκριμένα, με το άρθρο 31 (άρθρο 28α ’ της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13) προσδιορίζονται οι προϋποθέσεις υπαγωγής των παρόχων πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο στη δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους και διατυπώνονται οι ορισμοί που αποτελούν το πεδίο εφαρμογής του νόμου. Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία μητρώου παρόχων από το Ε.Σ.Ρ., και καθορίζεται η διαδικασία σε περίπτωση διαφωνίας της Ελλάδας με άλλο κράτος μέλος για τη δικαιοδοσία επί του παρόχου.
Με το άρθρο 32 του σχεδίου νόμου (άρθρο 28β της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13) υποχρεώνει τις πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα:
α) για την προστασία των ανηλίκων από επιβλαβές από περιεχόμενο για τη σωματική, ψυχική ή ηθική τους ανάπτυξη αλλά και όλων των πολιτών από ρητορική μίσους ή περιεχόμενο που παρακινεί σε βία ή του οποίου η διάδοση συνιστά δημόσια πρόκληση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος και
β) για τη θέσπιση μηχανισμών παρακολούθησης και ελέγχου του ως άνω περιεχομένου, καθώς και για τη δημιουργία σχετικών εργαλείων αναφοράς.
Αναλυτικά το άρθρο 32 προβλέπει:
1. Με την επιφύλαξη των άρθρων 11 έως 14 του π.δ. 131/2003 (Α’ 116), οι πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο που υπάγονται στη δικαιοδοσία της Ελλάδας, οφείλουν να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την προστασία:
α) των ανηλίκων από προγράμματα, βίντεο παραγόμενα από χρήστες και οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις που ενδέχεται να έχουν αρνητική επίδραση στη σωματική, ψυχική ή ηθική τους ανάπτυξη, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 9,
β) του ευρέος κοινού από προγράμματα, βίντεο παραγόμενα από χρήστες και οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις που εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού,
γ) του ευρέος κοινού από προγράμματα, βίντεο παραγόμενα από χρήστες και οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις με περιεχόμενο του οποίου η διάδοση συνιστά εγκληματική δράση δυνάμει και του ενωσιακού δικαίου, και συγκεκριμένα δημόσια πρόκληση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος (άρθρο 187Α ΠΚ), αδικήματα παιδικής πορνογραφίας (άρθρα 348Α – 348Δ ΠΚ) και αδικήματα ρατσισμού και ξενοφοβίας [άρθρα 1 έως 4 του ν. 4285/2014 (Α’ 191) και παρ. 2 και 3 του άρθρου 184 ΠΚ].
2. Οι πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο:
α) οφείλουν να συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις της παρ. 1 του άρθρου 14, όσον αφορά στις οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις που προωθούνται, πωλούνται ή ταξινομούνται από τις ίδιες,
β) οφείλουν να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 14 και όσον αφορά στις οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις που δεν προωθούνται, ούτε πωλούνται ή ταξινομούνται από τις ίδιες, στο πλαίσιο του περιορισμένου ελέγχου που οι πλατφόρμες ασκούν στις ανακοινώσεις αυτές.
3. Οι πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο οφείλουν να ενημερώνουν με σαφήνεια τους χρήστες για τις οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις που περιέχονται σε προγράμματα ή βίντεο παραγόμενα από χρήστες, υπό την προϋπόθεση ότι οι εμπορικές αυτές ανακοινώσεις δηλώνονται σύμφωνα με την περ. γ) της παρ. 6 ή ότι ο πάροχος είναι ενήμερος για τις ανακοινώσεις αυτές.
4. Οι πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο ενθαρρύνονται στη λήψη μέτρων για την αποτροπή των ανηλίκων από την υπερβολική κατανάλωση τροφίμων και ποτών που δεν ενδείκνυνται για αυτούς. Τέτοια μέτρα λαμβάνονται είτε μέσω υιοθέτησης κωδίκων δεοντολογίας, είτε μέσω των Γενικών Όρων Συναλλαγών μέσω των οποίων αποτρέπεται η παρουσίαση τέτοιων τροφίμων ή ποτών που δεν ενδείκνυνται για ανηλίκους.
5. Προκειμένου να συμμορφωθούν με τις παρ. 1 και 2, οι πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο οφείλουν να λαμβάνουν τα κατάλληλα, κατά περίπτωση, μέτρα, τα οποία καθορίζονται ανάλογα με το είδος του επίμαχου περιεχομένου, την ενδεχόμενη βλάβη που αυτό μπορεί να προκαλέσει, τα χαρακτηριστικά της κατηγορίας των προσώπων που πρέπει να προστατεύονται, καθώς και τα δικαιώματα και τα νόμιμα θεμιτά συμφέροντα που διακυβεύονται, συμπεριλαμβανομένων των συμφερόντων των παρόχων πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο και των χρηστών που έχουν δημιουργήσει ή μεταφορτώσει το περιεχόμενο, καθώς και του γενικού δημοσίου συμφέροντος.
6. Για τους σκοπούς της προστασίας των ανηλίκων, σύμφωνα με την περ. α) της παρ. 1, το πλέον επιβλαβές περιεχόμενο υπόκειται στα πλέον αυστηρά μέτρα ελέγχου πρόσβασης.
Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, ιδίως:
α) όρους χρήσης της πλατφόρμας σχετικούς με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της παρ. 1, καθώς και τρόπους υποχρεωτικής εφαρμογής των όρων αυτών,
β) όρους χρήσης της πλατφόρμας σχετικούς με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της παρ. 1 του άρθρου 14 σε σχέση με τις οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις που δεν προωθούνται, πωλούνται ή ταξινομούνται από τις πλατφόρμες, καθώς και τρόπους υποχρεωτικής εφαρμογής των όρων αυτών,
γ) τη λειτουργική δυνατότητα των χρηστών που μεταφορτώνουν βίντεο παραγόμενα από τους ίδιους ή άλλους χρήστες να δηλώνουν, στον βαθμό που το γνωρίζουν ή αναμένεται εύλογα να το γνωρίζουν, εάν τα βίντεο αυτά περιέχουν οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις,
δ) την εγκατάσταση και λειτουργία διαφανών και εύχρηστων μηχανισμών που να επιτρέπουν στους χρήστες της πλατφόρμας να αναφέρουν ή να επισημαίνουν στον πάροχο της πλατφόρμας την ανάρτηση επιβλαβούς, για τους ανηλίκους ή το ευρύ κοινό, περιεχομένου κατά τα αναφερόμενα στην παρ. 1,
ε) την εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων ενημέρωσης των χρηστών σε σχέση με την αναφορά ή επισήμανση στην οποία προέβησαν αυτοί σύμφωνα με την περ. δ),
στ) την εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων επαλήθευσης της ηλικίας των χρηστών της πλατφόρμας, προκειμένου να αποτρέπεται η πρόσβαση των ανηλίκων σε περιεχόμενο που ενδέχεται να έχει αρνητική επίδραση στη σωματική, ψυχική ή ηθική τους ανάπτυξη,
ζ) την εγκατάσταση και λειτουργία εύχρηστων συστημάτων που να επιτρέπουν στους χρήστες της πλατφόρμας να κατατάσσουν το περιεχόμενο, που αναφέρεται στην παρ. 1,
η) την παροχή συστημάτων γονικού ελέγχου, προκειμένου να αποτρέπεται η πρόσβαση ανηλίκων σε περιεχόμενο που ενδέχεται να έχει αρνητική επίδραση στη σωματική, ψυχική ή ηθική τους ανάπτυξη,
θ) τη θέσπιση και λειτουργία διαφανών, εύχρηστων και αποτελεσματικών διαδικασιών επίλυσης διαφορών σχετιζόμενων με καταγγελίες χρηστών προς τον πάροχο της πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο σε σχέση με την εκπλήρωση από αυτόν των υποχρεώσεων των περ. δ) έως η),
ι) την υιοθέτηση μέτρων και την εγκατάσταση εργαλείων για την παιδεία για τα μέσα και την ενημέρωση των χρηστών σχετικά με την ύπαρξη αυτών.
7. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ανηλίκων που συλλέγονται ή παράγονται με άλλο τρόπο από παρόχους πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο, σύμφωνα με τις περ. στ) και η) της παρ. 6, δεν υπόκεινται σε επεξεργασία για εμπορικούς σκοπούς, όπως η άμεση εμπορική προώθηση, η ανάλυση «προφίλ» και η συμπεριφορική διαφήμιση ή τις προηγούμενες επιλογές του χρήστη.
8. Το Ε.Σ.Ρ. μπορεί να προωθεί διαδικασίες για την επίτευξη συρρύθμισης για θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή των μέτρων της παρ. 6 .
9. Ο έλεγχος της συμμόρφωσης των παρόχων, σε σχέση με τα οριζόμενα στις παρ. 1 και 2, ανατίθεται στο Ε.Σ.Ρ. Στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων του, το Ε.Σ.Ρ. δικαιούται να διενεργεί ελέγχους, μέσω των υπαλλήλων του ή τρίτων στους οποίους αναθέτει τον έλεγχο αυτό, και να επιβάλλει τις προβλεπόμενες στο άρθρο 36 κυρώσεις.
10. Οι πάροχοι υπηρεσιών πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο υποχρεούνται να υποβάλλουν στο Ε.Σ.Ρ., με τρόπο και σε χρόνο οριζόμενο από αυτό, τα ακόλουθα στοιχεία που αφορούν:
α) στον αριθμό των παραπόνων που έλαβαν ανά κατηγορία θέματος, όπως είναι ο μισαλλόδοξος λόγος, η προστασία ανηλίκων, η παιδική πορνογραφία, η τρομοκρατία, και περιεχομένου, όπως είναι τα προγράμματα, τα βίντεο χρηστών, οι εμπορικές ανακοινώσεις της πλατφόρμας ή των χρηστών, όπως αυτά ορίζονται στην παρ. 1,
β) στον αριθμό των παραπόνων που απαντήθηκαν ανά κατηγορία θέματος και περιεχομένου και τον χρόνο εντός του οποίου απαντήθηκαν,
γ) στον αριθμό των υποθέσεων για τις οποίες ο χρήστης κατέφυγε σε εξωδικαστική διαμεσολάβηση,
δ) στις αναφορές ή επισημάνσεις που έγιναν από χρήστες σε σχέση με βλαπτικό ή παράνομο περιεχόμενο ή τη σήμανση περιεχομένου,
ε) στα συστήματα γονικού ελέγχου και εξακρίβωσης της ηλικίας,
στ) στα μέτρα και τα εργαλεία που υιοθέτησαν για την παιδεία για τα μέσα,
ζ) σε κάθε άλλη πληροφορία που θα προσδιορίσει στο μέλλον το Ε.Σ.Ρ. με απόφασή του.
Δείτε το σχέδιο νόμου στο opengov.gr
