O χρόνος απόκτησης μετοχών με τη μορφή stock options, ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, είναι ο χρόνος μεταβίβασης των μετοχών που αποκτήθηκαν με την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης
Για να φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτή εργασία η αγοραία αξία των παροχών σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με τη μορφή stock options, οι μετοχές θα πρέπει να μεταβιβαστούν πριν από τη συμπλήρωση 24 μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης ή πριν από τη συμπλήρωση 36 μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης, όπως προβλέπει σχετική εγκύκλιος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, χρόνος απόκτησης του εισοδήματος αυτού, ως εισόδημα από μισθωτή εργασία είναι ο χρόνος μεταβίβασης των μετοχών που αποκτήθηκαν με την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης, εφόσον αυτές μεταβιβαστούν πριν από τη συμπλήρωση είκοσι τεσσάρων ή τριάντα έξι μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης, κατά περίπτωση.
Αν τίτλοι μεταβιβαστούν μετά από τη συμπλήρωση είκοσι τεσσάρων μηνών από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης, κατά το χρόνο πώλησης των μετοχών
προκύπτει εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, το οποίο φορολογείται με συντελεστή 15%.
Παράδειγμα: Η εταιρεία «ΑΛΦΑ Α.Ε.» είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και χορηγεί στους εργαζόμενους της το δικαίωμα προαίρεσης απόκτησης μετοχών της αντί 10 ευρώ/μετοχή. Ο εργαζόμενος «ΒΗΤΑ» αποφασίζει να ασκήσει το δικαίωμά του τον επόμενο χρόνο από τη απόκτησή του, όταν η χρηματιστηριακή αξία της μετοχής ανέρχεται σε 50 ευρώ κι έτσι αποκτά 100 μετοχές της εταιρείας «ΑΛΦΑ Α.Ε.», καταβάλλοντας όμως αντί του ποσού 50X100= 5.000 ευρώ που είναι η χρηματιστηριακή αξία των μετοχών εκείνη τη στιγμή, το ποσό των 10X100= 1.000 ευρώ. Την στιγμή εκείνη προσδιορίζεται η αγοραία αξία της παροχής από την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης 50-10= 40 ευρώ/μετοχή, δηλαδή 40X100= 4.000 ευρώ, η οποία στην ουσία αποτελεί την ωφέλειά του εργαζόμενου από την απόκτηση μετοχών αξίας 5.000 ευρώ στην προνομιακή τιμή των 1.000 ευρώ.
Είκοσι (20) μήνες μετά από την απόκτηση του δικαιώματος προαίρεσης, η χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής ανέρχεται σε 70 ευρώ/μετοχή και ο εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές του. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν έχει αποκτηθεί εισόδημα από καμία κατηγορία. Κατά το φορολογικό έτος της μεταβίβασης των μετοχών αποκτάται εισόδημα από τις εξής κατηγορίες:
- Εισόδημα του άρθρου 13 παρ. 4 του ΚΦΕ (Παροχή σε είδος, δηλαδή εισόδημα από μισθωτή εργασία), ποσού 4.000 ευρώ που προσδιορίστηκε όπως αναλύθηκε πιο πάνω, πλέον ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
- Εισόδημα του άρθρου 42 του ΚΦΕ (Υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων), ποσού (70-50) 20 ευρώ/μετοχή, σύνολο 20X100 μετοχές = 2.000 ευρώ, το οποίο στο συγκεκριμένο παράδειγμα απαλλάσσεται του φόρου επειδή ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5% αλλά υπόκειται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
Στο ίδιο παράδειγμα, αν η εταιρεία ήταν μη εισηγμένη σε χρηματιστήριο και η εσωτερική αξία της μετοχής σύμφωνα με τα ίδια κεφάλαια είναι 50 ευρώ κατά την άσκηση του δικαιώματος και 70 ευρώ κατά την πώληση των μετοχών, θα προέκυπταν τα ίδια ποσά εισοδημάτων των άρθρων 13 παρ. 4 και 42, αλλά το εισόδημα του άρθρου 42, θα φορολογείτο με συντελεστή 15%, σύμφωνα με την διάταξη του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 43 του ΚΦΕ, πλέον εισφοράς αλληλεγγύης.
Από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις εξαιρείται η παροχή σε είδος με τη μορφή δωρεάν μετοχών που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα στο πλαίσιο προγραμμάτων στα οποία τίθεται ως προϋπόθεση η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ή η επέλευση συγκεκριμένου γεγονότος, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η διάθεση των μετοχών.
Για το φορολογικό έτος 2020, απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης τα εισοδήματα από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
