Η ιστορική συμφωνία που ανακοινώθηκε χθες μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ένωσης ανοίγει ουσιαστικά ένα νέο κεφάλαιο που θα διέπει τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών στη μετά-Brexit εποχή και το οριστικό διαζύγιο από την ευρωπαϊκή οικογένεια.
Τι όμως αλλάζει στις σχέσεις Βρετανίας-Ε.Ε. από την 1η Ιανουαρίου; Η Wall Street Journal σε εκτενές της άρθρο σκιαγραφεί αναλυτικά τη νέα πραγματικότητα, όπως θα διαμορφωθεί από το Νέο Έτος.
Εμπόριο
Πριν από τις 31 Δεκεμβρίου: Το Ηνωμένο Βασίλειο ανήκει στην ενιαία αγορά και τελωνειακή ένωση της Ε.Ε. γεγονός που συνεπάγεται ένα καθεστώς χωρίς εμπόδια και δασμούς στις εμπορικές συναλλαγές.
Από την 1η Ιανουαρίου και μετά, δεν θα υπάρχουν δασμοί ή ποσοστώσεις στις εισαγωγές ή εξαγωγές, αλλά μια σειρά νέων συνοριακών κανονισμών, καθώς η Βρετανία θα είναι εκτός της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς και τελωνειακής ένωσης.
Τελωνειακοί και συνοριακοί έλεγχοι
Πριν από τις 31 Δεκεμβρίου: Για τη διασυνοριακή μεταφορά εμπορευμάτων προς κάθε κατεύθυνση δεν χρειαζόταν κάποια τελωνειακή γραφειοκρατική διαδικασία ή συνοριακοί έλεγχοι.
Από την 1η Ιανουαρίου και μετά, θα ισχύουν νέα δεδομένα στους τελωνειακούς ελέγχους, που συνεπάγονται υψηλότερο κόστος. Οι έλεγχοι στις εισαγωγές τροφίμων και ζωικών ειδών θα είναι πιο αυστηροί. Αυξημένοι έλεγχοι και σε αγαθά που κατευθύνονται από τη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία.
Ταξιδιώτες
Πριν από τις 31 Δεκεμβρίου, οι Ευρωπαίοι και Βρετανοί πολίτες(και τα κατοικίδιά τους) είχαν πλήρη πρόσβαση για διακοπές και επαγγελματικά ταξίδια και προς τις δύο κατευθύνσεις, με αυτόματη ασφάλεια υγείας. Οι πολίτες είχαν το δικαίωμα εγκατάστασης και εργασίας στην Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Από την 1η Ιανουαρίου και μετά, οι Βρετανοί ταξιδιώτες θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν την περιοχή Σένγκεν χωρίς βίζα για 90 ημέρες, με πιθανή ελεύθερη πρόσβαση και για ορισμένες επαγγελματικές επισκέψεις. Θα ισχύει το δικαίωμα μεταφοράς κατοικιδίων κατόπιν πιστοποιητικού. Βρετανία και Ε.Ε. δεσμεύθηκαν να δημιουργήσουν ένα νέο μηχανισμό που θα καλύπτει την αναγκαία υγειονομική κάλυψη για τους ταξιδιώτες. Οι Βρετανοί αυτοκινητιστές στην Ε.Ε. θα πρέπει να αποκτήσουν νέο διεθνές δίπλωμα οδήγησης. Οι κανονισμοί περί Covid-19 ήδη συνεπάγονται περιορισμούς στα ταξίδια προς την Ε.Ε. αυτή την περίοδο.
Για την εργασία και διαμονή σε άλλες χώρες θα χρειάζονται άδειες από τις εθνικές αρχές.
Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες
Πριν από τις 31 Δεκεμβρίου: Η Βρετανία είχε δικαιώματα διαβατηρίου, που επέτρεπαν στις εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών να λειτουργούν ανά την Ε.Ε. και το αντίθετο.
Στη συμφωνία Βρετανίας-Ε.Ε. για το Brexit υπάρχει ένα κεφάλαιο ειδικά για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, το οποίο όμως δεν προσφέρει στις βρετανικές επιχειρήσεις μεγαλύτερη πρόσβαση. Η δυνατότητα των εταιρειών να λειτουργούν στην αγορά εξαρτάται από το εάν θα έχουν εξασφαλίσει ειδικό καθεστώς από κάθε πλευρά για κάτι τέτοιο. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη φροντίσει, στις περισσότερες περιπτώσεις, να χορηγήσει αυτό το καθεστώς, για παράδειγμα να επιτρέπει σε πολίτες που διαμένουν στη Βρετανία να εξυπηρετούνται από τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Δεν ισχύει το ίδιο και για την ευρωπαϊκή πλευρά. Εξαίρεση οι σχετικές αποφάσεις για τους βρετανικούς οίκους εκκαθάρισης.
Mεταφορές
Πριν από τις 31 Δεκεμμβρίου η Βρετανία απολαμβάνει ανοικτές εναέριες, σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις με την Ε.Ε. τόσο για επιβάτες όσο και για μεταφορές εμπορευμάτων.
Από την 1η του έτους, οι βρετανικές αεροπορικές θα έχουν ευρεία πρόσβαση για δρομολόγια προς ευρωπαϊκούς προορισμούς, δεν θα έχουν όμως τη δυνατότητα να συνδέουν προορισμούς εντός του μπλοκ. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρειασθεί διμερείς συμφωνίες με τις χώρες-μέλη για να αρχίσει τη μεταφορά εμπορευμάτων εκτός του μπλοκ, για παράδειγμα προς τη Νέα Υόρκη, μέσω Βρετανίας και προς τις ΗΠΑ. Για τους Βρετανούς αυτοκινητιστές ισχύουν περιορισμοί ως προς τους ευρωπαϊκούς προορισμούς που μπορούν να διασχίσουν για τη μεταφορά των εμπορευμάτων. Το ίδιο ισχύει και τους Ευρωπαίους αυτοκινητιστές στη Βρετανία.
Επαγγελματικά προσόντα
Πριν από τις 31 Δεκεμβρίου, πολλά επαγγελματικά προσόντα που είχαν αποκτηθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, από δικηγόρους και λογιστές μέχρι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και πιλότους, ήταν αναγνωρισμένα στην Ε.Ε. και το αντίθετο.
Από την 1η Ιανουαρίου και μετά, τα περισσότερα βρετανικά προσόντα δεν θα αναγνωρίζονται στην Ε.Ε. και το αντίθετο.
Αλιεία
Ο βρετανικός κλάδος αλιείας είχε έως και τις 31 Δεκεμβρίου πρόσβαση στα ευρωπαϊκά ύδατα και το αντίθετο και μπορούσε να πωλεί αλιευτικά προϊόντα στην Ε.Ε. Το πιο σημαντικό, τα ευρωπαϊκά πλοία είχαν πρόσβαση στα βρετανικά ύδατα.
Από 1ης Ιανουαρίου, Βρετανία και Ε.Ε. συμφώνησαν σε μια μεταβατική περίοδο πεντέμισι ετών για την αλιεία, η οποία προσφέρει στο Ηνωμένο Βασίλειο υψηλότερη ποσόστωση των ψαριών που αλιεύονται σε βρετανικά ύδατα.
Δεδομένα
Έως και τις 31 Δεκεμβρίου Βρετανία και Ε.Ε. είχαν ελεύθερη ροή δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων και κυβερνητικών οργανισμών.
Από την 1η Ιανουαρίου, τα data δεν περιλαμβάνονται στην εμπορική συμφωνία, αλλά ένας κανονισμός επάρκειας δεδομένων, που διευκολύνει τη μεταβίβαση δεδομένων από την Ε.Ε. προς της Βρετανία, αν και τέτοιου είδους μεταβιβάσεις μπορεί να αποδειχθούν πιο περίπλοκες. Η Βρετανία έχει ανακοινώσει ότι θα επιτρέψει την ελεύθερη μεταβίβαση δεδομένων. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναμένουν τη θέσπιση κανονισμού επάρκειας δεδομένων στις αρχές του 2021.
Συνεργασία σε θέματα ασφαλείας
Πριν από τις 31 Δεκεμβρίου, η Βρετανία συμμετείχε σε ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως η Europol και είχε πλήρη πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο στις ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων για εγκλήματα και τρομοκρατικές οργανώσεις.
Μετά την 1η Ιανουαρίου, η συμφωνία επιτρέπει την επιβολή του νόμου και συνεργασία για την πάταξη της τρομοκρατίας, όμως σε λιγότερο βαθμό. Η Βρετανία θα χάσει την πρόσβαση στη βάση δεδομένων SIS2, που περιέχει πληροφορίες για όσους θεωρούνται ύποπτοι για συμμετοχή σε εγκληματικές ενέργειες και κλεμμένη περιουσία, ενώ θα έχει και πιο περιορισμένη πρόσβαση στα αρχεία της Ε.Ε. με στοιχεία διαβατηρίου. Θα κρατήσει πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων για δακτυλικά αποτυπώματα, DNA και οχήματα.
Βόρεια Ιρλανδία
Πριν από τις 31 Δεκεμβρίου: Όπως ίσχυε και για την υπόλοιπη Βρετανία, η Βόρεια Ιρλανδία ήταν μέρος της ενιαίας εσωτερικής αγοράς και της τελωνειακής ένωσης της Ε.Ε. με πρόσβαση στις εμπορικές συμφωνίες της Ε.Ε. με χώρες εκτός Ευρώπης.
Μετά την 1η Ιανουαρίου και στο πλαίσιο συμφωνίας που επετεύχθη τον Δεκέμβριο του 2019, η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει στην εσωτερική αγορά και τελωνειακή ένωση της Ε.Ε.
