Πολλοί Ελληνες διερωτώνται γιατί δεν μπορούν να επιβληθούν από την Ε.Ε. άμεσα και δυναμικά σκληρές και τιμωρητικές οικονομικές, εμπορικές, ενεργειακές και στρατιωτικές κυρώσεις στην Τουρκία, και η Ε.Ε. κινείται πάνω σε σχετικά χαλαρωτικές και κατευναστικές θέσεις απέναντι στον Ερντογάν και στην απύθμενα προκλητική συμπεριφορά του σε Ελλάδα-Κύπρο και Ανατολική Μεσόγειο.
Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*
Αξίζει να τονιστεί ότι πέραν των αμιγώς στρατηγικών γεωπολιτικών διαστάσεων, τα οικονομικά συμφέροντα είναι τεράστια, με τις κυρώσεις να εμφανίζουν προβλήματα και εμπόδια στο να συζητηθούν ή συναποφασιστούν, με τη δε περίπτωση καθολικού εμπάργκο όπλων να είναι πάρα πολύ μακριά ως και αδύνατη.
- Η Γερμανία βλέπει εφιάλτες στην περίπτωση που ο Ερντογάν προχωρήσει σε έστω μερική «αποστολή» ενός ποσοστού των 3.600.000 προσφύγων – μεταναστών που βρίσκονται εδώ και χρόνια σε τουρκικό έδαφος, προερχόμενοι από δεκάδες χώρες της Μ. Ανατολής, Κεντρικής και Νότιας Ασίας . Παράλληλα, πάνω από 4 εκατ. Τούρκοι ζούνε επί χρόνια και εργάζονται στη Γερμανία [και υπόψη ότι κατέχουν θέσεις μέσα στο χώρο και στους πολιτικο-κομματικούς μηχανισμούς των 16 κρατιδίων της ομοσπονδίας, π.χ. 3 μέλη του Ευρωκοινοβουλίου, 16 μέλη του γερμανικού ομοσπονδιακού κοινοβουλίου στο Βερολίνο, 48 μέλη των περιφερειακών κοινοβουλίων (Βάδη-Βυρτεμβέργη-Βεστφαλία-κ.ά.), ως και 423 μέλη δημοτικών συμβουλίων είναι τουρκικής καταγωγής].
- Η Γερμανία, με κορυφαίες ναυπηγοεπισκευαστικές εταιρίες, συνεργάζεται με την Αγκυρα στην κατασκευή 6 υποβρυχίων (του τύπου 214, σαν τα δικά μας) και τα χρήματα δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα. Εξαιτίας της τουρκικής στρατιωτικής εμπλοκής σε Σομαλία-Συρία-Λιβύη και Καύκασο μόνο για τους πρώτους 8 μήνες του 2020 εγκρίθηκαν εξαγωγές όπλων ύψους 22,9 εκατ. ευρώ προς την Τουρκία. Το 2019 αμυντικά συστήματα αξίας 344,6 εκατ. ευρώ εστάλησαν από τη Γερμανία προς την Τουρκία, που σημαίνει κάτι παραπάνω από το 1/3 των ετήσιων εξοπλισμών του Βερολίνου. Στην Τουρκία υπάρχουν, και ενεργά δραστηριοποιούνται 7.652 γερμανικές επιχειρήσεις και 78.000 γερμανο-τουρκικές επιχειρήσεις είναι ενεργές στη Γερμανία, με ετήσιο κύκλο εργασιών -βάσει στοιχείων γνωστών «δεξαμενών εγκεφάλων» σε Μόναχο-Στουτγάρδη και Φρανκφούρτη- που φθάνει τα 51,8 δισ. ευρώ, ενώ προσφέρουν σχεδόν 490.000 θέσεις εργασίας. Η Τουρκία είναι ο πέμπτος εταίρος της Ε.Ε.,ενώ τα κράτη της Ε.Ε. είναι ο πρώτος εταίρος της Τουρκίας στις εμπορικές της συναλλαγές. Το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι πολλαπλά εκτεθειμένο στην τουρκική οικονομία, η οποία αν καταρρεύσει ή παραλύσει θα προκαλέσει αλυσιδωτές και χαοτικές καταστάσεις σε ευρωπαϊκές και επιμέρους τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες.
- Η περίπτωση της Ισπανίας είναι πραγματικά εντυπωσιακή.Στα τουρκικά ναυπηγεία του Σεντέφ, πάνω σε ισπανικές προδιαγραφές κατασκευάζει το τουρκικό μίνι αεροπλανοφόρο-ελικοπτεροφόρο πλοίο ειδικών αποστολών «Anadοlu» και πιθανότατα και το δεύτερο με την ονομασία «Θράκη», από το 2016, με τη συμμετοχή μιας εκ των κορυφαίων στον πλανήτη κρατικών εταιριών, της Navatnia. Η Navantia μετέφερε όλη την απαραίτητη τεχνολογία και τα σχέδια στην Τουρκία, ενώ η ισπανική πλευρά θα παραδώσει επίσης ένα σύστημα ελέγχου της πλατφόρμας απογείωσης και πέντε γεννήτριες ντίζελ κατασκευασμένες από τη Fabrica de Motores. Η Τουρκία ήταν ένας από τους πέντε μεγαλύτερους αποδέκτες ισπανικών όπλων στον κόσμο το 2019 (μαζί με τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Νότια Κορέα και τη Σιγκαπούρη) με αγορές όπως μεταγωγικά αεροσκάφη (Α 400Μ) ως και κορυφαία συμβόλαια ναυπήγησης πολεμικών σκαφών. Στην Τουρκία δραστηριοποιούνται 795 ισπανικές εταιρίες με επενδύσεις κοντά στα 10 δισ. ευρώ. Στην Ισπανία δραστηριοποιούνται σήμερα 85-100 περίπου τουρκικές εταιρίες (τα ονόματα και η οικονομική τους δραστηριότητα σε γνώση του υπογράφοντος).
- Η Ιταλία προμηθεύει την Τουρκία μέσω διαφόρων εξοπλιστικών προγραμμάτων, με την Αγκυρα να είναι εξαιρετικός πελάτης γνωστών κρατικών εταιριών όπως οι Leonardo (πρώην Finmeccanica) και η Fincantieri. Η Ρώμη εξάγει κάθε λογής οπλικά συστήματα, από απλά πιστόλια και περίστροφα ως όλμους και πολυβόλα, ως και από χερσαία όπλα μέχρι αεροσκάφη.
Βάσει έκθεσης του κορυφαίου και παγκόσμιας εμβέλειας ινστιτούτου SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute) που εδρεύει στη Σόλνα-Στοκχόλμη αναφορικά με το εμπόριο όπλων, μεταξύ 2012-2017 η Τουρκία ήταν στην πρώτη θέση όλων των κρατών εξαγωγής όπλων από την Ιταλία, με 14,7% επί του συνολικού ιταλικού ποσοστού εξαγωγών. Η Ρώμη έχει πουλήσει κολοσσιαία δορυφορική τεχνολογία στην Αγκυρα, που χρησιμοποιείται στα δορυφορικά προγράμματα της δεύτερης.
Οι συναλλαγές ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ για την παραγωγή 51 ελικοπτέρων τύπου Mangusta στην Τουρκία, που τώρα αναφέρονται ως TAI T129 ATAK. και τα οποία η Αγκυρα χρησιμοποιεί σε καταπολέμηση αντάρτικου-τρομοκρατικών οργανώσεων , ορεινό αγώνα κ.ά.
*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
