Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Μία καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2019 για το ιδιαίτερο καθεστώς που ισχύει για κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελλάδα ταράζει το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο θα πρέπει σε δύο μήνες όχι μόνο να απαντήσει στην Κομισιόν, αλλά και να τροποποιήσει τη νομοθεσία.https://tpc.googlesyndication.com/safeframe/1-0-37/html/container.html
Συγκεκριμένα, τον Μάιο του 2019, η Επιτροπή έλαβε καταγγελία κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας σχετικά με την απαλλαγή από φόρο κληρονομιών στους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς και τα από κοινού μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων σε ελληνικές τράπεζες και μόνο.
Το υπουργείο Οικονομικών απάντησε τον περασμένο Ιούλιο επιβεβαιώνοντας το ευνοϊκό καθεστώς, αλλά δεν αποδέχθηκε την ανάγκη λήψης νομοθετικών ή διοικητικών μέτρων για την αποκατάσταση της παράβασης.
Σύμφωνα όμως με την Επιτροπή η παράβαση συνίσταται στο ότι η απαλλαγή από το φόρο κληρονομιάς ισχύει μόνο για όσους έχουν κοινούς λογαριασμούς ή μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων σε τράπεζες της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, όπως τονίζει η Κομισιόν, οι ελληνικές φορολογικές αρχές περιορίζουν την εφαρμογή της επίμαχης απαλλαγής μόνο σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς που έχουν ανοιχθεί σε τράπεζες στην Ελλάδα.
Ομοίως περιορίζουν την εφαρμογή της απαλλαγής μόνο σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που αποτελούν κοινή ιδιοκτησία. Δηλαδή κάποιος που διαθέτει κοινό τραπεζικό λογαριασμό με τη σύζυγο του σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περίπτωση που εις εκ των δύο αποβιώσει ο κληρονόμος θα πρέπει να καταβάλλει φόρο κληρονομιάς στο ελληνικό δημόσιο.
Περιορισμός κυκλοφορίας κεφαλαίων
Όπως επισημαίνουν οι Βρυξέλλες, υφίσταται διαφορετική φορολογική μεταχείριση με βάση το κριτήριο του τόπου όπου τηρούνται τα περιουσιακά στοιχεία που κληρονομούνται. Δηλαδή, εντός Ελλάδας τα ποσά στους κοινούς λογαριασμούς απαλλάσσονται από το φόρο, ενώ σε κοινούς λογαριασμούς εκτός Ελλάδας επιβάλλει το ελληνικό δημόσιο φόρο κληρονομιάς. Η εν λόγω διαφορετική φορολογική μεταχείριση συνιστά περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, που απαγορεύεται από τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η στρέβλωση αυτή οδηγεί την κυβέρνηση στην ανάγκη τροποποίηση του νόμου ο οποίος θεσπίστηκε το 1932 και εξελίχθηκε στην πάροδο των χρόνων. Το ζήτημα πλέον είναι τι θα αποφασίσει η κυβέρνηση. Εάν δηλαδή θα κλείσει το ευνοϊκό καθεστώς της απαλλαγής από το φόρο κληρονομιάς στους κοινούς λογαριασμούς ή θα επεκτείνει την απαλλαγή και σε όσους τηρούν λογαριασμό στην αλλοδαπή.
Στην πρώτη περίπτωση, όπως αναφέρουν πηγές από το υπουργείο Οικονομικών, θα δημιουργούνταν τεράστια προβλήματα, καθώς χιλιάδες φορολογούμενοι θα προχωρούσαν σε διαχωρισμό των λογαριασμών. Και αυτό προκειμένου να αποφύγουν προστριβές με το ελληνικό δημόσιο για το ποιος είναι ο κύριος του λογαριασμού που τον τροφοδοτούσε με μεγάλα ποσά. Ταυτόχρονα ελλοχεύει ο κίνδυνος εκροής κεφαλαίων στο εξωτερικό, καθώς δεν έχουν κανένα λόγο να τα κρατήσουν στην Ελλάδα.
Οι περισσότερες πιθανότητες, σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι η απαλλαγή να επεκταθεί και να αφορά και όσους κατοίκους Ελλάδας έχουν κοινούς λογαριασμούς στο εξωτερικό η κοινά μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων.
Τι προβλέπει η ελληνική νομοθεσία
…Απαλλάσσονται από τον φόρο: η χρηματική κατάθεση σε τράπεζα σε ανοιχτό λογαριασμό στο όνομα δύο ή περισσότερων από κοινού (Compte Joint, Joint Account) στην οποία έχει τεθεί ο πρόσθετος όρος ότι με το θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου η κατάθεση και ο λογαριασμός αυτής περιέρχεται αυτοδίκαια στους λοιπούς επιζώντες μέχρι τον τελευταίο από αυτούς.
Η απαλλαγή αυτή ισχύει και σε κοινούς λογαριασμούς με προθεσμία ή ταμιευτηρίου με προειδοποίηση και σε κοινούς λογαριασμούς σε συνάλλαγμα. Η απαλλαγή αυτή δεν επεκτείνεται στους κληρονόμους του τελευταίου απομείναντος δικαιούχου.
