Στη “μάχη” της σταδιακής επαναφοράς των δανείων που βρίσκονται σε αναστολή πληρωμών, θα ριχτούν οι τράπεζες με την έναρξη του νέου έτους και σε όλη του διάρκειά του, με ζητούμενο την αναχαίτιση της δημιουργίας νέων “κόκκινων” δανείων εξαιτίας της πανδημικής κρίσης.
Με “όπλα” στη “φαρέτρα” τους το πρόγραμμα κρατικής επιδότησης “Γέφυρα” και προϊόντα step up που θα λανσάρουν εκτεταμένα από 1ης/1/2021, οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να κερδίσουν το “στοίχημα” να κρατήσουν “ζωντανά” τα δάνεια 400.000 νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ύψους περίπου 26 δισ. ευρώ.
Το σχέδιο άμυνας
Η στρατηγική άμυνας των τραπεζών για την αναχαίτιση της δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων διευκολύνεται πλέον από την παράτασή τους μέχρι και το τέλος του α’ τριμήνου 2021.
Ακολουθώντας την απόφαση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (European Banking Authority, EBA) για την παράταση των μορατόριουμ πληρωμών δανείων μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021, λόγω των συνεχιζόμενων δυσμενών συνεπειών της πανδημίας COVID-19, οι ελληνικές τράπεζες θα παρατείνουν τα υφιστάμενα μέτρα για την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, επιχειρήσεις και ιδιώτες με ενήμερες οφειλές την 30ή Σεπτεμβρίου 2020 που δεν έχουν ενταχθεί έως τώρα σε πρόγραμμα αναστολής καταβολής δόσεων κεφαλαίου ή και τοκοχρεωλυτικών δόσεων, θα μπορούν, εάν αποδεδειγμένα πλήττονται από την κρίση, να αιτηθούν την ένταξή τους σε σχετικό πρόγραμμα μέχρι την 31η Μαρτίου 2021 και για μέγιστη διάρκεια έως 9 μήνες από την ημερομηνία ένταξης.
Επιχειρήσεις και ιδιώτες που έχουν πληγεί από την παρούσα κρίση και έχουν ήδη ενταχθεί σε πρόγραμμα αναστολής καταβολής δόσεων κεφαλαίου ή και τοκοχρεωλυτικών δόσεων, θα μπορούν να αιτηθούν μέχρι την 31η/3/2021 την παράταση του προγράμματος αναστολής δόσεων, υπό την προϋπόθεση ότι η συνολική παραμονή τους στο πρόγραμμα δεν υπερβαίνει τους 9 μήνες.
Με τη λήξη των προγραμμάτων αναστολής δόσεων οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες αναμένεται να συνεχίσουν την ομαλή εξυπηρέτηση των δανειακών τους υποχρεώσεων.
Οι ελληνικές τράπεζες, προσηλωμένες στη στήριξη της ελληνικής οικονομίας και λαμβάνοντας υπόψη το ενδεχόμενο αντιμετώπισης των προσωρινών δυσκολιών ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες, πέραν των αναστολών δόσεων, θα κινηθούν προς την εξής κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών αποπληρωμής των δανειοληπτών:
-Θα καθοδηγήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μερίδα δανειοληπτών στο πρόγραμμα “Γέφυρα”, το οποίο χορηγεί κρατική επιδότηση για τρία τρίμηνα στα δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία (προσημείωση/υποθήκη). Οι δανειολήπτες που έχουν υποβάλει αίτηση και είναι επιλέξιμοι για να ενταχθούν στο πρόγραμμα “Γέφυρα” επιδότησης δόσεων δανείων με εξασφάλιση την πρώτη κατοικία, θα καταβάλουν, από την ημερομηνία ενεργοποίησης του προγράμματος και για τους επόμενους εννέα μήνες, μόνο το ποσό της δόσης που τους αναλογεί, με το υπόλοιπο να καλύπτεται από το Δημόσιο. Στη συνέχεια, θα επανέλθουν στο συμβατικό πρόγραμμα καταβολής δόσεων.
-Για τους δανειολήπτες που οφείλουν να καταβάλουν από την 1η Ιανουαρίου 2021 την κανονική, προ των αναστολών, δόση του δανείου τους και αποδεδειγμένα παρουσιάζουν προσωρινές δυσκολίες ρευστότητας, ενώ, πριν την παρούσα κρίση, εξυπηρετούσαν με συνέπεια τις δανειακές τους υποχρεώσεις, οι τράπεζες θα εφαρμόσουν νέα προγράμματα (τα λεγόμενα step up) για τη βήμα-βήμα επαναφορά των δανειοληπτών στην καταβολή της μηνιαίας δόσης των δανείων τους, Οι δανειολήπτες θα δύνανται να αιτηθούν την ένταξή τους σε βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα σταδιακής επαναφοράς στην καταβολή της συμβατικής δόσης. Η αίτηση αυτή θα εξετάζεται από τα αρμόδια εγκριτικά όργανα των τραπεζών και εφόσον διαπιστώνεται προσωρινό πρόβλημα ρευστότητας, θα εγκρίνεται η υπαγωγή στη συγκεκριμένη προσωρινή διευκόλυνση.https://865a0d4095080056014267941da4f3fe.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-37/html/container.html
Τα step up προγράμματα θα προβλέπουν ενδεικτικά, μειωμένη στο μισό δόση για τα στεγαστικά δάνεια για όλο το 2021, μηδενική δόση για κάποιο διάστημα και μετά καταβολή της π.χ. στο 1/4, στο 1/2 κλιμακωτά στη διάρκεια του έτους (π.χ. για τρεις μήνες μηδενική καταβολή και από τον 4ο μέχρι τον 9ο μήνα καταβολή του 50% της δόσης). Οι τράπεζες δεν αποκλείουν οι ταμειακές διευκολύνσεις ρευστότητας που συνιστούν αυτά τα προγράμματα, να επεκταθούν ακόμη και μέχρι τα μέσα του 2022, αναλόγως του πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα για κλάδους ειδικής βαρύτητας στην απασχόληση, οι οποίοι πλήττονται καίρια από την πανδημική κρίση (επιχειρήσεις και εργαζόμενοι σε τουρισμό, εστίαση, ψυχαγωγία κ.λπ.).
Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις επιχειρήσεων σε συγκεκριμένους κλάδους, για τις οποίες έχει ήδη αποφασιστεί από τα αρμόδια εγκριτικά όργανα των τραπεζών η ένταξή τους σε πρόγραμμα αναστολής δόσεων κεφαλαίου, με ημερομηνία λήξης πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2020, αυτό ισχύει κανονικά σύμφωνα με τους όρους που τους έχουν ήδη επικοινωνηθεί.
Οι τράπεζες υπογραμμίζουν ότι επιχειρήσεις και ιδιώτες που δεν πλήττονται από την κρίση θα πρέπει να συνεχίσουν κανονικά την εξυπηρέτηση των δανειακών τους υποχρεώσεων.
Γιατί η EBA παρέτεινε τα moratoria
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (European Banking Authority, EBA) αποφάσισε να επιτρέψει στις τράπεζες πανευρωπαϊκά την παράταση των προγραμμάτων αναστολής πληρωμών δανείων μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021 υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό χρονικό διάστημα που ένας δανειολήπτης έχει “παγώσει” το δάνειό του δεν θα πρέπει να ξεπερνά τους εννέα μήνες. Επιπλέον, εφόσον οι τράπεζες αποφασίσουν να κάνουν χρήση της παράτασης των αναστολών πληρωμής για τους πελάτες τους, θα πρέπει να υποβάλουν στοιχειοθετημένα πλάνα στον SSMγια τα μέτρα που θα λάβουν προκειμένου τα δάνεια αυτά να μην εξελιχθούν σε αβέβαιης είσπραξης.
Η ΕΒΑ είχε αποφασίσει την πρώτη εφαρμογή μορατόριουμ από τις τράπεζες στις 2 Απριλίου του 2020, λίγο μετά το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης. Στη συνέχεια, καθώς η πανδημία εξελισσόταν, εξέδωσε νέα απόφαση για παράταση των μορατόριουμ κατά τρεις μήνες, από τις 30 Ιουνίου 2020 (ημερομηνία λήξης των αρχικών μορατόριουμ) μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2020. Η δεύτερη παράταση, μέχρι τις 31/3/2021, έρχεται μετά το δεύτερο κύμα της πανδημίας και των συνακόλουθων lockdowns στις Οικονομίες της Ε.Ε., με στόχο: α) να αποτραπεί η δημιουργία δισ. ευρώ νέων κόκκινων δανείων και το πλήγμα στην υγεία των τραπεζικών ισολογισμών, και β) να συνεχιστεί απρόσκοπτα από τις τράπεζες η ροή χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία.
