Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η μεγάλη καθυστέρηση στην απονομή των συντάξεων είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα του ασφαλιστικού μας συστήματος. Είναι ένα πρόβλημα διαχρονικό, το οποίο οξύνθηκε τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά τη δημιουργία του ΕΦΚΑ, κορυφώθηκε δε την περίοδο της πανδημίας.
Γράφει ο δικηγόρος, Δημήτρης Μπούρλος
Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις ασφαλισμένων, ιδίως αυτών που κατά την διάρκεια του ασφαλιστικού βίου τους έχουν μεταβάλει ασφαλιστικό φορέα (διαδοχική ασφάλιση), που έχουν υποβάλει συνταξιοδοτικό αίτημα και αναμένουν την απόδοση της σύνταξης περισσότερο από τρία έτη. Πολλοί δε από αυτούς δεν λαμβάνουν ούτε προσωρινή σύνταξη κατά την διάρκεια της αναμονής. Είναι προφανώς μια απαράδεκτη κατάσταση η οποία πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθεί. Η χορήγηση προσωρινής σύνταξης είναι μια μικρή βοήθεια στον ασφαλισμένο που περιμένει, δεν είναι όμως η λύση στο πρόβλημα. Ενδεχομένως συνιστά και μια αναγνώριση της αδυναμίας εξεύρεσης λύσης στο πρόβλημα.
Η ψηφιακή σύνταξη, που ξεκίνησε να λειτουργεί σε κάποιες κατηγορίες ασφαλισμένων, είναι αναμφίβολα σημαντική υπόθεση που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος, όμως απαιτεί χρόνο και αλλαγές που δεν έχουν προχωρήσει έως σήμερα. Αλλαγές οι οποίες αφορούν κυρίως στην απλοποίηση της λειτουργίας και των κανόνων που διέπουν τη χορήγηση των συνταξιοδοτικών παροχών. Κι αυτό βεβαίως δεν είναι εύκολο να γίνει, είναι όμως απαραίτητο. Είναι απαραίτητο να προχωρήσουν βελτιωτικές αλλαγές, οι οποίες προεχόντως θα στοχεύουν σε απλοποίηση του συστήματος στη λογική λειτουργίας ενός ενιαίου φορέα και ενιαίους κανονισμούς ασφάλισης, παροχών κ.λπ.
Κατά την άποψή μου θα πρέπει ο ΕΦΚΑ να ενισχυθεί με προσωπικό, δεδομένου ότι σήμερα λειτουργεί υποστελεχωμένος και κυρίως να οργανωθεί ως ενιαίος φορέας, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Η ταχεία απονομή της σύνταξης δεν είναι θέμα μόνο των διευθύνσεων των τμημάτων συντάξεων. Απαιτεί αρμονική λειτουργία και των λοιπών διευθύνσεων με τις οποίες άρρηκτα συνδέεται (ασφάλισης, εσόδων κλπ), που πολλαπλώς εμπλέκονται στην συνταξιοδοτική διαδικασία. Αν λοιπόν όλος ο μηχανισμός ΕΦΚΑ δεν αποκτήσει εύρυθμη λειτουργία, ούτε οι διευθύνσεις συντάξεων δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις για ταχεία συνταξιοδότηση.
Επομένως ενίσχυση με προσωπικό, οργάνωση του ΕΦΚΑ και απλοποίηση του συστήματος είναι το τρίπτυχο που θεωρώ ότι θα μπορούσε να έχει καλά αποτελέσματα σε μια προσπάθεια βελτίωσης των χρόνων απονομής των συντάξεων. Ο σημαντικός περιορισμός των εκκρεμών συντάξεων θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα μιας οργανωμένης προσπάθειας που θα αντιμετωπίζει παθογένειες που βασανίζουν χρόνια το σύστημα και θα στοχεύει στην ριζική αναμόρφωση και βελτίωσή του και όχι μια προσωρινή, χωρίς σταθερά ερείσματα διευθέτηση, η οποία συν τη παρόδω του χρόνου θα επανεμφανίσει τις απαράδεκτες σημερινές καταστάσεις.
