Για να δικαιούται ο παθών σε εργατικό ατύχημα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων
Χρηματική ικανοποίηση προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης (ή, σε περίπτωση θανάτου, της ψυχικής οδύνης) οφείλεται και επί εργατικού ατυχήματος όταν συντρέχουν οι όροι της αδικοπραξίας.
Το άρθρο16 παρ.1 ν. 551/1915αναφέρεται μόνο στην επιδίκαση αποζημίωσης για περιουσιακή ζημία και όχι στη χρηματική ικανοποίηση, για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη στον ανωτέρω νόμο, οπότε εφαρμόζονται γι’ αυτήν μόνο οι γενικές διατάξεις.
Επομένως, για να δικαιούται ο παθών σε εργατικό ατύχημα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν προσώπων, με την έννοια του άρθρου 914 Α.Κ., δηλαδή αρκεί να συντρέχει οποιαδήποτε αμέλεια αυτών και όχι μόνο η ειδική αμέλεια ως προς την τήρηση των όρων ασφάλειας του άρθρου 16 παρ.1ν. 551/1915.
Πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν μπορεί να θεμελιωθεί και στο ότι δεν τηρήθηκαν από αυτούς οι διατάξεις νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών που επιβάλλουν τους όρους ασφάλειας για τη διαφύλαξη της υγείας, της σωματικής ακεραιότητας και της ζωής των εργαζομένων.
Τέτοιες διατάξεις είναι και αυτές του ν. 1568/1985 «υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων», όπου ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι ο εργοδότης υποχρεούται να λαμβάνει κάθε μέτρο που απαιτείται ώστε να εξασφαλίζονται οι εργαζόμενοι και οι τρίτοι που παρευρίσκονται στους τόπους εργασίας από κάθε κίνδυνο που μπορεί να απειλήσει την υγεία ή τη σωματική τους ακεραιότητα, καθώς επίσης και να επιβλέπει την ορθή εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, ενώ εξάλλου σύμφωνα με το π.δ. 396/1994 ο εργοδότης, στο πλαίσιο λήψης των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, είναι υποχρεωμένος να εφοδιάσει τον εργαζόμενο με τον προβλεπόμενο από τον νόμο αναγκαίο εξοπλισμό ατομικής προστασίας, στον οποίο περιλαμβάνονται το προστατευτικό κράνος και η ζώνη πρόσδεσης.
Εάν η ζημία οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του παθόντος, δεν οφείλεται σε αυτόν αποζημίωση και συνακόλουθα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ενώ εάν διαπιστωθεί συντρέχον πταίσμα του παθόντος στην πρόκληση της ζημίας ή στην έκτασή της, το δικαστήριο μπορεί, κατ’ άρθρο 300 Α.Κ., να μην επιδικάσει αποζημίωση ή να μειώσει το ποσό αυτής.
Εν προκειμένω, το δικαστήριο της ουσίας εντοπίζει τη συνυπαιτιότητα του ενάγοντος στο ότι, μόλις ανέβηκε με τη σκάλα, μπορούσε να αντιληφθεί ότι η στέγη ήταν κατασκευασμένη και από πλεξιγκλάς και να μην προχωρήσει προς το εμφανές επικίνδυνο σημείο, απρόσεκτα και επιπόλαια, αν και γνώριζε, ως τεχνίτης, ότι το πλεξιγκλάς είναι υλικό κατασκευής περιορισμένης αντοχής και ότι, λόγω του βάρους του σώματός του, υπάρχει κίνδυνος να υποχωρήσει και έτσι δεν πρόβλεψε το επελθόν αποτέλεσμα.
Οι παραδοχές αυτές δεν ενέχουν αντίφαση με εκείνες που θεμελιώνουν την υπαιτιότητα της νομίμου εκπροσώπου της εργοδότριας εταιρείας, σύμφωνα με τις οποίες αυτή ήταν υπεύθυνη για τη λήψη και τήρηση των προαναφερόμενων μέτρων για την ασφάλεια του ενάγοντος στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Το γενόμενο δεκτό, ότι συντρέχει και αμέλεια του ενάγοντος για το επελθόν αποτέλεσμα, δεν μπορεί να φθάσει μέχρι του σημείου της απαλλαγής της εργοδότριάς του από οποιαδήποτε ευθύνη, στην περίπτωση που κι εκείνη επέδειξε αμέλεια ως προς τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την ασφάλεια του εργαζομένου στη συγκεκριμένη περίπτωση, και, εν προκειμένω, το δικαστήριο της ουσίας διέλαβε στην απόφασή του επαρκείς παραδοχές ως προς το ποια θα έπρεπε να είναι τα μέτρα αυτά και ως προς το ότι, αν αυτά είχαν τηρηθεί, το ατύχημα θα είχε αποφευχθεί (απόφαση Αρείου Πάγου, Επιθεώρησις Εργατικού Δικαίου 2020, σ. 976 επ.).
