Του Λεωνίδα Στεργίου
Εντός ημερών, πιθανότατα την εβδομάδα που έρχεται, θα λάβει το υπουργείο Οικονομικών τη μελέτη της Morgan Stanley για την ίδρυση ιδιωτικού Οργανισμού Πώλησης και Επαναμίσθωσης (sales and lease back), όπου θα καταλήγουν υπερχρεωμένοι δανειολήπτες που δεν μπόρεσαν να ενταχθούν σε κάποια ρύθμιση και απειλούνται με πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας. Το σχέδιο αυτό εντάσσεται στον νέο πτωχευτικό νόμο, ο οποίος ξεκινά σε πρώτη φάση την 1η Μαρτίου (για επιχειρήσεις και άτομα με επιχειρηματική δραστηριότητα) και την 1η Ιουνίου για όλους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Ο νέος οργανισμός, ο οποίος τελικά, ύστερα από συζητήσεις με τους θεσμούς θα πρέπει να είναι από την αρχή ιδιωτικός, αναμένεται να είναι έτοιμος μέχρι τον Ιούνιο, όταν δηλαδή θα ξεκινήσει η πλήρης εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου.
Μέχρι τότε, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναζητά μία ενδιάμεση λύση μέχρι να λειτουργήσει η πώληση και η επαναμίσθωση του ακινήτου από τον δανειολήπτη. Το θέμα αυτό προέκυψε, μολονότι ισχύει η αναστολή πλειστηριασμών και κατασχέσεων τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο, σύμφωνα με κυβερνητική απόφαση που έχει δημοσιευθεί σε ΦΕΚ.
Όμως, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης δανείων ζήτησαν από το υπουργείο Οικονομικών να εξαιρεθούν από το καθεστώς της πλήρους αναστολής οι διαδικασίες που έχουν ξεκινήσει ή που βρίσκονται σε εξέλιξη (πχ συμβολαιογραφικές πράξεις, κλπ) για κατασχέσεις. Ύστερα από επαφές του οικονομικού επιτελείου με τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε πλήρη συμφωνία, η οποία προβλέπει να βρεθεί μία λύσει ώστε να ξεπαγώσουν οι ενδιάμεσες διαδικασίες χωρίς, όμως, αυτές να απειλούν σε καμία περίπτωση (νομικά και τεχνικά) την κυβερνητική απόφαση για την αναστολή των πλειστηριασμών τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο.
Οι δύο φάσεις του πτωχευτικού
Αυτό έρχεται τη στιγμή που το οικονομικό επιτελείο συζητά τις απαραίτητες ΚΥΑ για την πλήρη εφαρμογή του νέου πτωχευτικού και, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει πάρει φως το ένα τρίτο των απαραίτητων υπουργικών αποφάσεων. Έτσι, ξεκινά την 1η Μαρτίου, δηλαδή τρεις μήνες πριν λήξουν οι πλειστηριασμοί, ο νέος πτωχευτικός για άτομα με επιχειρηματικές δραστηριότητες και επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 700.000 ευρώ. Επίσης, η φάση αυτή προβλέπει την κατάθεση της αίτησης για ένταξη στον νέο πτωχευτικό σε δικαστήριο και όχι ηλεκτρονικά όπως θα γίνεται από 1η Ιουνίου για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Την ίδια στιγμή, προχωρούν οι τιτλοποιήσεις δανείων (περιλαμβάνονται ενυπόθηκα – στεγαστικά πρώτης κατοικίας) και η λήξη των μορατορίων που σημαίνει ότι μεταβιβάζονται σε funds και εταιρείες διαχείρισης, οι οποίες θα πρέπει να ξεκινήσουν τις εισπράξεις.
Ενδιάμεση λύση
Συνεπώς, το υπουργείο Οικονομικών, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης συμφώνησαν σε μια ενδιάμεση λύση που θα επιτρέπει τη συνέχιση των διαδικασιών για τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς, αλλά χωρίς να πραγματοποιούνται πλειστηριασμοί μέχρι τη λήξη της αναστολής τους που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση. Τώρα το θέμα αυτό θα πρέπει να συζητηθεί με όλες τις λεπτομέρειες (τεχνικές και νομικές) με τους θεσμούς, όπως και η ύπαρξη πιθανής δημοσιονομικής επιβάρυνσης. Οι τελικές αποφάσεις θα ενταχθούν στο νομικό πλαίσιο και τις εκκρεμείς ΚΥΑ του νέου πτωχευτικού και της δημιουργίας και σύστασης του Οργανισμού Sales and Lease Back.
Το χρονοδιάγραμμα
Για τον οργανισμό αυτόν αποκλείστηκε το ενδεχόμενο από τους θεσμούς να είναι ιδιωτικού δικαίου αλλά με μέτοχο το Δημόσιου ούτε καν στην πρώτη φάση. Επομένως, μετά τη μελέτη της Morgan Stanley, το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει στη σχετική νομοθεσία, κατόπιν σε διεθνή διαγωνισμό ώστε να βρεθούν οι ενδιαφερόμενοι ιδιώτες-μέτοχοι και στη συνέχεια να γίνει η σύσταση και λειτουργία. Το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί για την ολοκλήρωση και λειτουργία του Οργανισμού είναι ένα διάστημα 4 με 5 μηνών και μέχρι τον Ιούνιο το αργότερο.
Με τη λειτουργία του Οργανισμού αυτού, ο δανειολήπτης που κινδυνεύει να χάσει την κατοικία του από πλειστηριασμό, θα μπορεί να πωλεί το σπίτι του στον οργανισμό. Στη συνέχεια, βάσει νόμου, ο οργανισμός θα νοικιάζει το σπίτι στον δανειολήπτη-πρώην ιδιοκτήτη με ένα εύλογο μίσθωμα. Ο νόμος θα προβλέπει ότι ύστερα από κάποια χρόνια ο πρώην ιδιοκτήτης θα μπορεί να επαναγοράσει το ακίνητό του. Αν τα συνολικά μισθώματα έχουν φτάσει την αξία του ακινήτου, τότε μπορεί να επιστρέψει η κατοικία στην κατοχή του πρώην ιδιοκτήτη χωρίς επιπλέον κόστος ή ένα ενδεικτικό τίμημα π.χ. 1 ευρώ. Δηλαδή, ο στόχος να ακολουθηθεί η ίδια πρακτική που ισχύει γενικά στην πώληση και επαναμίσθωση ακινήτων.
