Η πανδημία το 2020 σάρωσε τα πάντα επιτυγχάνοντας καίριο πλήγμα και στην οικονομική δραστηριότητα: Κάτι που είχε αντίκτυπο και στο σύνολο σχεδόν των επαγγελματιών, καθώς ο τζίρος τους περιορίστηκε στο ελάχιστο έως μηδενίστηκε. Αυτή τη χρονιά που διανύουμε πάντως όσες μικρές επιχειρήσεις το θελήσουν μπορούν να … απαλλαγούν από τον ΦΠΑ.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Με τις περισσότερες μικρές επιχειρήσεις την περασμένη χρονιά, ελέω των αλλεπάλληλων lockdown, να δυσκολεύονται να γράψουν τζίρους άνω των 10.000 ευρώ, ίσως δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα σκεφτούν να εκμεταλλευτούν το Ειδικό Καθεστώς που ισχύει και τους επιτρέπει να απαλαγούν από ΦΠΑ για την χρονιά που τρέχει. Μόνο που πρέπει να σπεύσουν να υποβάλουν τις σχετικές αιτήσεις: Συγκεκριμένα ορίζεται ότι όσοι υποκείμενοι στο κανονικό καθεστώς δεν υπερβαίνουν, κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος το όριο των 10.000 ευρώ και επιθυμούν να ενταχθούν στο ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων, θα πρέπει να υποβάλουν δήλωση μεταβολών στην ΔΟΥ, έως το τέλος Γενάρη.
Τι κερδίζεις και τι χάνεις με την απαλλαγή από ΦΠΑ
Η επιλογή της ένταξης στο καθεστώς μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για τις μικρές επιχειρήσεις ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, καθώς οι πωλήσεις τους δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ. Από την άλλη, όμως, για μικρές επιχειρήσεις που είναι σε αρχικό στάδιο και προβαίνουν σε αγορές παγίων ή άλλες επενδυτικές δαπάνες, η μη εκπεσιμότητα του φόρου ενδέχεται να αποτελέσει μειονέκτημα. Ας δούμε όμως με την μορφή ερωτοαπαντήσεων τι ισχύει για αυτό το Ειδικό Καθεστώς και πως μπορεί -με ποιες προϋποθέσεις και όρους- να ενταχθεί σε αυτό μια μικρή επιχείρηση:
– Ποιοι υπάγονται;
Στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων εντάσσονται προαιρετικά οι επιχειρήσεις που, κατά το προηγούμενο έτος, πραγματοποίησαν υπαγόμενες πράξεις στο ΦΠΑ (παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών) καθαρής αξίας μέχρι 10.000 ευρώ. Σε αυτό το ποσό δεν λαμβάνονται υπόψη πωλήσεις παγίων και απαλλασσόμενες πράξεις χωρίς δικαίωμα έκπτωσης (π.χ. έσοδα από ενοίκια). Αξίζει να σημειωθεί ότι με την Ε. 2012/2019, δόθηκε η δυνατότητα και σε νέες επιχειρήσεις να ενταχθούν άμεσα στο ειδικό καθεστώς κατά την έναρξή τους. Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ, οι μη εγκατεστημένοι στο εσωτερικό της χώρας υποκείμενοι στο φόρο (π.χ. distance sellers) και όσοι πραγματοποιούν παραδόσεις καινούργιων μεταφορικών μέσων δεν μπορούν να ενταχθούν σε αυτό το καθεστώς.
– Πότε και πού υποβάλλω αίτηση;
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν δήλωση μεταβολών στο τμήμα Μητρώου της αρμόδιας Εφορίας εντός τριάντα ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους. Συνεπώς, η πλειοψηφία των ενδιαφερόμενων οφείλει να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες στη ΔΟΥ υπαγωγής τους μέχρι τις 29 Ιανουαρίου 2021.
– Αν ενταχθώ στο ειδικό καθεστώς, υποβάλλω δήλωση ΦΠΑ;
Όσοι υπάγονται στο ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων δεν υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ
– Τι αλλάζει στα τιμολόγια/αποδείξεις που εκδίδω;
Κατά κανόνα, η έκδοση ενός παραστατικού πρέπει να φέρει τον αναλογούντα ΦΠΑ. Όταν ένα φορολογικό στοιχείο εκδίδεται χωρίς ΦΠΑ πρέπει να φέρει τη σχετική αιτιολογία και νομοθεσία απαλλαγής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα τιμολόγια / αποδείξεις πώλησης ή παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να αναγράφουν «χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας – απαλλαγή μικρών επιχειρήσεων άρθρο 39 ν. 2859/2000».
– Μπορώ να αιτηθώ επιστροφή ΦΠΑ για τα έξοδα μου;
Οι μικρές επιχειρήσεις που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των δαπανών, αγορών παγίων και αποθεμάτων. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να αιτηθούν επιστροφή ΦΠΑ που αναλογεί στα παραπάνω έξοδα. Βέβαια, έχουν τη δυνατότητα να εκπέσουν το ΦΠΑ ως έξοδο κατά τον υπολογισμό των κερδών ια σκοπούς φορολογίας εισοδήματος.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση που οι πωλήσεις μίας επιχείρησης υπερβούν το όριο των 10.000€ εντός του τρέχοντος φορολογικού έτους, υπάρχει υποχρέωση άμεσης μετάταξης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, ο φορολογούμενος πρέπει να επισκεφθεί εκ νέου την αρμόδια Δ.Ο.Υ. (Τμήμα Μητρώου) και να μεταβάλει το καθεστώς ΦΠΑ υποβάλλοντας τα απαραίτητα Έντυπα (Μ2 ή Μ3).
– Αλλάζει κάτι στην τήρηση των βιβλίων μου;
Μόνο οι ατομικές επιχειρήσεις (φυσικά πρόσωπα) που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων μπορούν να απαλλαχθούν από την υποχρέωση ενημέρωσης των λογιστικών βιβλίων τους (ΠΟΛ 1007/2015). Εξαιρούνται από αυτή την κατηγορία οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ, τα πρατήρια υγρών καυσίμων και οι πωλητές πετρελαίου θέρμανσης.
– Τι γίνεται με τα πάγια και τα αποθέματα της επιχείρησής μου;
Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί κατά την αλλαγή καθεστώτος από τις εταιρείες που διαθέτουν εμπορεύματα και πάγια. Κατά τη μετάταξη από το κανονικό καθεστώς στο απαλλασσόμενο, τα αποθέματα των εμπορευμάτων απογράφονται και υπάρχει υποχρέωση απόδοσης του φόρου που έχει εκπεσθεί για αυτά. Στην αντίθετη περίπτωση μετάταξης βέβαια δίνεται και δικαίωμα έκπτωσης. Αντίστοιχα, για τα πάγια υπάρχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου ή υποχρέωση διακανονισμού και καταβολής του, αν δεν έχει παρέλθει ο χρόνος διακανονισμού του ΦΠΑ τους.
