Με το Ν. 4670/2020, προβλέφθηκε ότι σε περίπτωση που αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης λόγω εργασίας η αυτοαπασχόλησης του ατόμου με αναπηρία «ο γονέας, ο σύζυγος ή ο αδελφός του αναπήρου, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, δύναται να υποβάλλει νέα αίτηση συνταξιοδότησης»
Κοινωνική Προστασία
Σύνοψη διαμεσολάβησης
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη: Γιάννης Σ. Κωστής
Ειδικός επιστήμονας: Θανάσης Νικολέντζος
Πληροφορίες: 213 1306600
Ιανουάριος 2021
Ο Συνήγορος του Πολίτη δέχτηκε αναφορά από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Αναπήρων, σχετικά με πρόβλημα που αντιμετώπιζαν πολίτες οι οποίοι λάμβαναν σύνταξη ως γονείς αναπήρων τέκνων. Το πρόβλημα αφορούσε το γεγονός ότι όταν το ανάπηρο τέκνο ξεκινούσε να εργάζεται -και κατά συνέπεια η σύνταξη που τους χορηγούνταν διακοπτόταν- έχαναν και τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με τις κοινές διατάξεις, παρόλο που πληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις του νόμου.
Η Ανεξάρτητη Αρχή, με πορισματική επιστολή της, υποστήριξε ότι η ευνοϊκή ρύθμιση για τη συνταξιοδότηση ενός πολίτη ως γονέα αλλά και ως συζύγου ή αδελφού, ατόμου με αναπηρία, ουσιαστικά δεν προέβλεπε τι θα έπρεπε να γίνει σε περίπτωση ανάληψης εργασίας του ανάπηρου μέλους της οικογένειας. Έτσι, εξαιτίας αυτού του κενού, προκαλείτο το παράδοξο φαινόμενο ασφαλισμένος, που με τις γενικές διατάξεις θεμελίωνε συνταξιοδοτικό δικαίωμα, να παραμένει εγκλωβισμένος, μη μπορώντας να το ασκήσει, επειδή είχε κάνει χρήση των ειδικών διατάξεων για γονείς, συζύγους ή και αδέλφια ατόμων με αναπηρία.
Ο Συνήγορος επισήμανε ότι η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση θα μπορούσε να δυσχεράνει τη θέση των ΑμΕΑ στην ήδη αρκετά δύσκολη και γεμάτη εμπόδια είσοδό τους στην αγορά εργασίας, και να επιτείνει το βαθμό της οικονομικής και εν μέρει καθολικής τους, εξάρτησης. Ακόμη περισσότερο, και σε αντίθεση με την αρχική πρόθεση του νομοθέτη, θα μπορούσε να συμβάλει στον κοινωνικό αποκλεισμό των συγκεκριμένων ατόμων με αναπηρία ή, από την άλλη πλευρά, στην οικονομική δυσπραγία των άμεσα ωφελούμενων συνταξιούχων.
Υπό αυτό το πρίσμα, πρότεινε την κάλυψη του υφιστάμενου νομοθετικού κενού με νομοθετική διάταξη, ώστε εάν το ανάπηρο παιδί, ή σύζυγος ή αδελφός, αναλάβει εργασία ή αυτοαπασχοληθεί και διακοπεί η χορηγηθείσα σύνταξη, ο ενδιαφερόμενος να έχει δικαίωμα να ζητήσει να συνταξιοδοτηθεί με άλλες διατάξεις, εφόσον βεβαίως πληροί τις αντίστοιχες συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις.
Τελικά η πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη έγινε αποδεκτή και με το άρθρο 28 του Ν. 4670/2020, προβλέφθηκε ότι σε περίπτωση που αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης λόγω εργασίας η αυτοαπασχόλησης του ατόμου με αναπηρία «ο γονέας, ο σύζυγος ή ο αδελφός του αναπήρου, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, δύναται να υποβάλλει νέα αίτηση συνταξιοδότησης».
