Ευρωβουλευτές: “Ασφάλεια δικαίου κατά την αφαίρεση περιεχομένου – Οι σχετικές αποφάσεις να λαμβάνονται από δημοκρατικά ελεγχόμενες αρχές και όχι από τους τεχνολογικούς κολοσσούς”
Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος
Την Τετάρτη, 10-02-2021, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) ζήτησε να θεσπιστούν κανόνες δημοκρατικού ελέγχου των τεχνολογικών κολοσσών για τη διασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης.
Σε συζήτηση στο ΕΚ με την Υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ana Paula Zacarias εκ μέρους της Πορτογαλικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ (κατά το τρέχον εξάμηνο) και την Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Věra Jourová, σχεδόν όλοι οι ομιλητές επέκριναν την τεράστια δύναμη των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης και τον ανησυχητικό αντίκτυπό τους στην πολιτική και την ελευθερία του λόγου.
Παραπέμποντας σε διάφορες αποφάσεις που λαμβάνονται από τις πλατφόρμες για τη λογοκρισία περιεχομένου ή λογαριασμών, η μεγάλη πλειοψηφία των ομιλητών στην Ολομέλεια του ΕΚ τόνισε την έλλειψη σαφών κανόνων που διέπουν αυτές τις αποφάσεις και την έλλειψη διαφάνειας των πρακτικών των κολοσσών της τεχνολογίας. Προέτρεψαν την Επιτροπή να λάβει την κατάσταση αυτή υπόψη στις νομοθετικές προτάσεις της για τις ψηφιακές υπηρεσίες και την ψηφιακή αγορά, καθώς και στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για τη δημοκρατία.
Οι περισσότεροι ομιλητές επικεντρώθηκαν στην ανάγκη να υπάρξει ασφάλεια δικαίου κατά την αφαίρεση περιεχομένου και να διασφαλίζεται ότι οι εν λόγω αποφάσεις λαμβάνονται από δημοκρατικά ελεγχόμενες αρχές και όχι από ιδιωτικές εταιρείες, προκειμένου να διασφαλίζεται η ελευθερία του λόγου.
Άλλα θέματα που τέθηκαν ήταν τα εξής:
- η ανάγκη προάσπισης της δημοκρατίας και των αξιών της ΕΕ μέσω της αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης και της αυξανόμενης εμφάνισης περιστατικών υποκίνησης βίας ή στάσης
- η χρήση της τεχνολογίας για την ενίσχυση και όχι τον περιορισμό του πολιτικού διαλόγου, με την παράλληλη αντιμετώπιση του ζητήματος της διάδοσης της ρητορικής μίσους και των διακρίσεων στο Διαδίκτυο
- η διαφάνεια των αλγορίθμων, η χρήση προσωπικών δεδομένων και ο περιορισμός (ή η απαγόρευση) των πρακτικών μικροστόχευσης («microtargeting») και προσωποποιημένης διαφήμισης, με στόχο τη ριζική τροποποίηση των επιχειρηματικών μοντέλων των τεχνολογικών κολοσσών
- τα προβλήματα που προκαλούνται από την εμφάνιση τεχνολογικών μονοπωλίων και τον αντίκτυπό τους στην πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, καθώς και στον πλουραλισμό στον δημόσιο διάλογο
- η ψευδής διάκριση μεταξύ της «ψηφιακής» και της «πραγματικής» σφαίρας του δημόσιου βίου και η ανάγκη θέσπισης κανόνων που να καλύπτουν όλες τις πτυχές της ζωής
- οι συστημικοί κίνδυνοι, καθώς και η κοινωνική και οικονομική ζημία που μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν οι μεγάλες πλατφόρμες.
Σχετικές πληροφορίες
Τον Οκτώβριο του 2020, στο πλαίσιο των συστάσεών του σχετικά με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες, το ΕΚ τόνισε ότι η ευθύνη για την επιβολή του νόμου πρέπει να βαρύνει τις δημόσιες αρχές και ότι οι αποφάσεις θα πρέπει τελικά να λαμβάνονται από τη δικαστική εξουσία και όχι από ιδιωτικές εταιρείες.
Οι Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2019 προστατεύθηκαν από την παραπληροφόρηση μέσω ενός σχεδίου δράσης της ΕΕ και του κώδικα πρακτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παραπληφόρηση. Ωστόσο, στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για τη δημοκρατία, η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι τα μέτρα αυτορρύθμισης πρέπει να αντικατασταθούν από ένα μείγμα υποχρεωτικών μέτρων και μέτρων συρρύθμισης για την κατάλληλη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των χρηστών και τη ρύθμιση του ελέγχου του περιεχομένου.
Το ΕΚ τάχθηκε επίσης πρόσφατα κατά της επιδείνωσης των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της ανησυχητικής κατάστασης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ και των διαδικτυακών εκστρατειών παραπληροφόρησης από δρώντες εκτός και εντός ΕΕ.
