Η εναγόμενη παρεμποδίζει την επικοινωνία του ενάγοντος με το τέκνο τους, παρεμπόδιση που συνιστά παράνομη και υπαίτια προσβολή της προσωπικότητας του τελευταίου, καθόσον έχει αποξενωθεί από το τέκνο του
Με απόφασή του το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκανε δεκτή την αγωγή πατέρα κατά της πρώην συζύγου του για προσβολή προσωπικότητας, υποχρεώνοντάς τη να «επιτρέπει ανεμπόδιστα αλλά και να διευκολύνει την επικοινωνία του ενάγοντος με τον ανήλικο υιό τους», σύμφωνα με το διατακτικό σχετικής απόφασης που καθόριζε τους όρους της.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, «η καλή διάθεση και η συνεργασία εκ μέρους της εναγόμενης μητέρας είναι προϋποθέσεις απολύτως απαραίτητες προκειμένου ο ανήλικος να σφυρηλατήσει ισχυρούς δεσμούς και με τον μη έχοντα την επιμέλεια ενάγοντα – πατέρα του, δεσμοί που και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για την αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας του, τη συναισθηματική και ψυχική του ισορροπία και τη γενικότερη θετική μελλοντική του εξέλιξη».
Σύμφωνα με την απόφαση, η εναγόμενη στην πράξη όχι μόνο δεν διευκολύνει αλλά παρεμποδίζει την επικοινωνία του ενάγοντος με το τέκνο τους, παρεμπόδιση που συνιστά παράνομη και υπαίτια προσβολή της προσωπικότητας του τελευταίου, καθόσον έχει αποξενωθεί από το τέκνο του, το οποίο βρίσκεται σε κρίσιμη ηλικία για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του και των σχέσεων του με τους οικείους του.
«Η ηθική βλάβη του ενάγοντος συνιστάμενη στην αποξένωση από το τέκνο του και την εξ αυτής πίκρα, απογοήτευση, στενοχώρια και ακύρωση του πατρικού ρόλου δεν μπορεί να αποκατασταθεί με καταβολή χρηματικού ποσού εκ μέρους της εναγομένης, αλλά με την στο εξής συμμόρφωση της τελευταίας στα οριζόμενα από την απόφαση σχετικά με τη ρύθμιση της επικοινωνίας πατέρα – υιού.
Η με την αρωγή της εναγομένης εξομάλυνση της επικοινωνίας, η εμπέδωση στα μάτια του τέκνου της πατρικής φιγούρας του ενάγοντος και η αγαστή συνεργασία των διαδίκων στα θέματα που αφορούν το τέκνο τους θα αποκαταστήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ηθική βλάβη του ενάγοντος», καταλήγει η απόφαση.
Απόσπασμα της απόφασης
II. Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 1510, 1511, 1518, 1520 ΑΚ προκύπτει ότι σκοπός του απολύτως προσωπικού δικαιώματος και καθήκοντος επικοινωνίας μεταξύ γονέα και τέκνου είναι η διατήρηση του ψυχικού τους δεσμού και η δυνατότητα άμεσης γνώσης από το γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, για την ανάπτυξη της προσωπικότητας, την πνευματική ανάπτυξη και την παρακολούθηση της εν γένει κατάστασης αυτού. Η άσκηση δε της επικοινωνίας μεταξύ γονέα και τέκνου που απορρέει από το φυσικό δεσμό αίματος αυτών, ως αμοιβαία έκφραση αισθημάτων αγάπης, συμπάθειας, ενδιαφέροντος και στοργής, αμβλύνει τις δυσμενείς συνέπειες της ανώμαλης εξέλιξης της έγγαμης συμβίωσης και συντελεί στην πνευματική και ηθική ανάπτυξη, τη συναισθηματική ολοκλήρωση και ψυχική ισορροπία και των δύο, αποβλέποντας ιδίως στο καλώς εννοούμενο συμφέρον του τέκνου.
Τυχόν δε αδικαιολόγητη παρεμπόδιση της επικοινωνίας συνιστά ενδεχομένως καταχρηστική άσκηση της γονικής μέριμνας, με τις συνέπειες των άρθρων 1532–1533 ΑΚ ή στοιχειοθετεί μεταβολή των συνθηκών ικανή να προκαλέσει, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1536 ΑΚ, μεταρρύθμιση της σχετικής δικαστικής απόφασης. Στα πλαίσια αυτά οι γονείς πρέπει να αποφεύγουν κάθε ενέργεια που δεν ανταποκρίνεται στο πραγματικό συμφέρον του τέκνου και να μεριμνούν, ώστε αυτό να παραμείνει αλώβητο, εκτός του πεδίου των προσωπικών τους εντάσεων. Πολύ περισσότερο ο ασκών τη γονική μέριμνα, στη θετική συνδρομή του οποίου απόκειται η ουσιαστική πραγματοποίηση της επικοινωνίας, υποχρεούται να απέχει από κάθε ενέργεια, που μπορεί άμεσα ή έμμεσα να οδηγήσει στην παρεμπόδιση της, και οι δύο δε οφείλουν αμοιβαίο σεβασμό και συνεργασία μεταξύ τους, προκειμένου να μη θίγονται με τη συμπεριφορά του καθενός από αυτούς τα δικαιώματα του άλλου (ΕφΘεσ 1324/2001 ΝΟΜΟΣ).
Η παρεμπόδιση, δε, της επικοινωνίας του γονέα με το τέκνο θα μπορεί κατά περίπτωση να εκτιμηθεί και ως προσβολή της προσωπικότητας του πρώτου (ορ. Λαδογιάννη σε Απ. Γεωργιάδη ΣΕΑΚ, υπ’ άρθρο 1520 αριθμ. 11 με τις εκεί παραπομπές), καθόσον η επικοινωνία του γονέα με το τέκνο του ασκεί ευεργετική επίδραση στο συναισθηματικό του κόσμο, ο οποίος κατά τα αναλυόμενα στην πρώτη νομική σκέψη της παρούσας αποτελεί στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου, έτσι ώστε η παρεμπόδιση της ασκήσεως του δικαιώματος αυτού να συνιστά προσβολή του απόλυτου δικαιώματος στην προσωπικότητα, η οποία γεννά αξίωση άρσης της προσβολής και παράλειψης της στο μέλλον καθώς και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης κατά τα προεκτεθέντα (πρβλ. ΜΠρΘεσ 8513/2018 ΝΟΜΟΣ για το δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με ενήλικο τέκνο του).
Δείτε αναλυτικά την απόφαση στην ΤΝΠ Ισοκράτης.
