Σε ισχύ τίθεται από τη Δευτέρα το νέο πλαίσιο για όσες επιχειρήσεις, αλλά και φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα (εφόσον διαθέτουν περιουσία άνω των 350.000 ευρώ και κύκλο εργασιών άνω των 700.000 ευρώ) και θέλουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους προς τους πιστωτές και να αποφύγουν την πτώχευση.
Πρόκειται για τη διαδικασία της εξυγίανσης που προβλέπεται στο νέο νόμο για τη «Ρύθμιση οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας», όπως ονομάζεται ο νέος πτωχευτικός κώδικας, που ψηφίστηκε το 2020 από τη Βουλή και η οποία αντικαθιστά το παλιό άρθρο 99 του παλιού πτωχευτικού κώδικα, στον οποίο είχαν καταφύγει αρκετές προβληματικές επιχειρήσεις στο παρελθόν προκειμένου να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους.
Η διαδικασία της εξυγίανσης αποτελεί προπτωχευτική διαδικασία, στοχεύει δηλαδή στη ρύθμιση των οφειλών και την αποτροπή της εκκαθάρισης μιας επιχείρησης ή τη ρευστοποίηση της περιουσίας του φυσικού προσώπου.
Προϋπόθεση είναι η μη χειροτέρευση της θέσης των πιστωτών, δηλαδή τράπεζες και προμηθευτές, αλλά και το δημόσιο να μην εισπράξουν λιγότερα από αυτά που θα εισέπρατταν σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη και ρευστοποίησης της περιουσίας του.
Για την επικύρωσή της απαιτείται η συναίνεση δύο κατηγοριών πιστωτών, δηλαδή αυτών που έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις και των υπολοίπων πιστωτών, σε ποσοστό 50% της κάθε κατηγορίας. Πρόκειται για μια ουσιαστική διαφορά σε σχέση με το παλιό άρθρο 99, όπου προέβλεπε την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης από πιστωτές που εκπροσωπούσαν το 60% του συνόλου των απαιτήσεων στο οποίο θα έπρεπε να περιλαμβάνεται το 40% αυτών που είχαν εμπράγματες ή με προσημείωση υποθήκης εξασφαλισμένες απαιτήσεις.
Η επιτευχθείσα με τον τρόπο αυτό συμφωνία, επικυρώνεται από το δικαστήριο και συνεπάγεται την αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων των ενέγγυων πιστωτών. Οι πιστωτές που μειοψήφησαν δεσμεύονται από τη συμφωνία, εφόσον ικανοποιείται η βασική αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης και της ίσης μεταχείρισης των πιστωτών που ανήκουν στην ίδια κατηγορία.
Ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα αναδιάρθρωσης χρεών ακόμη και μόνο με πρωτοβουλία πιστωτών εφόσον:
• ο οφειλέτης είναι σε παύση πληρωμών ή
• εάν πρόκειται για κεφαλαιουχική εταιρία, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της είναι κατώτερο του ενός δεκάτου ή
• εάν ο οφειλέτης δεν έχει υποβάλει οικονομικές καταστάσεις 2 τουλάχιστον διαδοχικών διαχειριστικών χρήσεων
Η συμφωνία εξυγίανσης συνοδεύεται υποχρεωτικά από επιχειρηματικό σχέδιο με χρονική διάρκεια ίση με αυτή της συμφωνίας, το οποίο εγκρίνεται από τους συμβαλλόμενους, με βάση τα παραπάνω ποσοστά. Σημαντικό επίσης είναι ότι τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν επηρεάζονται από τη συμφωνία εξυγίανσης και οι απαιτήσεις τους δεν καταλαμβάνονται από αναστολή καταδιωκτικών μέτρων.
Η διαδικασία της εξυγίανσης προβλέπει τη δικαστική επικύρωση ρύθμισης των χρεών με την πλειοψηφία των πιστωτών. Ουσιαστική διαφορά με το προηγούμενο πλαίσιο είναι ότι εάν ο οφειλέτης είναι νομικό πρόσωπο, αποκλειστική αρμοδιότητα παροχής συναίνεσης σε συμφωνία εξυγίανσης δεν έχει η Γενική Συνέλευση των μετόχων αλλά η διοίκηση της επιχείρησης. Το δικαστήριο διορίζει ειδικό εντολοδόχο με την εξουσία να συγκαλέσει γενική συνέλευση και να ασκήσει το δικαίωμα παράστασης και ψήφου εκείνων των μετόχων ή εταίρων του οφειλέτη που δεν συμπράττουν.
Το σχέδιο εξυγίανσης συντάσσεται με τη συνδρομή Ειδικού Εμπειρογνώμονα, που επιλέγεται μέσα από το σχετικό Μητρώο, που δημιουργείται στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους
Όπως προβλέπεται στο σχετικό νόμο η εξυγίανση μπορεί να έχει ως αντικείμενο οποιαδήποτε ρύθμιση του ενεργητικού και του παθητικού του οφειλέτη και ιδίως:
1) Τη μεταβολή των όρων των υποχρεώσεων του οφειλέτη χωρίς περιορισμό, συμπεριλαμβανομένων των τρεχουσών ή των ρυθμίσεων που έχει συνάψει με φορείς του Δημοσίου ή Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
2) Την κεφαλαιοποίηση υποχρεώσεων του οφειλέτη με την έκδοση μετοχών κάθε είδους.
3) Τη μείωση των απαιτήσεων έναντι του οφειλέτη.
4) Την εκποίηση επί μέρους περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
5) Την ανάθεση της διαχείρισης της επιχείρησης του οφειλέτη σε τρίτο με βάση οποιαδήποτε έννομη σχέση περιλαμβανομένης ενδεικτικά της εκμίσθωσης ή της σύμβασης διαχείρισης.
6) Τη μεταβίβαση του συνόλου ή μέρους της επιχείρησης του οφειλέτη σε τρίτο.
7) Την αναστολή των ατομικών και συλλογικών διώξεων των πιστωτών για ορισμένο διάστημα μετά την επικύρωση της συμφωνίας
8) Τη λήψη από τον οφειλέτη νέας χρηματοδότησης
9) Τον διορισμό προσώπου που θα επιβλέπει την εκτέλεση των όρων της συμφωνίας.
10) Την καταβολή συμπληρωματικών ποσών προς εξόφληση απαιτήσεων σε περίπτωση βελτίωσης της οικονομικής θέσης του οφειλέτη.
