Του Λεωνίδα Στεργίου
Σε εμπροσθοβαρή ενίσχυση των τραπεζών, με νέο κύκλο μείωσης “κόκκινων” δανείων, ειδικό πλαίσιο για περιορισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών και αύξησης της φερεγγυότητας, αλλά και δυνατότητα στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας να συμμετέχει σε αυξήσεις κεφαλαίων, συμφώνησαν οικονομικό επιτελείο και θεσμοί. Στο ίδιο πακέτο έχει “κλείσει” και το πρόγραμμα Γέφυρα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα προσφέρει επιδότηση σε δάνεια για εννέα μήνες.
Ο νέος γύρος συνομιλιών με τους θεσμούς κατέληξε σε ένα στρατηγικό τρίπτυχο, το οποίο θα πρέπει να υλοποιηθεί παράλληλα. Ειδικότερα, οι στρατηγικές προτεραιότητες είναι οι εξής:
Πρώτον, μείωση των κινδύνων από τα “κόκκινα” δάνεια μέσω παράτασης του προγράμματος “Ηρακλής” κατά 18 μήνες από τη λήξη του. Πρόκειται για τον “Ηρακλή 2”, ο οποίος ξεκινά από 1η Μαΐου, θα διαρκέσει 18 μήνες και θα αφορά τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων ύψους 32 δισ. ευρώ. Πηγές από το υπ. Οικονομικών εκτιμούν ότι από την έως τώρα ζήτηση για τον δεύτερο γύρο, ίσως αναθεωρηθούν προς τα πάνω οι προβλέψεις για τις συνολικές τιτλοποιήσεις αλλά και οι απαραίτητες εγγυήσεις του Δημοσίου (άνω των 12 δισ. που είχαν προβλεφθεί αρχικά).
Δεύτερον, ο “Ηρακλής” δύο θα πρέπει να “τρέξει” παράλληλα με την πλήρη εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου και με μία ακόμα προσθήκη για τη φερεγγυότητα της αγοράς και των δανειοληπτών. Ειδικότερα:
– Μέχρι αρχές Μαρτίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η έκδοση όλων των απαραίτητων ΚΥΑ για την έναρξη του πτωχευτικού νόμου, μαζί με τις διατάξεις για τη σύσταση του οργανισμού πώλησης και επαναμίσθωσης ακινήτων για όσους κινδυνεύουν να χάσουν την κατοικία τους από πλειστηριασμούς.
– Μέχρι 15 Μαρτίου ισχύει η πλήρης προστασία από πλειστηριασμούς ακινήτων. Στη συνέχεια και μέχρι 1η Ιουνίου, η προστασία θα αφορά μόνο σε πληττόμενους από την πανδημία και τις ευάλωτες οικονομικά ομάδες. Μετά την 1η Ιουνίου, απελευθερώνονται οι πλειστηριασμοί για όλους.
– Μέχρι την άρση της προστασίας από πλειστηριασμούς, οι εταιρείες διαχείρισης δανείων θα μπορούν να κινούν διαδικασίες που σχετίζονται με κατασχέσεις (πχ συμβολαιογραφικά και άλλα), χωρίς οι κινήσεις αυτές να απειλούν την προστασία από τους πλειστηριασμούς. Στόχος είναι να κινηθούν οι νομικές διαδικασίες για κατασχέσεις και πλειστηριασμούς πιο γρήγορα αμέσως μετά την προστασία.
– Με την έναρξη του “Ηρακλή 2”, δηλαδή την 1η Μαΐου, θα πρέπει να λειτουργήσει το ηλεκτρονικό μητρώο (Central Credit Registry) που θα παρακολουθεί online την πορεία των τιτλοποιημένων δανείων, την αποτελεσματικότητα των ρυθμίσεων, τα ποσοστά ανάκτησης, τη φερεγγυότητα των δανειοληπτών, και τις πρακτικές από τις εταιρείες διαχείρισης.
– Μέχρι την 1η Ιουνίου θα πρέπει να έχει ξεκινήσει η ηλεκτρονική πλατφόρμα για αιτήσεις από νομικά και φυσικά πρόσωπα και να έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία για τη σύσταση του οργανισμού sales and lease back. Σημειώνεται ότι η μελέτη έχει ανατεθεί στη Morgan Stanley. Απαιτείται θεσμοθέτηση, διεθνής διαγωνισμός και σύσταση. Το θέμα της νομικής μορφής ξεκαθαρίστηκε με τους θεσμούς και ο οργανισμός θα είναι πλήρως ιδιωτικός από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του.
Τρίτον, θα υπάρξει αλλαγή του νόμου για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με στόχο να προσδιοριστούν οι τρόποι και οι προϋποθέσεις συμμετοχής του σε αυξήσεις κεφαλαίων των τραπεζών. Επιπλέον, η νομοθεσία θα προβλέπει νομική προστασία προς τα μέλη του ΤΧΣ όπως ισχύει στις ανεξάρτητες αρχές ώστε να μπορούν να αποφασίζουν και να προχωρούν οι υποθέσεις αποτελεσματικότερα, ενώ θα γίνει αλλαγή στα κριτήρια τα οποία πρέπει να πληρούν τα μη εκτελεστικά μέλη δ.σ. των τραπεζών.
Μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιώσει το ενδιαφέρον και οι τέσσερις συστημικές, ενώ οι Τράπεζες Πειραιώς και Εθνική, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν δώσει τα προγραμματισμένα μεγέθη που είναι τα εξής: Η Τράπεζα Πειραιώς θα προχωρήσει σε νέα τιτλοποίηση κόκκινων δανείων 7 δισ. ευρώ μέσα στο 2021 και επιπλέον 7 δισ. μέσα στο 2022. Η Εθνική Τράπεζα θα λάβει και αυτή μέρος στον Ηρακλή 2 με επίσης 7 δισ. ευρώ. Εκτιμάται ότι το υπόλοιπο ποσό (περίπου 5-6 δισ. η μία) θα είναι η συμμετοχή των Alpha Bank και Eurobank.
Υπενθυμίζεται ότι όσες τράπεζες έχουν ολοκληρώσει τον τραπεζικό μετασχηματισμό μέχρι να εντάξουν τα νέα κόκκινα δάνεια στον “Ηρακλή 2”, θα ισχύει το εξής: όλο το παθητικό και ενεργητικό της παλαιάς τράπεζας έχουν περάσει στη νέα τράπεζα που είναι 100% θυγατρική της holding μητρικής, η οποία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο. Επειδή, στη holding έχουν περάσει τα δάνεια μεσαίας και μικρή διαβάθμισης, ενώ τα περισσότερα senior στη νέα τράπεζα μαζί με τις απαιτήσεις αναβαλλόμενης φορολογίας, οι τιτλοποιήσεις των mezzanine και junior θα γίνουν μέσω της εταιρείας συμμετοχών (και επομένως τα όποια οφέλη ή ζημιές από την πώληση των τίτλων θα έχουν επίπτωση στη μητρική). Η νέα τράπεζα θα επηρεαστεί μόνο από το κομμάτι των senior που έχουν την εγγύηση του Δημοσίου (στάθμιση μηδενικού κινδύνου) και από το κομμάτι της αναβαλλόμενης φορολογίας που έχει απομείνει από τη διαδικασία του μετασχηματισμού. Συνεπώς, το “κάψιμο” των κεφαλαίων από τις τιτλοποιήσεις (λόγω διαφοράς μεταξύ ονομαστικής και τιμής αγοράς των δανείων) θα έχει επίπτωση στην εισηγμένη, όπως επίσης θα έχει και το όποιο όφελος από τη ενεργητική διαχείριση των κεφαλαίων και των δανείων.
https://www.capital.gr/oikonomia/3523869/sumfonia-paketo-me-thesmous-gia-irakli-2-ptoxeutiko-kai-txs
