Το αμάχητο τεκμήριο ότι η κατάθεση ανήκει σε όλους τους δικαιούχους κατά ίσα μέρη δεν αφορά στην περίπτωση συμβατικού συμψηφισμού ανταπαιτήσεων τράπεζας κατά ενός εκ των περισσότερων καταθετών εις ολόκληρον συνδανειστών της
Κατά το άρθρο 4 του Ν. 5638/1932, η κατάθεση σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό ανήκει στους συνδικαιούχους αυτού κατά ίσα μέρη.
Ωστόσο, κατά το σκεπτικό του Δικαστηρίου, το εν λόγω τεκμήριο αφορά στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δανειστής ενός εκ των συνδικαιούχων προβαίνει σε κατάσχεση στα χέρια της Τράπεζας, ως τρίτης. Αντιθέτως, δεν αφορά στην περίπτωση κατά την οποία η ίδια η Τράπεζα, στην οποία τηρείται ο κοινός λογαριασμός, προτείνει σε συμψηφισμό ανταπαίτησή της, την οποία έχει κατά ενός εκ των συνδικαιούχων. Καθόσον η Τράπεζα δεν διαθέτει δικαίωμα κατάσχεσης απαίτησής της στα ίδια της τα χέρια, φέρει τα δικαιώματα του συμψηφισμού ή της επίσχεσης, προκειμένου να ικανοποιήσει αναγκαστικά απαίτηση της κατά του δανειστή της – καταθέτη.
Κρίνοντας, λοιπόν, πως ο συμψηφισμός στην περίπτωση αυτή ενεργεί αντικειμενικώς, ως προς το αποσβεστικό αποτέλεσμα της εις ολόκληρον ενοχής, απέρριψε το αίτημα της ενάγουσας – συνδικαιούχου στον κοινό λογαριασμό περί απόδοσης του ποσού της κατάθεσης κατά το μέρος που αναλογούσε σε εκείνη, αφού ο γενόμενος συμψηφισμός επιφέρει απόσβεση της απαίτησης, ως προς το ποσό που συμψηφίσθηκε, και ως προς τους συνδικαιούχους – εις ολόκληρον δανειστές της τράπεζας, έστω και αν το ποσό αυτό καλύπτει το σύνολο της κατάθεσης.
Επισημαίνεται, επιπλέον, ότι είναι έγκυρος ο συμβατικός όρος, ο οποίος δίνει στην τράπεζα τη δυνατότητα συμψηφισμού για ανταπαίτησή της, ληξιπρόθεσμη ή μη, κατά ενός εκ των συνδικαιούχων, η δε συνομολόγηση από τον τελευταίο αρκεί για τη δήλωση του συμβατικού συμψηφισμού.
Μάλιστα, ο όρος αυτός, ως προβλεπόμενος από τα άρθρα 440 επ. του ΑΚ, εξαιρείται από τον έλεγχο της καταχρηστικότητας, που προβλέπουν οι διατάξεις του Ν. 2251/1994 περί προστασίας του καταναλωτή.
Απόσπασμα απόφασης
Ωστόσο, η με αυτό το περιεχόμενο και αιτήματα αγωγή, η οποία επιχειρείται να θεμελιωθεί στη σύμβαση ανώμαλης παρακαταθήκης, δεν είναι νόμιμη, αφού, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην υπό στοιχείο [II] νομική σκέψη της παρούσας, το τεκμήριο του άρθρου 4 του Ν. 5638/1932 ότι η κατάθεση κοινού τραπεζικού λογαριασμού ανήκει στους συνδικαιούχους κατά ίσα μέρη αναφέρεται στην περίπτωση κατά την οποία τρίτος, δανειστής ενός εκ των καταθετών, προβαίνει στην κατάσχεση στα χέρια της τράπεζας ως τρίτης, κατά το άρθρο 982 ΚΠολΔ, και δεν αφορά στην περίπτωση, κατά την οποία η Τράπεζα, στην οποία έγινε η κατάθεση σε κοινό λογαριασμό, προτείνει σε συμψηφισμό ανταπαίτησή της, την οποία έχει κατά του ενός των περισσότερων καταθετών (δανειστή της), αφού ο συμψηφισμός, όπως και η καταβολή, ενεργεί αντικειμενικώς, ως προς το αποσβεστικό αποτέλεσμα της εις ολόκληρο ενοχής και, συνεπώς, στην ερευνώμενη περίπτωση, ο συμψηφισμός στον οποίο προέβη η εναγόμενη (ήδη εφεσίβλητη) Τράπεζα για ανταπαίτησή της, που διατηρούσε κατά του συνδικαιούχου του επίδικου τραπεζικού κοινού λογαριασμού Κωνσταντίνου Παναγόπουλου, συζύγου της ενάγουσας (ήδη εκκαλούσας), επέφερε απόσβεση της απαίτησης της εναγόμενης ως προς το συμψηφισθέν ποσό και, επομένως, η ενάγουσα δεν δικαιούται να αναζητήσει από την εναγόμενη τράπεζα την απόδοση του τμήματος της κατάθεσης του λογαριασμού, που αναλογούσε στην ίδια.
Σημειώνεται, προς επίρρωση των ανωτέρω, ότι [ι] ο περιλαμβανόμενος στις συμβάσεις κατάθεσης συμβατικός όρος, με τον οποίο παρέχεται στην εναγόμενη τράπεζα δικαίωμα συμψηφισμού για ανταπαίτησή της κατά του παραπάνω συνδικαιούχου του επίδικου τραπεζικού λογαριασμού, είναι έγκυρος, ο δε εκ μέρους αυτής (εναγόμενης) γενόμενος συμψηφισμός επέφερε απόσβεση της απαίτησης και ως προς τους υπόλοιπους δικαιούχους για το άνω ποσό που συμψηφίσθηκε και αφορά στο σύνολο των καταθέσεων έναντι της εναγόμενης Τράπεζας, [ιι] για τη δήλωση του συμβατικού συμψηφισμού αρκούσε η συνομολόγηση του από τον …, συνδικαιούχο του επίδικου κοινού λογαριασμού και [ιιι] ο εν λόγω συμβατικός όρος, ως προβλεπόμενος από το νόμο (άρθρα 440 επ. ΑΚ), εξαιρείται από τον έλεγχο της καταχρηστικότητας, που προβλέπουν οι διατάξεις του Ν. 2251/1994 περί προστασίας του καταναλωτή.
Η απόφαση είναι διαθέσιμη στο dsanet.gr
