Του Λεωνίδα Στεργίου
Από τις παρουσιάσεις των αποτελεσμάτων του 2020 από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες προκύπτει ότι όλες έχουν πλήρως συμμορφωθεί με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) για υιοθέτηση έγκαιρου μηχανισμού προειδοποίησης κόκκινων δανείων, ειδική ανάλυση και παρακολούθηση των μορατορίων και αυξημένες προβλέψεις. Μέσα στο 2021 έχει απομείνει ένα μικρό ποσοστό των μορατορίων των οποίων λήγει η εννεάμηνη αναστολή. Επομένως, οι τράπεζες έχουν εικόνα για άνω του 85% των μορατορίων (σύνολο 25 δισ.) που έχουν ήδη λήξει μέσα στο 2020. Από αυτά προκύπτει ότι ένα ποσοστό 5% έχει την τάση να κοκκινίζει αμέσως. Το καλό νέο είναι ότι περίπου τα μισά δάνεια έχουν επανέλθει σε κανονική πληρωμή δόσης χωρίς να χρειαστούν καμία βοήθεια από τις τράπεζες ή να ενταχθούν σε κάποιο πρόγραμμα επιδότησης δανείων.
Έτσι, η εικόνα μέχρι στιγμής δείχνει ότι τα κόκκινα δάνεια από τα μορατόρια για τις τέσσερις συστημικές θα ανέλθουν γύρω στα 3,1 δισ. ευρώ βάσει των στοιχείων για το σύνολο των δανείων σε αναστολή ύψους 18,4 δισ. ευρώ. Δηλαδή, το μέσο ποσοστό των δανείων υψηλού ρίσκου είναι περίπου 16,8%. Παρ’ όλα αυτά, οι τράπεζες έχουν σχηματίσει αρκετά υψηλότερες προβλέψεις τόσο για τα μορατόρια όσο και για δάνεια που μπορεί να μετατραπούν σε μη εξυπηρετούμενα μέχρι το 2021.
Επομένως, απομένει να δούμε το πώς θα εξελιχθούν και τα υπόλοιπα περίπου 7 δισ. δανείων των οποίων λήγει η περίοδος αναστολής μέσα στο 2021. Επιπλέον, οι τράπεζες λαμβάνουν πολλαπλάσιες προβλέψεις για το σύνολο των δανείων (εντός και εκτός μορατορίων) που μπορεί να μετατραπούν σε μη εξυπηρετούμενα. Σύμφωνα με αναλυτές, οι τράπεζες μπορεί να προβλέπουν βάσει της σημερινής κατάστασης ένα ποσό κόκκινων δανείων 3,1 δισ. ευρώ μόνο από τα μορατόρια, αλλά οι προβλέψεις υπερκαλύπτουν συνολικά κόκκινα δάνεια εντός του 2021 μεταξύ 8 και 10 δισ. ευρώ. Όσα, δηλαδή έχει προβλέψει και η Τράπεζα της Ελλάδος. Σε ό,τι αφορά την εκτίμηση των 3,1 δισ. ευρώ, σημειώνεται ότι αποτελεί μια δυναμική εκτίμηση, καθώς σύμφωνα με τις συστάσεις του SSM θα πρέπει οι τράπεζες να παρακολουθούν τα μορατόρια συνεχώς και να προχωρούν στις αντίστοιχες προσαρμογές και προβλέψεις.
Ακόμη, με βάση τις παρουσιάσεις, τουλάχιστον τα κόκκινα δάνεια από τα μορατόρια έχουν ήδη ενσωματωθεί σε προβλέψεις και πρόκειται να απορροφηθούν από την οργανική τους κερδοφορία, χωρίς να χρειαστεί επιπλέον τιτλοποίηση ή άλλη κίνηση που ενδεχομένως να έχει περαιτέρω αρνητική επίπτωση στα κεφάλαιά τους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ύψος των μορατορίων, οι εκτιμήσεις για τα νέα κόκκινα δάνεια ως εξής:
Alpha Bank: H Τράπεζα έχει λάβει προβλέψεις με βάση την εκτίμηση ότι το 18% των μαρατορίων συνολικού ύψους 5,5 δισ. ευρώ ενέχει υψηλό κίνδυνο να γίνει κόκκινο μέσα στο 2021. Για την Alpha Bank, έχουν ήδη λήξει οι εννεάμηνες αναστολές για τα 5,5 δισ. εκ των οποίων σε ποσοστό 63% έχει επανέλθει στην κανονική πληρωμή των δόσεων χωρίς πρόβλημα ή με βοήθεια. Το 10% βρίσκεται σε κάποιο πρόγραμμα επιδότησης (Γέφυρα) και για το υπόλοιπο 10% χρειάστηκε η Τράπεζα να προσφέρει πρόγραμμα σταδιακής επαναφοράς. Για την κάλυψη των κινδύνων και σύμφωνα με τις συστάσεις του SSM, Alpha Bank έχει εντάξει το 67% των μορατορίων στο Stage 2, δηλαδή στα δάνεια με μεσαίο κίνδυνο. Η διάρθρωση των μορατορίων των 5,5 δισ. περιλαμβάνει κυρίως στεγαστικά και μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια με εξασφαλίσεις (4,3 δισ.), ενώ τα υπόλοιπα είναι καταναλωτικά και προς μικρές επιχειρήσεις.
Τράπεζα Πειραιώς: Τα νέα κόκκινα δάνεια από τα μορατόρια υπολογίζονται γύρω στα 800 εκατ. ευρώ. Από ένα σύνολο δανείων ύψους 5 δισ. ευρώ, μόνο για τα 1,4 δισ. δεν έχει ακόμα λήξει η εννεάμηνη περίοδος αναστολών δόσεων. Από αυτά τα 5 δισ., ένα 5% έχει ήδη γίνει κόκκινο (200 εκατ.), ενώ εκτιμάται ότι το σύνολο των κόκκινων θα φτάσει στο 15% των μορατορίων. Ωστόσο, από τα 5 δισ., τα 2,2 δισ. επανήλθαν στην κανονική δόση και εξυπηρετούνται κανονικά, 500 εκατ. βρίσκονται στη Γέφυρα 1, άλλα 1,2 δισ. βρίσκονται σε πρόγραμμα σταδιακής επαναφοράς με στόχο να μεταφερθούν στο πρόγραμμα Γέφυρα 2, ενώ για 200 εκατ. έχει εφαρμοστεί πρόγραμμα σταδιακής επαναφοράς. Γενικά, η Τράπεζα εκτιμά ότι το 45% των μορατορίων επανέρχεται στην κανονικότητα και εξυπηρετούνται χωρίς πρόβλημα.
Eurobank: Η Τράπεζα υπολογίζει τα νέα κόκκινα δάνεια από τα μορατόρια σε περίπου 900-980 εκατ. ευρώ, λαμβάνοντας όμως υπόψη το χειρότερο σενάριο. Σύμφωνα με αυτό, το 20% των μορατορίων ύψους 4,9 δισ. ευρώ θα γίνει κόκκινο. Εντός του 2020 έληξαν μορατόρια 3,3 δισ. ευρώ, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021 έληξαν 0,9 δισ. ευρώ ενώ μέχρι τέλος έτους αναμένονται άλλα 0,7 δισ. Από αυτά που έχουν λήξει, το 42% επανήλθε σε κανονική πληρωμή δόσεων χωρίς καμία βοήθεια, το 20% εντάσσονται σε κάποιο πρόγραμμα επιδότησης (Γέφυρα 1 και 2) και ένα 5% έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα σταδιακής επαναφοράς δόσης που προσφέρει η Τράπεζα. Απομένει ένα ποσοστό γύρω στο 13% το οποίο λήγει μέσα στο 2021 και για το λόγο αυτό η Eurobank έχει κάνει προβλέψεις υποθέτοντας ότι το 20% των συνολικών μορατορίων θα κοκκινίσει.
Εθνική Τράπεζα: Η Τράπεζα υπολογίζει ότι από τα μορατόρια θα προκύψουν νέα κόκκινα δάνεια 300 εκατ. ευρώ. Από τη σημερινή κατάσταση που περιλαμβάνει δάνεια ύψους 3 δισ. ευρώ, τα μισά εξυπηρετούνται κανονικά, ενώ για το 40% χρειάστηκε ένα είδος βοήθειας, το οποίο ήταν είτε μέσω σταδιακής επαναφοράς δόσης (600 εκατ. ευρώ) είτε μέσω ένταξης στη Γέφυρα 1 και 2 που έρχεται (άλλα 600 εκατ. ευρώ). Στο πρόγραμμα Γέφυρα 1 (επιδότηση δόσεων για εννέα μήνες) είχαν ενταχθεί κυρίως στεγαστικά ύψους 1,4 δισ. ευρώ, δηλαδή δάνεια με εξασφάλιση. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 40% των δανείων που είχαν ενταχθεί σε αναστολές δόσεων (πριν ενταχθούν σε πρόγραμμα επιδότησης). Σημειώνεται ότι το σύνολο των αναστολών της ΕΤΕ είχε ανέλθει σε 3,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων μόνο για δάνεια 2 εκατ. ευρώ δεν έχει λήξει η περίοδος της εννεάμηνης αναστολής.
