Δεν υπάρχει έδαφος νομικής σκέψης περί εφαρμογής ευμενέστερων διατάξεων – Δεν συνιστούν ουσιαστικό ποινικό νόμο οι νέες διατάξεις περί χορήγησης αδειών του Ν. 4760/2020
Με γνωμοδότησή της η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου απάντησε σε ερώτημα του Διευθυντή του Καταστήματος Κράτησης Χαλκίδας σχετικά με χορήγηση αδειών στους κρατουμένους.
Μεταξύ άλλων, η Εισαγγελία του ΑΠ γνωμοδοτεί τη μη εφαρμογή επιεικέστερου ποινικού νόμου, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει έδαφος νομικής σκέψης περί εφαρμογής ευμενέστερων διατάξεων βάσει της γενικής αρχής του άρθ. 2 παρ. 2 ΠΚ, ως φαίνεται να υπονοεί ο ερωτών Διευθυντής Φυλακών, δεδομένου, ότι οι θεσπιζόμενοι σωφρονιστικοί και λοιποί ρυθμιστικού χαρακτήρα κανόνες διαβίωσης κρατουμένων, ως και αυτές που πραγματεύονται τα περί χορήγησης αδείας τούτων, δεν συνιστούν επ’ ουδενί “ουσιαστικούς ποινικούς νόμους” κατά την έννοια του άρθ.1 του ΠΚ, για να μπορεί να γίνει λόγος περί υπαγωγής αυτών στην ως άνω έννοια της 2 παρ.1-2 ΠΚ».
Όπως αναφέρεται στη γνωμοδότηση 8/2021, με τις νέες διατάξεις του άρθρου 1 παρ.4 περ.1 και 2 του Ν. 4760/2020, που αντικατέστησε το άρθρο 55 παρ.1 περ.1 και 2 του Ν. 2776/1999 (Σωφρονιστικός Κώδικας), οι προϋποθέσεις και τα απαιτούμενα κριτήρια χορήγησης αδειών σε κρατούμενους εξειδικεύτηκαν περαιτέρω και συγκεκριμενοποιηθήκαν.
Ειδικότερα, έγινε αναπροσαρμογή των κατώτατων ορίων των ποσοστών πραγματικής έκτισης της στερητικής της ελευθερίας ποινής, αναλόγως του είδους και της διάρκειας αυτής, και διευρύνθηκε η κατηγορία των αδικημάτων που υπάγονται στην τυπική προϋπόθεση της μη ύπαρξης ποινικών εκκρεμοτήτων, με ένταξη σε αυτήν και πλημμεληματικού χαρακτήρα αξιόποινων πράξεων που ενέχουν εκδηλώσεις βίας ή απειλής βίας κατά προσώπων και πραγμάτων.
Οι διατάξεις αυτές, σύμφωνα με τη σχετική γνωμοδότηση, τυγχάνουν εφαρμογής έναντι όλων των κρατουμένων, ανεξαρτήτως εάν ελάμβαναν ή όχι άδειες βάσει του προϊσχύοντος ευμενέστερου νομικού καθεστώτος, τονίζοντας πως μια τέτοια διάκριση θα ερχόταν σε αντίθεση με την αρχή της ισονομίας έναντι των σωφρονιστικών κανόνων και της ίσης μεταχείρισης αυτών.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι σωφρονιστικοί κανόνες, οι οποίοι ρυθμίζουν τη διαβίωση των κρατουμένων, στους οποίους εντάσσονται και οι κανόνες χορήγησης αδειών στους τελευταίους, σε καμία περίπτωση δεν συνιστούν ουσιαστικούς ποινικούς νόμους κατά την έννοια του άρ. 1 του ΠΚ, ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί η γενική αρχή του άρ.2 παρ.1-2 του ΠΚ.
