Μαρίνα Ξυπνητού
Παύουν να χαρακτηρίζονται ως «δασικές» δεκάδες χιλιάδες εκτάσεις που καλύπτονται από φρύγανα και ασπάλαθους, έπειτα από ομόφωνη απόφαση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών (ΤΣΔ). Πρόκειται για την πρώτη από τη σειρά παρεμβάσεων που «τρέχει» το υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να λυθούν τα σφάλματα που δημιουργήθηκαν από την ανάρτηση των αναμορφωμένων δασικών χαρτών.
Με τη συγκεκριμένη απόφαση, επιλύονται αστοχίες που αφορούν στο χαρακτηρισμό εκτάσεων κυρίως στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα, στις Κυκλάδες, στη Μάνη και στο Βόρειο Αιγαίο.
Στη γνωμοδότηση αυτή κατέληξε το ΤΣΔ μετά από δύο συνεδριάσεις προκειμένου να εξετάσει το ερώτημα που του απηύθυνε σχετικά ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Αμυράς, στις 23 Μαρτίου.
Ποιες εκτάσεις
Βάσει της ομόφωνης γνωμοδότησης που εκδόθηκε χθες, οι εκτάσεις που στο παρελθόν ήταν αγροτικού χαρακτήρα και λόγω της εγκατάλειψης αναπτύχθηκε ασπάλαθος και φρυγανώδης βλάστηση δεν χαρακτηρίζονται δασικές.
Επιπλέον, οι εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για βοσκή και καλύπτονται διαχρονικά μόνο από φρυγανική βλάστηση και ασπάλαθο δεν χαρακτηρίζονται πλέον δασικές αλλά χορτολιβαδικές.
Στο διαδικαστικό κομμάτι, αναμένεται να ακολουθήσει η υπογραφή της σχετικής απόφασης από τον αρμόδιο υφυπουργό και έπειτα οι υπηρεσίες να προχωρήσουν στον αποχαρακτηρισμό τους.
«Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει με ρεαλισμό όλα τα προβλήματα που έχουν ανακύψει. Η Δημόσια Διοίκηση αλλάζει δόγμα και θα διορθώσει τυχόν σφάλματα που υπάρχουν στους δασικούς χάρτες. Χωρίς να ταλαιπωρηθούν οι πολίτες. Θα διαφυλάξουμε το δάσος σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος, διασφαλίζοντας τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των πολιτών», τόνισε ο κ. Αμυράς.
Ποιους όμως επηρεάζει μια τέτοια απόφαση; Το προηγούμενο διάστημα πολλές περιοχές της χώρας είδαν εκτάσεις στους αναμορφωμένους χάρτες να εμφανίζονται ως δασικές παρά το γεγονός ότι δεν ήταν. Ετσι, με τη συγκεκριμένη γνωμοδότηση επιλύονται σημαντικές αστοχίες που αφορούν στο χαρακτηρισμό εκτάσεων κυρίως στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα, στις Κυκλάδες, στη Μάνη, στο Βόρειο Αιγαίο και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Στα Δωδεκάνησα
Ενδεικτικά, μόνο στα Δωδεκάνησα η συνολική έκταση της ανάρτησης είναι στα 2,6 εκατ. στρέμματα, από τα οποία το 65,1% χαρακτηρίζονται δασικά. Οι δασωμένοι αγροί καταλαμβάνουν το 7,8% των εκτάσεων, ενώ οι εκχερσωμένες εκτάσεις αποτελούν το 1,56%.
Στη συνέχεια με οριζόντιες εσωτερικές διαδικασίες και νομοθετικές ρυθμίσεις αναμένεται να επιλυθούν τα άλλα δύο ακανθώδη ζητήματα που έχει αναδείξει η ανάρτηση των δασικών χαρτών και, συγκεκριμένα, τα πρόδηλα σφάλματα, για τα οποία το βάρος θα μετατοπιστεί από τον πολίτη στη Δημόσια Διοίκηση και το ζήτημα του τεκμηρίου κυριότητας του Δημοσίου σε Δωδεκάνησα, Κρήτη, Ιόνια Νησιά, Μάνη, Κύθηρα – Αντικύθηρα, Λέσβο, Σάμο και Χίο.
Επιπλέον πρωτοβουλίες
Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος Κώστα Σκρέκα, «με την ομόφωνη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κάνουμε το πρώτο βήμα για τη διόρθωση των σφαλμάτων στους δασικούς χάρτες, όπως άλλωστε έχουμε δεσμευτεί. Το επόμενο διάστημα θα αναλάβουμε επιπλέον πρωτοβουλίες προκειμένου να επιλυθούν τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την ανάρτηση των δασικών χαρτών με οριζόντιες εσωτερικές διαδικασίες από τις αρμόδιες υπηρεσίες, δίχως κόστος και ταλαιπωρία για τους πολίτες. Η κύρωση των δασικών χαρτών αποτελεί εμβληματική μεταρρύθμιση και το πλέον αξιόπιστο εργαλείο προάσπισης του φυσικού περιβάλλοντος, της δημόσιας περιουσίας και των δικαιωμάτων των πολιτών».
Σε κάθε περίπτωση, πηγές από το ΥΠΕΝ τονίζουν πως η τελική μορφή της νομοθετικής ρύθμισης θα είναι σε απόλυτη αρμονία με το Σύνταγμα, τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου, και για το σκοπό αυτό η ομάδα εργασίας του υπουργείου βρίσκεται πάντοτε σε συνεργασία με τους κατά τόπους δήμους, τεχνικά επιμελητήρια και δικηγόρους.
Τα εκχερσωμένα
Η δεύτερη παρέμβαση του υπουργείου αναμένεται έως τον Ιούνιο, αφού πρώτα εκδοθεί η απόφαση του ΣτΕ (επί των προσφυγών κατά της προηγούμενης αναθεώρησης των δασικών χαρτών). «Θα αφορά τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις, τους δασωμένους αγρούς και τις περιοχές όπου ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου. Στις περιοχές αυτές το Δημόσιο θα διεκδικεί, όπως ορίζει η νομοθεσία, μόνο αυτά για τα οποία έχει τίτλους. Επιπλέον, θα επιταχυνθεί η διαδικασία κατοχύρωσης της ιδιοκτησίας μέσω χρησικτησίας (για μη δημόσιες δασικές εκτάσεις) που ήδη προβλέπεται από τη νομοθεσία. Η διαδικασία αυτή προφανώς δεν θα αφορά καταπατητές», έχει σημειώσει ο υπουργός.
Ηδη, έχει συσταθεί ειδική επιτροπή, η οποία επεξεργάζεται τη ρύθμιση που θα κατατεθεί το αμέσως επόμενο διάστημα, σε συνέχεια της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Υπενθυμίζεται πως κατά της αναμόρφωσης των δασικών χαρτών είχαν καταθέσει προσφυγή η Πανελλήνια Ενωση Δασολόγων του Δημοσίου (ΠΕΔΔΥ), το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο (ΓΕΩΤΕΕ) και οκτώ περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί τις επόμενες εβδομάδες και, ανάλογα με την έκβασή της, θα κινηθεί το υπουργείο.
Χρυσή τομή
Πάντως, η ειδική επιτροπή, που έχει θέσει επί τάπητος το ζήτημα, εκτιμάται ότι θα βρει τη χρυσή τομή και στις υπόλοιπες «καυτές πατάτες» που απασχολούν τους πολίτες. Συνολικά, τα προβλήματα αφορούν σε: πρόδηλα σφάλματα, δασωμένους αγρούς, εκχερσωμένες εκτάσεις, κυριότητα του Δημοσίου, ασπάλαθους, μεταβιβάσεις ακινήτων και την εξέταση των αντιρρήσεων.
Οσον αφορά την κυριότητα του Δημοσίου, κατά την οποία έχει παρατηρηθεί ότι εκτάσεις που είναι εν μέρει δασικές εμφανίζονται αυτόματα στο Κτηματολόγιο ως διεκδικούμενες από το Δημόσιο, η προωθούμενη ρύθμιση θα προβλέπει την αντίστροφη διαδικασία, δηλαδή το κράτος να είναι υποχρεωμένο να αποδεικνύει την ιδιοκτησία του επί των αμφισβητούμενων εκτάσεων.
Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση, με την ανάρτηση των δασικών χαρτών δεν αλλάζει το καθεστώς επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίες θα συνεχίσουν να καταβάλλονται.
Οι αντιρρήσεις
Οσον αφορά τη διαδικασία των αντιρρήσεων, οι οποίες ξεπερνούν τις 170.000, μέσα στο μήνα αναμένεται να… πιάσουν δουλειά οι επιτροπές, ενώ, με την πρόσληψη 700 υπαλλήλων στις δασικές υπηρεσίες, η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός χρονικών πλαισίων.
Να σημειωθεί ότι για να διευκολύνει το έργο των Επιτροπών Αντιρρήσεων και για να αποφευχθούν λάθη και αδικίες, το υπουργείο Περιβάλλοντος είχε δώσει οδηγό με τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι ΕΠ.Ε.Α. Σύμφωνα με αυτόν, θα πρέπει να υπάρχει από την Επιτροπή μία ομαδοποίηση των αντιρρήσεων ανά περιοχή και με κοινά κατά το δυνατόν φυσιογεωγραφικά χαρακτηριστικά και χρήσεις, ώστε να εξετάζονται μαζί αντιρρήσεις που είναι όµορες ή ακόμα και οµοειδείς περιπτώσεις.
Επίσης, θα πρέπει να εξετάζεται η φωτοερμηνεία του χάρτη, η γενική μεταβολή των χρήσεων γης από την παλαιότερη αεροφωτογράφιση και μετά, τυχόν διοικητικές πράξεις προστασίας, διαχείρισης και ανάπτυξης για την περιοχή και άλλα στοιχεία που αφορούν την υπό εξέταση έκταση.
Μέχρι σήμερα έχει κυρωθεί περίπου το 55% των δασικών χαρτών της χώρας, δηλαδή το 93% όσων είχαν αναρτηθεί, ενώ το υπόλοιπο 7% είναι διάφορες κατηγορίες αντιρρήσεων που δεν έχουν εξεταστεί.
Υπενθυμίζεται πως τρέχει η οριζόντια παράταση, διάρκειας έξι μηνών, για την υποβολή αντιρρήσεων στους δασικούς χάρτες, αλλά και η μείωση του τέλους άσκησης ενστάσεων κατά 50%.
