ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗΣ
Το ενδεχόμενο η μη επιβολή της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης να ισχύσει από το 2022 για όλους τους φορολογουμένους -και όχι μόνο για τους εργαζομένους και απασχολουμένους στον ιδιωτικό τομέα- θα εξετάσει η κυβέρνηση στο τέλος του τρέχοντος έτους, όταν θα έχει διαμορφωθεί πλέον μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για την εξέλιξη της πανδημίας και τις επιπτώσεις της στα οικονομικά του κράτους.
Εάν, τελικά, η κυβέρνηση αποφασίσει να προχωρήσει στην κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης από την 1η-1-2022 για όλους τους υπόχρεους φορολογουμένους, τότε περισσότεροι από 500.000 δημόσιοι υπάλληλοι, δημόσιοι λειτουργοί και συνταξιούχοι με ετήσια φορολογητέα εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις άνω των 12.000 ευρώ θα δουν τις καθαρές μηνιαίες αποδοχές τους να αυξάνονται από το επόμενο έτος. Αυτό θα συμβεί επειδή από τον Ιανουάριο του 2022 θα σταματήσει η μηνιαία παρακράτηση της εισφοράς από τους μισθούς και τις συντάξεις τους.
Υπό εξέταση
Σύμφωνα με αρμόδια κυβερνητική πηγή, το σενάριο της πλήρους -και ενδεχομένως μόνιμης- κατάργησης της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης για τους έχοντες ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ από το 2022 θα εξεταστεί στο πλαίσιο κατάρτισης του Κρατικού Προϋπολογισμού του νέου έτους, το προσεχές φθινόπωρο, εφόσον τότε διαπιστωθεί ότι υπάρχει και ο απαιτούμενος δημοσιονομικός «χώρος».
Σήμερα, η επιβολή της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης έχει ανασταλεί μέχρι το τέλος του 2021 για τους μισθούς που εισπράττουν φέτος οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα, καθώς επίσης και για τα εισοδήματα του 2020 τα οποία προέρχονται από επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες, από εκμετάλλευση ακινήτων και από κινητές αξίες και τα οποία πρόκειται να φορολογηθούν φέτος.
Πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να παρατείνει το μέτρο αυτό μέχρι και το τέλος του 2022. Αυτό σημαίνει ότι και το επόμενο έτος οι μεν ιδιωτικοί υπάλληλοι δεν θα επιβαρύνονται με μηνιαίες κρατήσεις Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης επί των μηνιαίων μισθών τους, οι δε επιχειρηματίες, αγρότες και εισοδηματίες δεν θα επιβαρυνθούν με Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης ούτε για τα φετινά τους εισοδήματα.
Σε περίπτωση που η κυβέρνηση αποφασίσει να επεκτείνει την εφαρμογή του μέτρου αυτού από το επόμενο έτος σε όλους, ανεξαιρέτως, τους φορολογουμένους, τότε από την 1η-1-2022 και μετά θα πάψουν να επιβαρύνονται με Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης:
α) Οι πολιτικοί δημόσιοι υπάλληλοι με ετήσιες αποδοχές άνω των 12.000 ευρώ.
β) Οι δημόσιοι λειτουργοί, δηλαδή οι στρατιωτικοί, οι αστυνομικοί, οι πυροσβέστες, οι λιμενικοί, οι δικαστικοί, οι ιατροί του ΕΣΥ, οι πανεπιστημιακοί, οι ερευνητές και οι λοιποί δημόσιοι λειτουργοί, των οποίων τα ετήσια εισοδήματα από μισθούς υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ.
γ) Οι συνταξιούχοι με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
δ) Τα μέλη της κυβέρνησης, οι βουλευτές, οι γενικοί και ειδικοί γραμματείς, οι περιφερειάρχες, οι δήμαρχοι και τα στελέχη των επιχειρήσεων και των οργανισμών του δημόσιου τομέα, των οποίων οι ετήσιες αποδοχές είναι πάρα πολύ υψηλές.
Μηνιαίες αποδοχές
Ολες αυτές οι κατηγορίες μισθωτών υπαλλήλων-λειτουργών του Δημοσίου και συνταξιούχων θα δουν από τον Ιανουάριο του 2022 τις μηνιαίες καθαρές αποδοχές τους να αυξάνονται σημαντικά, λόγω κατάργησης των μηνιαίων κρατήσεων Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης. Τις μεγαλύτερες αυξήσεις θα λάβουν οι πλέον υψηλόμισθοι, δηλαδή τα μέλη της κυβέρνησης, οι βουλευτές, οι δικαστικοί λειτουργοί και τα στελέχη του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα (οι γενικοί και ειδικοί γραμματείες, οι επικεφαλής των ΟΤΑ, των ΝΠΔΔ και των Α.Ε. του Δημοσίου).
Σύμφωνα με αναλυτικό πίνακα παραδειγμάτων που παραθέτουμε, οι καθαρές αποδοχές των παραπάνω κατηγοριών μισθωτών υπαλλήλων και λειτουργών του δημόσιου τομέα, καθώς επίσης και των παραπάνω κατηγοριών συνταξιούχων με ετήσια φορολογητέα εισοδήματα από 14.000 έως 200.000 ευρώ, θα αυξηθούν κατά 44 έως 15,351 ευρώ σε ετήσια βάση ή κατά 3,67 έως 1.279,25 ευρώ σε μηνιαία βάση, αν η κυβέρνηση καταργήσει και γι’ αυτές τις κατηγορίες την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης από την 1η-1-2022.
Η συνολική πρόσθετη δημοσιονομική δαπάνη που θα προκύψει από την πλήρη κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης θα υπερβεί τα 400 εκατ. ευρώ, ενώ, αν προστεθεί και η απώλεια εσόδων που προκύπτει ήδη από φέτος και θα προκύψει και το επόμενο έτος λόγω της κατάργησης της εισφοράς για όσους δεν είναι μισθωτοί του δημόσιου τομέα και συνταξιούχοι, το συνολικό δημοσιονομικό κόστος θα διαμορφωθεί στο 1,2 δισ. ευρώ για το 2022.
Ο απαιτούμενος δημοσιονομικός χώρος και το… αντίδοτο της ενιαίας φορολογικής κλίμακας
Εάν το μέτρο της μη επιβολής της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης αποφασιστεί να γίνει μόνιμο και να ισχύσει για όλους τους υπόχρεους φορολογουμένους, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να βρει τον απαιτούμενο δημοσιονομικό χώρο νομοθετώντας ταυτόχρονα ένα άλλο μέτρο που θα καλύπτει σημαντικό μέρος από την ετήσια δημοσιονομική δαπάνη του 1,2 δισ. ευρώ.
Το μέτρο αυτό, όπως έχει ήδη αποκαλύψει ο «Ε.Τ.», θα είναι η καθιέρωση μιας νέας ενιαίας κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, με την οποία θα φορολογείται το άθροισμα των εισοδημάτων κάθε φυσικού προσώπου από όλες τις πηγές, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων.
Η νέα ενιαία κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, που θα θεσπιστεί ταυτόχρονα με τη μόνιμη κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, θα έχει στα εισοδηματικά κλιμάκια άνω των 10.000 ευρώ συντελεστές φόρου πολύ πιο χαμηλούς από τους ισχύοντες σήμερα 22%, 28%, 36% και 44%, προκειμένου όχι απλώς να μην προκύψουν επιβαρύνσεις εξαιτίας της άθροισης των εισοδημάτων από όλες τις πηγές αλλά -σε συνδυασμό και με την κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης- να προκύψουν περαιτέρω φοροελαφρύνσεις για τη συντριπτική πλειονότητα των φυσικών προσώπων. Τα εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ δεν θα επηρεαστούν ουσιαστικά από τις αλλαγές, δεδομένου ότι σήμερα οι περισσότεροι φορολογούμενοι που βρίσκονται κάτω από αυτό το εισοδηματικό όριο είτε δεν φορολογούνται καθόλου, λόγω της εφαρμογής του αφορολογήτου (μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες), είτε έχουν ήδη πολύ χαμηλό συντελεστή φορολόγησης 9%.
Επιτροπή Πισσαρίδη
Αξίζει να σημειωθεί ότι τη μονιμοποίηση του μέτρου της κατάργησης της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης για όλους τους υπαγόμενους σ’ αυτήν φορολογουμένους έχει προτείνει στην κυβέρνηση η Επιτροπή Πισσαρίδη. Η ίδια Επιτροπή έχει εισηγηθεί και τη φορολόγηση όλων των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων από όλες τις πηγές με μία ενιαία φορολογική κλίμακα.
Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή Πισσαρίδη έχει εισηγηθεί να προστίθενται όλα τα εισοδήματα κάθε φυσικού προσώπου, από όλες ανεξαιρέτως τις πηγές, και το άθροισμά τους να φορολογείται με ενιαία κλίμακα συντελεστών. Εχει προτείνει, ουσιαστικά, να καταργηθεί το καθεστώς αυτοτελούς φορολόγησης που ισχύει για πάρα πολλές κατηγορίες εισοδημάτων, όπως είναι τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες, τα ενοίκια από εκμισθώσεις ακινήτων, τα μερίσματα, οι υπεραξίες (τα κέρδη) από πωλήσεις μετοχών, οι τόκοι καταθέσεων, έντοκων γραμματίων και ομολόγων, τα κέρδη από επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια και από άλλα αποταμιευτικά, επενδυτικά και χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Με δεδομένη την ήδη ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης να αξιοποιήσει τις προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη με το να τις εντάξει στο «πακέτο» των μεταρρυθμίσεων που σχεδιάζει να εφαρμόσει μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», η εισήγηση για την εφαρμογή μιας ενιαίας φορολογικής κλίμακας για όλα τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα αποτελέσει τη βάση για την επικείμενη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, την οποία προαναγγέλλει και το ίδιο το Σχέδιο. Η ιδέα αυτή, άλλωστε, δένει απόλυτα με την προαναγγελία για απλοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας που περιλαμβάνει το κείμενο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης που δόθηκε πριν από έναν μήνα στη δημοσιότητα.
Η νέα ενιαία κλίμακα θα είναι πλήρως αναμορφωμένη με φορολογικά κλιμάκια λιγότερα των 5 που ισχύουν σήμερα και με συντελεστές φόρου χαμηλότερους πάνω από τα επίπεδα ετήσιου εισοδήματος των 10.000 ευρώ προκειμένου όχι απλώς να αποφευχθούν επιπλέον φορολογικές επιβαρύνσεις για τα αυτοτελώς φορολογούμενα σήμερα εισοδήματα που θα προστεθούν σ’ αυτή (για τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες, τα ενοίκια, τα μερίσματα, οι υπεραξίες από πωλήσεις μετοχών, οι τόκοι κ.λπ.), αλλά τα συνολικά ετήσια εισοδήματα που θα υπερβαίνουν τα επίπεδα των 10.000 ευρώ να ωφεληθούν με περαιτέρω μειώσεις φορολογικών επιβαρύνσεων, βοηθούσης και της κατάργησης της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης.
Συντελεστές
Με την ισχύουσα σήμερα νομοθεσία, τα περισσότερα αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα επιβαρύνονται με συντελεστές της τάξεως του 9%, του 10%, του 15% και του 22%. Μετά την ένταξή τους στην ενιαία κλίμακα φορολόγησης θα προστίθενται σε όλες τις άλλες κατηγορίες εισοδημάτων που αποκτούν οι φορολογούμενοι (μισθούς, συντάξεις, κέρδη από επιχειρήσεις κ.λπ.), όμως και πάλι οι επιβαρύνσεις τους δεν θα είναι υψηλότερες με τις αλλαγές που θα γίνουν στην ενιαία κλίμακα φορολόγησης. Κι αυτό διότι οι συντελεστές φόρου 22%, 28% και 36% που εφαρμόζονται σήμερα στα εισοδηματικά κλιμάκια μεταξύ 10.000 ευρώ και 40.000 ευρώ θα μειωθούν σημαντικά, προκειμένου η συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων όχι απλά να μην επιβαρυνθεί, αλλά και να ωφεληθεί με περαιτέρω μειώσεις φορολογικών επιβαρύνσεων.
Προκειμένου, λοιπόν, όχι απλά να μην προκύψει αύξηση φορολογικών εσόδων αλλά να συνεχιστεί η μείωση των συνολικών φορολογικών επιβαρύνσεων κυρίως για τα μεσαία εισοδήματα, η νέα ενιαία κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, που θα θεσπιστεί ταυτόχρονα με τη μόνιμη κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, θα έχει σημαντικά μειωμένους φορολογικούς συντελεστές.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι οριστικές αποφάσεις για όλα αυτά τα θέματα θα ληφθούν το φθινόπωρο με τον προϋπολογισμό του 2022.
ΔΕΙΤΕ ΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΕΔΩ
