Ενα από τα μεγάλα ερωτήματα της μετά covid εποχής είναι τι θα συμβεί με τις επιχειρήσεις που κρίνονται μη βιώσιμες. Η αποσωλήνωση που τρομάζει και η… λύση του νέου πτωχευτικού
Ηεπόμενη ημέρα για την ελληνική οικονομία δεν είναι εύκολη και αυτό το γνωρίζουν καλά στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ο μεγάλος φόβος είναι τι θα συμβεί όταν η οικονομία βγει από την εντατική.
Κάποιοι κάνουν λόγο για τσουνάμι από «λουκέτα», αλλά και πλήθος από νέους ανέργους. Μπορεί άραγε η Πολιτεία να βάλει φρένο σε αυτή την κατάσταση; Αναμφίβολα μπορεί και αυτός είναι ένας από τους λόγους που πλέον επιλέγεται να ακολουθηθεί άλλος δρόμος, με στοχευμένες δράσεις αντί για οριζόντια μέτρα.
Υπάρχει όμως ένα μεγάλο ερώτημα που απασχολεί, κυρίως την Ελλάδα αλλά και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που δεν κρίνονται βιώσιμες. Και αυτό δεν προέκυψε λόγω της πανδημίας, αλλά προϋπήρχε και απλά επιδεινώθηκε με τη σημερινή οικονομική κρίση.
Ποια λύση θα επιλεγεί για τις μη βιώσιμες επιχειρήσεις
Τι θα επιλέξουν άραγε Πολιτεία και τράπεζες; Να τραβήξουν την πρίζα στέλνοντας τις επιχειρήσεις αυτές στον ξαφνικό θάνατο και αρκετούς εργαζομένους στην ανεργία, ή θα δώσουν ακόμη μία ανάσα σε μια θνησιγενή κατάσταση, διαιωνίζοντας μια αρρωστημένη κατάσταση; Εύκολη απάντηση δεν υπάρχει.
Η συζήτηση έχει ανοίξει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με τις φωνές να πληθαίνουν ότι μάλλον έφτασε η ώρα να αποσωληνωθούν οι επιχειρήσεις «ζόμπι», που λειτουργούν εις βάρος της υγιούς επιχειρηματικότητας, απομυζούν κεφάλαια από το τραπεζικό σύστημα και στερούν από τους φορολογούμενους χρήματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για άλλους σκοπούς (π.χ. κοινωνική πολιτική).
Πρωταθλήτρια στην ΕΕ η Ελλάδα
Η Ελλάδα σε αυτό το κομμάτι δείχνει να είναι «πρωταθλήτρια» εντός της ΕΕ, καθώς σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη από την PWC (2019), οι εταιρείες «ζόμπι» αντιπροσωπεύουν το 26% του συνόλου. Η απόσταση μάλιστα με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι μάλλον χαώδης, αφού στη δεύτερη θέση βρίσκονται Ιταλία και Βουλγαρία με μόλις 10%.
Τα παραπάνω στοιχεία είναι μάλλον υποτιμημένα, αφού αφορούν τις συνθήκες στη χώρα προ της πανδημίας και ως φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων θεωρείται ότι το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί σημαντικά.
Βέβαια, το ζητούμενο είναι αν η Πολιτεία έχει την πολιτική βούληση να τραβήξει το καλώδιο από την πρίζα, αφού αυτό θα σημάνει έκρηξη των λουκέτων και αύξηση της ανεργίας.
Ο SSM ενόψει και της απόσυρσης των μέτρων στήριξης της οικονομίας και των επιχειρήσεων -όποτε αυτό συμβεί- προκρίνει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σε έναν βαθμό τουλάχιστον που θα έδινε ανάσα στην αγορά και θα έφερνε το ποσοστό αυτό κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Το θέμα των εταιρειών «ζόμπι» ζητήθηκε σε προηγούμενο Eurogroup και το προεδρείο κάλεσε τις χώρες-μέλη να ετοιμαστούν με μια σειρά από προτάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Υπαρκτό πρόβλημα και στη μετά Covid εποχή
Πολλοί μάλιστα θεωρούν ότι το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί το πιο σύνθετο οικονομικό πρόβλημα της ΕΕ στη μετά Covid εποχή.
Το οικονομικό επιτελείο δεν κρύβει τον προβληματισμό του για τον μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που συνεχίζουν να λειτουργούν -και να προσφέρουν θέσεις εργασίας- χάρη αποκλειστικά στα μέτρα, όπως οι αναστολές εργασίας και το πάγωμα των δανείων.
Στις συζητήσεις του υπουργείου Οικονομικών με τους επικεφαλής των δανειστών το προηγούμενο χρονικό διάστημα, εξετάστηκε το ζήτημα ώστε να είναι σε θέση η οικονομία να ανακάμψει στο μέλλον.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων, το 1/4 των εταιρειών στην Ευρώπη με προσωπικό πάνω από 20 άτομα θα εξαντλήσει το κεφάλαιο κίνησης εν μέσω της πανδημίας, παρόλο που την ίδια στιγμή υποστηρίζονται οι θέσεις εργασίας από κρατικά προγράμματα.
Σύμφωνα πάντως με τις έρευνες, μια εταιρεία «ζόμπι» είναι χαμένη υπόθεση, αφού σπάνια μπορεί να ξανασταθεί στα πόδια της, ειδικά αν πρόκειται για παλαιά εταιρεία. Σχεδόν το 90% των εταιρειών «ζόμπι» παραμένουν έτσι ή κάποια στιγμή παύουν να υπάρχουν.
Στον νέο Πτωχευτικό οι ελπίδες του ΥΠΟΙΚ
Στο υπουργείο Οικονομικών στηρίζουν πολλές ελπίδες στον νέο Πτωχευτικό Κώδικα, που δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα και παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή του. Στην Ελλάδα, τα προ πανδημίας στοιχεία δείχνουν ότι τα δάνεια εταιρειών «ζόμπι» άγγιζαν τα 15 δισ. ευρώ και οι οφειλές προς τρίτους ανέρχονταν στα 10 δισ. ευρώ.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αντιμετωπίζουν μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας, τονίζει το Ινστιτούτο Bruegel στις Βρυξέλλες σε πρόσφατη ανάλυσή του. «Η υποστήριξη μη παραγωγικών και μη βιώσιμων επιχειρήσεων για πολύ καιρό θα μπορούσε να επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον, ενώ η απόσυρση της υποστήριξης πρόωρα θα εμβαθύνει την τρέχουσα ύφεση, αφήνοντας δυνητικά μόνιμα σημάδια στην οικονομία», αναφέρει το Bruegel.
«Η προσπάθεια στόχευσης της υποστήριξης με τη διαφοροποίηση των πραγματικών “ζόμπι” από εκείνες τις εταιρείες που θα ήταν βιώσιμες ελλείψει της πανδημίας είναι μια δύσκολη και δαπανηρή εργασία με υψηλό κίνδυνο», προσθέτει το ινστιτούτο