Του Λεωνίδα Στεργίου
Σε εγρήγορση καλεί τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης το κείμενο εργασίας που μοιράστηκε στους υπουργούς Οικονομικών στο τελευταίο Eurogroup, σχετικά με την ανάγκη να λειτουργήσουν ταχύτατα και με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο οι νόμοι για τις πτωχεύσεις επιχειρήσεων. Όπως επισημαίνει το σημείωμα, κατά την επανεκκίνηση της οικονομίας και στη μετάβαση προς τη μετά-Covid εποχή αναμένεται εκτίναξη του αριθμού των πτωχεύσεων, φαινόμενο που θα είναι ιδιαίτερα έντονο σε ορισμένα κράτη μέλη. Μολονότι, σχεδόν όλες οι χώρες έχουν προχωρήσει στη θεσμοθέτηση και νομοθετικές βελτιώσεις του πτωχευτικού κώδικα για τις επιχειρήσεις, εντούτοις παρατηρούνται μεγάλες διαφορές από χώρα σε χώρα, γεγονός που προκαλεί προβλήματα στη χρηματοδότηση, την προσέλκυση επενδυτών και την ανάκτηση κεφαλαίων από τις εκκαθαρίσεις επιχειρήσεων. Για το λόγο αυτό, επισημαίνει το τεχνικό σημείωμα, η εναρμόνιση του πτωχευτικού κώδικα με την ενσωμάτωση βελτιώσεων που θα προκύψουν στην πράξη το επόμενο διάστημα αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Ιδιαίτερα, τη στιγμή που το τραπεζικό σύστημα συνεχίζει τις προσπάθειες περιορισμού των κόκκινων δανείων και εξυγίανσης των ισολογισμών.
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η μείωση των κόκκινων δανείων και η αποτελεσματικότητα των πτωχευτικών νόμων για τις επιχειρήσεις να εξεταστούν από τις κυβερνήσεις ενιαία, παρεμβαίνοντας εγκαίρως με τη θεσμοθέτηση βελτιώσεων. Αυτό προϋποθέτει προετοιμασία και δημιουργία ad hoc μηχανισμών, μέχρι την οριστική εναρμόνιση των πλαισίων σε θεσμικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι συστάσεις
Ειδικότερα, το κείμενο εργασίας, το οποίο βρίσκεται σε συμφωνία με Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό προτείνει:
Πρώτον, μηχανισμό παρακολούθησης της εξέλιξης της μείωσης των κόκκινων δανείων και της αποτελεσματικότητας των τραπεζών σε αυτόν τον τομέα. Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα τιτλοποιήσεων κόκκινων δανείων Ηρακλής στην Ελλάδα έχει ενσωματωμένους μηχανισμούς παρακολούθησης ανακτήσεων που αξιολογούνται βάσει των επιχειρησιακών πλάνων των τραπεζών και της κάθε τιτλοποίησης, ενώ προβλέπονται και ποινές σε περιπτώσεις αποκλείσεων. Επίσης, ο νέος νόμος για τον Ηρακλή 2 θα προβλέπει ειδικό ηλεκτρονικό μητρώο (General Credit Registry) για την online παρακολούθηση ανακτήσεων, της αποτελεσματικότητας των εταιρειών διαχείρισης και της φερεγγυότητας των δανειοληπτών.
Δεύτερον, μηχανισμό έγκαιρης και ακριβούς πρόβλεψης του χρόνου και του ύψους των κεφαλαίων που θα ανακτηθούν από εταιρεία, η οποία πτωχεύει και τίθεται σε εκκαθάριση. Σύμφωνα με το σημείωμα, η γνώση του χρόνου και του ποσού ανάκτησης είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για το τραπεζικό σύστημα, ειδικά όταν καλούνται ταυτόχρονα να μειώσουν κόκκινα δάνεια, να αντιμετωπίσουν νέα λόγω πανδημίας και να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, κάθε κεφάλαιο που απελευθερώνεται από μία πτωχευμένη επιχείρηση μπορεί να στηρίξει μία βιώσιμη επιχείρηση. Η Ελλάδα έχει θεσμοθετήσει τον νέο πτωχευτικό νόμο τόσο για νοικοκυριά όσο και επιχειρήσεις που προβλέπει ταχύτατες διαδικασίες ρύθμισης οφειλών ή πτώχευση, εκκαθάριση και δεύτερη ευκαιρία, μετά την απαλλαγή των χρεών. Ο πτωχευτικός νόμος θα τεθεί σε πλήρη ισχύ από την 1η Ιουνίου και θα λειτουργήσει μέσω ψηφιακής πλατφόρμας.
Τρίτον, στενή παρακολούθηση των χρηματοδοτήσεων και των αναδιαρθρώσεων δανείων προκειμένου να αποφεύγονται φαινόμενα συντήρησης μη βιώσιμων επιχειρήσεων εις βάρος βιώσιμων, λόγω έλλειψης επαρκών δεδομένων και συστημάτων.
Τέταρτον, εγρήγοραση σε επίπεδο κυβερνήσεων και αρμόδιων αρχών για ανταλλαγή εμπειριών και εντοπισμό βέλτιστων πρακτικών ώστε άμεσα να υιοθετείται και να θεσμοθετείται η αποτελεσματικότερη πρακτική.
Πέμπτον, θεσμοθέτηση και εναρμόνιση με το εθνικό δίκαιο όλων των οδηγιών που σχετίζονται με την τραπεζική ενοποίηση και την ενοποίηση των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών, το αργότερο μέχρι τις 17 Ιουλίου 2022 (ύστερα από παράταση που έληγε στις 21 Ιανουαρίου 2021 και αρχικής προθεσμίας την 17η Ιουλίου 2021). Η Ελλάδα προχώρησε την περασμένη εβδομάδα σε ψήφιση νομοσχεδίου που ενσωμάτωσε όλες τις οδηγίες που είχαν απομείνει, σχετικά με την ενιαία αγορά (τραπεζών και κεφαλαιαγορών), εκκαθάρισης, καταθέσεων, κά, και κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.
Έκτον, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να δουν τις βελτιώσεις στον πτωχευτικό νόμο ως κρίσιμο κομμάτι της αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, ειδικά λόγω Covid, και ειδικότερα ενόψει αναγκών χρηματοδότησης και επανεκκίνησης των οικονομιών. Για το λόγο αυτό προτείνει να βρίσκονται σε εγρήγορση και προχωρούν άμεσα κάθε αναγκαία νομοθετική ρύθμιση.
Έβδομον, κυβερνήσεις και αρχές θα πρέπει να καταγράφουν όλες τις αναγκαίες αλλαγές έχοντας ως τελικό στόχο την εναρμόνιση της νομοθεσίας σε ό,τι αφορά το τραπεζικό σύστημα και τις κεφαλαιαγορές. Για το λόγο αυτό τις καλεί να προτείνουν αλλαγές στη νομοθεσία και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο.
Υπενθυμίζεται ότι ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού κ. Ανδρέα Ενρία, σε δημόσιες τοποθετήσεις του έχει καλέσει τις τράπεζες να προκαλούν αυτές την πτώχευση μη βιώσιμων επιχειρήσεων (“ζόμπι”), ώστε να απελευθερώνονται κεφάλαια για τη στήριξη βιώσιμων επιχειρήσεων.
