Αφορά αγοροπωλησίες – μεταβιβάσεις μέσα στο 2020, αδήλωτα τετραγωνικά, αυθαίρετα – ημιυπαίθριους και διορθώσεις για την περίοδο 2010-2020 – Τα 16 sos της τελευταίας στιγμής και η «παγίδα» ΕΝΦΙΑ
Στέλιος Κράλογλου
Λήγει σήμερα η προθεσμία που έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για να δηλώσουν στο έντυπο Ε9 (που βρίσκεται στο e-περιουσιολογιο του Taxisnet) τυχόν αγοροπωλησίες ακινήτων που έγιναν μέσα στο 2020, όπως επίσης και οποιαδήποτε άλλη μεταβολή επήλθε στην ακίνητη περιουσία τους π.χ. λόγω εμφάνισης αδήλωτων τετραγωνικών ή τακτοποίησης κάποιου αυθαίρετου ή και ημιυπαίθριου χώρου.
Ουσιαστικά η προθεσμία αφορά:
Όσους αγόρασαν ή πούλησαν κάποιο ακίνητο το 2020.
Όσους δήλωσαν μεταβολές στο Κτηματολόγιο ή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα των αδήλωτων τετραγωνικών.
Όσους θέλουν να κάνουν διορθώσεις στα στοιχεία των ακινήτων που καταχωρήθηκαν στο Taxisnet από το 2010 μέχρι και το 2020 (π.χ. πλήρης κυριότητα ή επικαρπία).
Οι μεταβολές μπορούν αν δηλωθούν μέχρι το τέλος της ημέρας στο Ε9 χωρίς την επιβολή του προστίμου των 100 ευρω που προβλέπει η νομοθεσία.
Προσοχή όμως:
Μετά την ηλεκτρονική υποβολή τροποποιητικής δήλωσης Ε9 εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ σε περίπτωση που από τις αλλαγές προκύπτει αύξηση του οφειλόμενου φόρου ή μείωση του έως και 300 ευρώ. Ο ΕΝΦΙΑ μάλιστα υπολογίζεται αναδρομικά μέχρι και πέντε χρόνια! Αν για παράδειγμα δηλωθούν τώρα στο Ε9 τα τετραγωνικά μέτρα ημιυπαίθριου χώρου ο οποίος τακτοποιήθηκε το 2011, αναζητείται αναδρομικός ΕΝΦΙΑ για όλη την περίοδο από το 2015 και μετά.
Αν μετά τις μεταβολές υπάρχει μείωση φόρου πάνω από 300 ευρώ, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί με ηλεκτρονικό μήνυμα μέσω του Taxisnet να προσκομίσει στην εφορία τα απαραίτητα δικαιολογητικά (συμβόλαια κ.α) προκειμένου να ελεγχθούν και να ολοκληρωθεί η νέα εκκαθάριση.
Όσοι φορολογούμενοι δεν υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να διορθώσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους στο ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ, ώστε τα στοιχεία αυτά να ταυτίζονται πλήρως με αυτά του Εθνικού Κτηματολογίου, κινδυνεύουν να εντοπιστούν από μελλοντικές διασταυρώσεις στοιχείων που θα γίνουν μεταξύ των δύο αρχείων και, στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι εξαιτίας της μη διόρθωσης των στοιχείων πλήρωναν για ένα ή περισσότερα έτη ΕΝΦΙΑ λιγότερο από αυτόν που όφειλαν κανονικά, θα κληθούν να καταβάλουν τα διαφυγόντα ποσά αναδρομικά μαζί με υπέρογκες προσαυξήσεις της τάξεως του 10%-50% και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής υπολογιζόμενους με 0,73% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.
Σύμφωνα με τo οδηγό της ΑΑΔΕ οι φορολογούμενου θα πρέπει να προσέξουν τα εξής 16 σημεία κατά την υποβολή δηλώσεων Ε9:
1. Τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τα έτη 2010 και μετά μέσω της εφαρμογής του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Περιουσιολογίου που λειτουργεί στο σύστημα ΤΑΧΙSnet, στην ιστοσελίδα www.aade.gr. Επίσης, μέσω της εφαρμογής αυτής, δίνεται η δυνατότητα εκτύπωσης ατομικού εκκαθαριστικού σημειώματος Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για τα έτη 2010 έως 2013 και πράξης διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα έτη 2014 και μετά, εφόσον έχουν εκδοθεί. Στο τρέχον έτος, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. (άρθρο 54Α του ν.4174/2013) και υπεύθυνης δήλωσης άρθρου 8 του ν.1599/1986.
2. Επίσης, μέσω της εφαρμογής του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Περιουσιολογίου τα νομικά πρόσωπα μπορούν να υποβάλλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τα έτη 2011 και μετά.
Επίσης, δίνεται η δυνατότητα εκτύπωσης πράξης διοικητικού – διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α για τα έτη 2014 και μετά, εφόσον έχουν εκδοθεί. Στο τρέχον έτος, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. (άρθρο 54Α του ν.4174/2013) και υπεύθυνης δήλωσης άρθρου 8 του ν.1599/1986.
3. Για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα επί ακινήτων, ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων υποχρεούται να υποβάλει αυτήν, μέχρι την 31η Μαΐου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα δικαιώματα αυτά.
Έτσι, σε περίπτωση αγοράς ή απόκτησης ακινήτου με δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά εντός του 2020, επιλέγεται, από την εφαρμογή e-Περιουσιολόγιο, το έτος 2021 και υποβάλλεται η δήλωση Ε9. Η προθεσμία υποβολής, στην περίπτωση αυτή, λήγει στις 31/5/2021.
4. Το Ε9 που υποβάλλεται για το τρέχον έτος, αφορά μόνο τις μεταβολές που έγιναν εντός του έτους αυτού. Εάν όμως ο φορολογούμενος διαπιστώσει ότι πρέπει να προβεί και σε άλλες διορθώσεις της περιουσιακής του κατάστασης, που αφορούν μεταβολές παλαιοτέρων ετών, θα πρέπει να ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα:
Επιλογή του έτους που θέλει να υποβάλει δήλωση (για παλαιότερες μεταβολές). Μετά την οριστικοποίηση της δήλωσης μπορεί να την μεταφέρει στα επόμενα έτη μέχρι και το τελευταίο έτος που ισχύει η μεταβολή, για να ενημερωθεί με ορθό τρόπο η περιουσιακή εικόνα στα έτη αυτά.
Όταν διορθώσει την περιουσιακή εικόνα με τον τρόπο που περιγράφεται παραπάνω, στη συνέχεια θα υποβάλλει Ε9 για τη μεταβολή που υπάρχει στο τρέχον έτος.
5. Μία δήλωση Ε9 που θα επιλεγεί να υποβληθεί σε ένα έτος πρέπει να μεταφερθεί έως το τελευταίο έτος που ισχύει αυτή η μεταβολή, προκειμένου να ενημερωθεί με ορθό τρόπο η περιουσιακή εικόνα στα έτη αυτά. Σε κάθε περίπτωση, όταν μεταφερθεί δήλωση, θα πρέπει στο έτος μεταφοράς να ελέγχεται η προεπισκόπηση περιουσιακής κατάστασης και εφόσον ο υποβάλλων φορολογούμενος συμφωνεί με αυτή, τότε να προχωρεί σε οριστικοποίηση της μεταφερόμενης δήλωσης.
Η δήλωση μεταφέρεται στο επόμενο έτος ως «προσωρινά» υποβαλλόμενη και θα πρέπει να επιλεγεί το έτος αυτό και στη συνέχεια η καρτέλα «υποβολή δήλωσης Ε9», για να γίνει επεξεργάσιμη η δήλωση και να οριστικοποιηθεί. Μετά την οριστικοποίησή της, εμφανίζεται μήνυμα για μεταφορά αυτής στο επόμενο έτος κ.ο.κ.
6. Κατά την υποβολή της δήλωσης Ε9 θα πρέπει να αναγραφούν με ιδιαίτερη προσοχή τα στοιχεία που ζητούνται κατά την επιλογή της αιτίας εισαγωγής ή μεταβολής ή διαγραφής ακινήτου και ιδιαιτέρως οι ημερομηνίες (ημερομηνία συμβολαίου, ημερομηνία δημοσίευσης διαθήκης, κ.λπ.).
7. Όταν υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση Ε9 για τα έτη 2010 έως 2013, τότε εάν το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι μηδενικό ή χρεωστικό το εκκαθαριστικό σημείωμα Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π.) εκδίδεται κεντρικά εντός ολίγων ημερών.
8. Εάν υποβληθεί αρχική ή τροποποιητική δήλωση Ε9 για τα έτη 2010 έως 2013 και από την εκκαθάριση προκύψει πιστωτικό αποτέλεσμα, κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9, εμφανίζεται μήνυμα ότι η δήλωση υποβλήθηκε επιτυχώς. Για την οριστικοποίησή της όμως θα πρέπει ο φορολογούμενος να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Από τις διαθέσιμες ενέργειες μπορεί πάντως να εκτυπώσει την προσωρινή δήλωση Ε9, η οποία έχει ειδική σήμανση «ΑΚΥΡΟ», διότι δεν έχει υποβληθεί οριστικά και εκκρεμεί έλεγχος από τη Δ.Ο.Υ.. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να ακυρώσει την προσωρινή δήλωση.
9. Σε κάθε περίπτωση, κατά την οποία από την τροποποίηση – διόρθωση των στοιχείων των ακινήτων που αναγράφονται στο Ε9 ενός ή περισσοτέρων ετών της περιόδου 2014 – 2020 προκύπτει υποχρέωση καταβολής επιπλέον ΕΝ.Φ.Ι.Α. (π.χ. λόγω αύξησης των τετραγωνικών μέτρων της επιφάνειας ενός ή περισσότερων ακινήτων) εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. και ο φορολογούμενος καλείται να καταβάλει τον επιπλέον φόρο. Την αποπληρωμή του επιπλέον ποσού φόρου μπορεί να την ρυθμίσει έως και σε 24 μηνιαίες δόσεις με βάση την πάγια ρύθμιση φορολογικών οφειλών.
10. Μετά την ηλεκτρονική υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης Ε9 για ένα έτος της περιόδου από το 2014 έως και το 2020 εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε περίπτωση που από τις αλλαγές έχει προκύψει αύξηση του οφειλόμενου φόρου ή μείωση του έως και 300 ευρώ. Στην περίπτωση που έχει προκύψει μείωση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. η οποία ξεπερνά τα 300 ευρώ, ο φορολογούμενος θα λάβει ηλεκτρονικό μήνυμα μέσω του TΑΧΙSnet προκειμένου να προσκομίσει στην εφορία τα απαραίτητα δικαιολογητικά (συμβόλαια κ.ά.) για να ελεγχθούν και να ολοκληρωθεί η νέα εκκαθάριση.
11. Όταν ο φορολογούμενος επιλέγει μεταφορά δήλωσης στο επόμενο έτος, στο έτος αυτό πρέπει από τις διαθέσιμες ενέργειες και μέσω της προεπισκόπησης περιουσιακής κατάστασης, να κάνει έλεγχο στην περιουσιακή κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί από την προσωρινή «εκ μεταφοράς» δήλωση. Εάν για παράδειγμα μεταφέρει μία δήλωση με μία εισαγωγή ακινήτου σε επόμενο έτος όπου το ακίνητο ήδη υπάρχει στην περιουσιακή εικόνα, τότε, εάν κάνει έλεγχο σύμφωνα με τα παραπάνω, θα διαπιστώσει ότι το ακίνητο υπάρχει δύο φορές. Συνεπώς, θα πρέπει να ακυρώσει την προσωρινή δήλωση που μετέφερε.
12. Εάν κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9, ο φορολογούμενος δεν επέλεξε μεταφορά της δήλωσης σε επόμενο έτος, μπορεί και εκ των υστέρων από την καρτέλα «δηλώσεις Ε9» να επιλέξει τη συγκεκριμένη δήλωση και στη συνέχεια από τις διαθέσιμες ενέργειες, να επιλέξει «μεταφορά δήλωσης στο επόμενο έτος». Εάν η επιλογή «μεταφορά δήλωσης σε επόμενο έτος» είναι ανενεργή, σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά στο επόμενο έτος.
13. Εφόσον είναι διαθέσιμη η εφαρμογή, ο φορολογούμενος μπορεί να υποβάλλει όσες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 κρίνει αναγκαίες για τη διαμόρφωση ορθής περιουσιακής εικόνας.
14. Εάν μετά την οριστική υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης, διαπιστωθούν λάθη ή παραλείψεις, έτσι ώστε να μην απεικονίζεται ορθά η περιουσιακή εικόνα για το συγκεκριμένο έτος, μπορεί να υποβληθεί άμεσα νέα τροποποιητική δήλωση Ε9, όταν στο έτος αυτό δεν εκδίδεται πράξη προσδιορισμού φόρου. Αν στο έτος αυτό έχει εκδοθεί πράξη προσδιορισμού φόρου, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εκκαθάρισης της προηγούμενης δήλωσης, για να μπορεί να υποβληθεί νέα τροποποιητική δήλωση.
15. Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσιμες ενέργειες και δεν μπορεί να υποβληθεί δήλωση Ε9, ο φορολογούμενος πρέπει να μεταβεί στην καρτέλα «Αρχική σελίδα» και να διαβάσει προσεκτικά τα μηνύματα που εμφανίζονται. Πιθανόν υπάρχει κάποια εκκρεμότητα και γι’ αυτό δεν υπάρχουν διαθέσιμες ενέργειες. Πιθανές εκκρεμότητες:
Έχει ξεκινήσει ήδη δημιουργία δήλωσης και πρέπει να μεταβεί στην καρτέλα «Υποβολή δήλωσης» για να την επεξεργαστεί.
Έχει ξεκινήσει δημιουργία δήλωσης από τη Δ.Ο.Υ., οπότε δεν μπορείτε να υποβάλλει νέα δήλωση, εάν δεν ολοκληρωθεί η επεξεργασία από τη Δ.Ο.Υ..
Δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες εκκαθάρισης προηγούμενης δήλωσης που υποβλήθηκε είτε ηλεκτρονικά είτε στη Δ.Ο.Υ.
16. Εάν ο φορολογούμενος έχει υποβάλει οριστική δήλωση Ε9 αλλά στη συνέχεια διαπίστωσε λάθη, τότε εάν έχει εμφανιστεί μήνυμα ότι η δήλωση είναι οριστική και εκκρεμεί εκκαθάριση, δεν μπορεί να την ακυρώσει. Μόλις εκκαθαριστεί, μπορεί να υποβάλει νέα δήλωση Ε9. Εάν κατά τη στιγμή της οριστικής υποβολής δήλωσης Ε9, εμφανίζεται μήνυμα ότι η δήλωση υποβλήθηκε επιτυχώς και για να οριστικοποιηθεί θα πρέπει να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., μπορεί από τις διαθέσιμες ενέργειες, να ακυρώσει τη δήλωση.
