Στο στόχαστρο οι εισαγωγές χάλυβα τσιμέντου και αλουμινίου από χώρες με χαμηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να επιβάλει ειδική εισφορά για την εισαγωγή χάλυβα, τσιμέντου και αλουμινίου από χώρες με χαμηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα, καθώς επιδιώκει να γίνει leader στην προστασία του κλίματος, αλλά χωρίς να βλάψει τους ευρωπαίους παραγωγούς.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως αναφέρει το Bloomberg, θέλει να εφαρμόσει ένα σύστημα που θα επιβάλλει ποινή για την εισαγωγή στην Ευρώπη εκπομπών που είναι ενσωματωμένα σε συγκεκριμένα αγαθά, σύμφωνα με παράγοντα με καλή ενημέρωση για τις προτάσεις που πρόκειται να παρουσιαστούν τον επόμενο μήνα. Η εισφορά θα βασίζεται στο κόστος άνθρακα που αντιμετωπίζουν ήδη οι ευρωπαίοι παραγωγοί και αναμένεται να επηρεάσει επίσης τα λιπάσματα και την ηλεκτρική ενέργεια.
Οι εισαγωγείς θα πρέπει να αγοράσουν ειδικά πιστοποιητικά σε τιμή που συνδέεται με το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ, την ώρα που οι τιμές σε αυτήν την αγορά έχουν σημειώσει ρεκόρ.
Το σχεδιαζόμενο μέτρο αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πακέτου που θα υποβληθεί στις 14 Ιουλίου, σε μια προσπάθεια ευθυγράμμισης της οικονομίας της ΕΕ με αυστηρότερους στόχους μείωσης των εκπομπών ως το 2030. Η ΕΕ ενισχύει τους περιβαλλοντικούς κανόνες της σε μια αναθεώρηση που θα επηρεάσει όλους τους τομείς, από τις μεταφορές έως την παραγωγή ενέργειας και το εμπόριο.
Ο πρωταρχικός στόχος του Green Deal είναι η Ευρώπη να γίνει η πρώτη ήπειρος στον κόσμο με ουδέτερο κλίμα μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι θα καλωσορίσουν έναν μηχανισμό επιβολής εισφορών. Ωστόσο, η καταγραφή των λεπτομερειών του λεγόμενου Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα μπορεί να προκαλέσει μεγάλες συζητήσεις στο εσωτερικό της Ένωσης. Το ζήτημα δεν περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου των Επτά αυτόν τον μήνα, αν και ένας αξιωματούχος δήλωσε ότι θα μπορούσε να συζητηθεί ανεπίσημα.
Θέλει να πετύχει διπλό στόχο
Η ΕΕ θέλει να πετύχει με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: να θωρακίσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, αλλά και να ενθαρρύνει χώρες εκτός της Ένωσης να αναλάβουν περισσότερη δράση για το κλίμα. Τα σχέδιά της όμως προκαλούν ήδη διπλωματική ανησυχία από την Ουκρανία έως την Κίνα και την Ινδία. Η σχεδιαζόμενη εισφορά θα προταθεί μόλις πέντε μήνες πριν από μια κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής για το κλίμα που διοργανώνεται από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η οικοδόμηση συνασπισμού θα είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι οι σημαντικότεροι εκπομπείς ρύπων θα εντείνουν τις προσπάθειές τους.
Εάν η πρόταση κλιμακώσει τις εμπορικές εντάσεις, ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα μπορεί να καταλήξει να είναι ένα εργαλείο της ΕΕ και όχι μια πλήρης ποινή για την εισαγόμενη ρύπανση.
Η ΕΕ έχει ήδη πάρει ένα μάθημα για το εμπόριο και το κλίμα όταν συμπεριέλαβε πτήσεις από και προς την Ευρώπη στην αγορά άνθρακα την περασμένη δεκαετία, θέτοντας μια τιμή σε κάθε τόνο CO2 που εκπέμπεται από αεροπλάνα. Μετά τις απειλές αντιποίνων από πολλές ισχυρές χώρες η ΕΕ υποχώρησε, χαλαρώνοντας το μέτρο.
Στο πιο αισιόδοξο σενάριο που έγραψαν ορισμένοι αναλυτές και διπλωμάτες της ΕΕ, τα σχέδια της Ευρώπης θα οδηγούσαν στη δημιουργία ενός «κλαμπ για το κλίμα» σε όλες τις ηπείρους. Αυτό θα απαιτούσε την έγκριση της αμερικανικής κυβέρνησης, η οποία δεν έχει αποφασίσει ακόμη ποια ρυθμιστική προσέγγιση θα ακολουθήσει για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου.
Η Επιτροπή εξετάζει μια μεταβατική περίοδο έως και τρία χρόνια πριν τεθεί πλήρως σε ισχύ ο Μηχανισμός τον Ιανουάριο του 2026, σύμφωνα με σχέδιο της πρότασης. Από το 2023 έως το 2026 θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα απλοποιημένο σύστημα «με στόχο τη μείωση του κινδύνου διαταραχών των εμπορικών ροών και την ανακούφιση του αρχικού διοικητικού φόρτου», ανέφερε η πρόταση. Τα έσοδα θα διατεθούν στον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Η ενεργειακή βιομηχανία ζήτησε επίσης να τεθεί σε ισχύ ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα, αλλά πολλές εταιρείες θέλουν το εργαλείο να είναι μια προσθήκη παρά μια εναλλακτική λύση στα δωρεάν δικαιώματα που απολαμβάνουν τώρα ως ασπίδα. Αυτό είναι ένα άλλο κρίσιμο σημείο που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.
Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις ευαίσθητες πτυχές, το σχέδιο κανονισμού ενδέχεται να αλλάξει ακόμη και πριν εγκριθεί από την Επιτροπή τον Ιούλιο. Μόλις υποβληθεί, θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τα κράτη μέλη για να θεσμοθετηθεί ως νόμος. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει διαπραγματεύσεις που μπορούν να διαρκέσουν δύο χρόνια.
Σύμφωνα με το σχέδιο, οι εισαγωγείς στους επηρεαζόμενους τομείς θα κληθούν να αγοράσουν ηλεκτρονικά πιστοποιητικά εκπομπών σε τιμές που αντιστοιχούν σε εκείνες του EU ETS, του μεγαλύτερου παγκόσμιου προγράμματος ανώτατων ορίων και εμπορίας για τα αέρια του θερμοκηπίου. Κάθε πιστοποιητικό Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα θα αντιστοιχεί σε έναν μετρικό τόνο εκπομπών που ενσωματώνεται στα εισαγόμενα προϊόντα.
Η εκτόξευση του κόστους των ρύπων και η τιμολόγηση
Το κόστος των εκπομπών στην αγορά άνθρακα της ΕΕ έχει σημειώσει δεκαπλάσια αύξηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια, καθώς η Ένωση ενίσχυσε το πρόγραμμα και δεσμεύθηκε να εντείνει τις δράσεις της για το κλίμα. Οι άδειες αναφοράς ανέβηκαν στο επίπεδο ρεκόρ των 56,90 ευρώ στις 14 Μαΐου και έκλεισαν στα 51,40 ευρώ την Τετάρτη.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, ως τιμή των πιστοποιητικών Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα θα υπολογιστεί ο μέσος όρος των τιμών κλεισίματος όλων των κρατικών δημοπρασιών αδειών άνθρακα κατά τη διάρκεια κάθε ημερολογιακής εβδομάδας,
«Σε περίπτωση που οι πραγματικές εκπομπές δεν μπορούν να επαληθευτούν επαρκώς, ο αριθμός των πιστοποιητικών Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα που πρέπει να παραδοθούν θα καθορίζεται σύμφωνα με τις προεπιλεγμένες τιμές», αναφέρει η Επιτροπή στο σχέδιο, που μπορεί να αλλάξει πριν από τη δημοσίευση.
Εάν οι ενσωματωμένες εκπομπές προέρχονται από μια χώρα που έχει ορίσει τιμολόγηση άνθρακα, ο εισαγωγέας θα έχει το δικαίωμα να ζητήσει μείωση του αριθμού των πιστοποιητικών Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα. Μια τέτοια εφαρμογή θα πρέπει να είναι σύμφωνη με ένα ειδικό σύστημα πιστοποίησης τιμών άνθρακα που θα σχεδιάσει η Επιτροπή ξεχωριστά.
Σύμφωνα με το σχέδιο, στους εισαγωγείς θα επιβάλλεται ποινή για μη συμμόρφωση με τον κανονισμό. Για κάθε πιστοποιητικό που δεν παραδόθηκε θα καλούνται να πληρώσουν τρεις φορές τη μέση τιμή των πιστοποιητικών Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα του προηγούμενου έτους.
