Εξαίρεση από την ασφάλιση συντρέχει και όταν ο οδηγός κατείχε μεν άδεια ικανότητας οδήγησης, αλλά κατά το χρόνο του ατυχήματος είχε λήξει η διάρκεια ισχύος της
Με πρόσφατη απόφασή του (ΑΠ 379/2021), ο Άρειος Πάγος αναίρεσε απόφαση του δικάσαντος κατ’ έφεση Μονομελούς Πρωτοδικείου, κρίνοντας πως εξαιρούνται από την ασφάλιση οι ζημίες που προκαλούνται από οδηγό ο οποίος στερείται άδειας οδήγησης.
Συγκεκριμένα, έκρινε πως δεν απαιτείται να υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της έλλειψης της κατά νόμο απαιτούμενης άδειας οδήγησης και της ζημίας, που προκαλεί ο οδηγός ασφαλισμένου οχήματος, αλλά αρκεί το γεγονός και μόνο ότι αυτός δεν διαθέτει, κατά το χρόνο του ατυχήματος, την προβλεπόμενη από το νόμο και για την κατηγορία του οχήματος που οδηγεί άδεια ικανότητας οδηγού.
Επιπλέον, εξαίρεση της ζημίας από την ασφάλιση συντρέχει και όταν ο οδηγός του ασφαλισμένου οχήματος κατείχε μεν άδεια ικανότητας οδήγησης, αλλά, κατά τον χρόνο του ατυχήματος, είχε λήξει η διάρκεια της ισχύος της.
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρ. 4 του Ν. 3557/2007, με την οποία προστέθηκε το άρ. 6β’ στο π.δ. 237/1986 (που κωδικοποίησε το Ν. 489/1976 «περί υποχρεωτικής ασφαλίσεως της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης»), εξαιρούνται από την ασφάλιση οι ζημίες που προκαλούνται από οδηγό, ο οποίος στερείται της άδειας οδήγησης που προβλέπεται από το νόμο για την κατηγορία του αυτοκινήτου οχήματος που οδηγεί.
Από τη γραμματική διατύπωση της διάταξης αυτής, προκύπτει ότι δεν εξετάζεται και δεν ερευνάται κατά πόσο η έλλειψη άδειας ικανότητας οδηγού επηρέασε ή όχι την πρόκληση του ατυχήματος. Ο νομοθέτης συνειδητά δεν θέτει ως προϋπόθεση του λόγου απαλλαγής ή εξαίρεσης του ασφαλιστή την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της πιο πάνω παράβασης και του ατυχήματος.
Συνεπώς, κατά το σκεπτικό του ανωτάτου δικαστηρίου, δεν έχει νομική επιρροή ο ισχυρισμός του οδηγού που έχει εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα και δεν έχει άδεια ικανότητας οδήγησης, ότι γνωρίζει να οδηγεί ή ότι ελλείπει η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της ελλείψεως της άδειας αυτής και του ατυχήματος.
Περαιτέρω, το δικαστήριο δέχτηκε πως, κατά τις σχετικές διατάξεις του Ν. 2696/1999 (Κ.Ο.Κ.), η ανανέωση της άδειας οδήγησης που έληξε, λόγω της συμπλήρωσης της ηλικίας των 65 ετών, δεν καλύπτει τον ενδιάμεσο χρόνο, ήτοι από τη λήξη μέχρι την ανανέωση της άδειας, κατά τον οποίο ο οδηγός, που στερείται της άδειας, προκάλεσε το τροχαίο ατύχημα.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ : Με βάση τις παραδοχές αυτές το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, που, όπως προαναφέρθηκε, δίκασε ως Εφετείο, δέχθηκε την από 23.11.2017 έφεση της ενάγουσας και ήδη αναιρεσίβλητης κατά της πρωτόδικης 6093/2017 οριστικής αποφάσεως του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης που είχε κρίνει διαφορετικά και είχε απορρίψει την από 1.10.2016 και με αριθμό εκθέσεως καταθέσεως δικογράφου 9147/2016 αγωγή ως αβάσιμη κατ’ ουσίαν, δεχόμενο (Ειρηνοδικείο) τη συνδρομή περιπτώσεως αποκλεισμού της ασφαλιστικής καλύψεως εκ μέρους της εναγομένης και ήδη αναιρεσείουσας και, μετά την εξαφάνιση της εκκαλουμένης αποφάσεως και την διακράτηση και εκδίκαση της υποθέσεως, δέχθηκε την αγωγή ως και κατ’ ουσίαν βάσιμη και υποχρέωσε την εναγομένη να καταβάλει στην ενάγουσα το συνολικό ποσό των 6.951,24 ευρώ, νομιμοτόκως κατά το αγωγικό αίτημα. Έτσι, όμως, που έκρινε το Εφετείο παραβίασε κανόνα ουσιαστικού δικαίου, υπό την έννοια ότι, ενώ συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του, δεν εφάρμοσε αυτόν και συγκεκριμένα δεν εφάρμοσε τη διάταξη του άρθρου 6β παρ.1 α του π.δ/τος 237/1986, η οποία, κατά τα προεκτεθέντα, προστέθηκε με τη διάταξη του άρθρου 4 του ν. 3557/2007, η ισχύς του οποίου άρχισε στις 14.5.2007 και, συνεπώς, ίσχυε κατά το χρόνο του ενδίκου τροχαίου ατυχήματος (23.11.2015), κατά την οποία εξαιρούνται από την ασφάλιση ζημίες που προκαλούνται από οδηγό ο οποίος στερείται άδειας οδηγήσεως που προβλέπεται από το νόμο για την κατηγορία του αυτοκινήτου οχήματος που οδηγεί, για την εφαρμογή της οποίας δεν απαιτείται να υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της ελλείψεως της κατά νόμο απαιτούμενης άδειας οδηγήσεως και της ζημίας, που προκαλεί ο οδηγός ασφαλισμένου οχήματος, αλλά αρκεί το γεγονός και μόνο ότι αυτός δεν διαθέτει, κατά το χρόνο του ατυχήματος, την προβλεπόμενη από το νόμο και για την κατηγορία του οχήματος που οδηγεί άδεια ικανότητας οδηγού, καθώς επίσης και τις λοιπές, ουσιαστικού δικαίου, διατάξεις που προαναφέρθηκαν. Επί πλέον δε μη εφαρμόζοντας τη διάταξη του προαναφερθέντος άρθρου 6β παρ.1 α του π.δ/τος 237/1986, αλλά τις διατάξεις της Κ4/585/5.4.1978 αποφάσεως του Υπουργού Εμπορίου, ενώ δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της, καθ’ όσον το ένδικο ατύχημα συνέβη, όπως προαναφέρθηκε, στις 23.11.2015, ήτοι μετά την ισχύ του νόμου 3557/2007 (14.5.2007), με τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 εδ. γ’ του οποίου αυτή (Κ4/585/5.4.1978 ΑΥΕ) καταργήθηκε έκτοτε και παρά το γεγονός ότι στην προσβαλλομένη απόφαση διαλαμβάνεται παραδοχή περί της καταργήσεως της εν λόγω υπουργικής αποφάσεως από 14.5.2007 (βλ. 2ο φύλλο οπίσθια όψη, 2η και 3η σειρά αυτής), απαίτησε περισσότερα στοιχεία από εκείνα που αξιώνει η πράγματι εφαρμοζόμενη στην προκειμένη περίπτωση διάταξη του άρθρου 6β παρ.1 α του π.δ/τος 237/1986, καθόσον εξαίρεση της ζημίας από την ασφάλιση συντρέχει και όταν ο οδηγός του ασφαλισμένου οχήματος κατείχε μεν άδεια ικανότητας οδηγήσεως, αλλά, κατά τον χρόνο του ατυχήματος, είχε λήξει η διάρκεια της ισχύος της, σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στην εν αρχή της παρούσας νομική σκέψη.
Δείτε ολόκληρη την απόφαση εδώ .
