Πέραν της αυστηροποίησης διαβλέποντας δυστοκία από τα δικαστήρια στην εφαρμογή της προηγούμενης διάταξης που επέβαλλε ουσιαστικά έκτιση μέρους των ποινών από 3-5 ετών, η Επιτροπή εισηγείται να μετατρέπεται, εφόσον κρίνει το δικαστήριο, ολόκληρη σε κοινωφελή εργασία καταργώντας την υποχρεωτική έκτιση του 1/10 αυτής.
Να καταργηθεί η υποχρεωτική φυλάκιση , δηλαδή η πραγματική έκτιση του 1/10 ποινών από 3-5 χρόνια, που προβλέπεται στο άρθρο 105Α του ισχύοντος από το 2019, νέου ποινικού κώδικα, προτείνει η Επιτροπή παρακολούθησης του νέου ΠΚ υπό τον διαπρεπή καθηγητή Λάμπρο Μαργαρίτη που συστάθηκε από τον υπουργό Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα.
Ουσιαστικά η Επιτροπή “κόβει” την (υποχρεωτική) φυλάκιση για τα πλημμελήματα διαβλέποντας την επί του πρακτέου μη εφαρμογής της, αφού είναι κοινός τόπος στα δικαστήρια πως οι δικαστές για να μην στείλουν στις φυλακές έναν πλημμεληματικό παραβάτη, “απέφευγαν” τις περισσότερες φορές να επιβάλλουν ποινές από 3-5 χρόνια. Κι αυτό γιατί το σχετικό άρθρο 105Α ανέφερε πως “..ο καταδικαζόμενος σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει συνολικά τα πέντε έτη, μπορεί να δηλώσει προς το δικαστήριο ότι επιθυμεί να μετατραπεί το υπόλοιπο της ποινής του έως τον χρόνο της υπό όρο απόλυσης, κατά το επόμενο άρθρο, σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, αφού θα έχει εκτίσει πραγματικά το ένα δέκατο αυτής”.
Με την αλλαγή θα μπορεί ολόκληρη η ποινή να μετατρέπεται σε κοινωφελή εργασία, καταργώντας ουσιαστικά το 1/10 της υποχρεωτικής έκτισης, εκτός κι αν ο δικαστής με ειδική αιτιολογία θεωρήσει πως η ποινή πρέπει να εκτιθεί. Η εκτίμηση είναι πως πρακτικά υπήρχε δυστοκία και προβληματισμός από τους δικαστές να διατάξουν φυλάκιση για τέτοιες πλημμεληματικές ποινές και επιλέχθηκε το θέμα να λυθεί νομοθετικά.
Αυστηρότερη η αναστολή
Με τον νέο ποινικό κώδικα του 2019, η αναστολή ήταν δεδομένη για ποινές έως 3 χρόνια χωρίς καμία διάκριση στον παραβάτη. Η πρόταση της Επιτροπής Μαργαρίτη είναι πλέον να τεθεί ως κριτήριο ή μη ύπαρξη στο ποινικό μητρώο καταδίκης για βαριά αδικήματα, δηλαδή να μην έχει καταδικαστεί κάποιος σε ποινή μεγαλύτερη των 3 ετών. Με απλά λόγια η εκτίμηση είναι πως με αυτό τον τρόπο δε θα επιβραβεύεται ένας πολλάκις υπότροπος παραβάτης, αφού όπως λένε νομικές πηγές, σήμερα μπορεί κι ένας ισοβίτης ακόμα να πάρει αναστολή σε μια μικρή ποινή, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ή τι έχει κάνει κατά ντο παρελθόν.