Τι είναι το πρώην ΚΕΑ (Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης), νυν Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα που δίνεται σε πάνω από 273.000 νοικοκυριά από τον ΟΠΕΚΑ. Ποιοι δικαιούνται επίδομα ενοικίου και ποια είναι τα κριτήρια ένταξης.
Γεωργία Καλαντζή
Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι ένα προνοιακό πρόγραμμα που δίνεται σε περίπου 273.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Αποτελεί ένα αναγκαίο δίχτυ προστασίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της φτώχειας και την αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού.
Το πρόγραμμα βασίζεται σε τρεις πυλώνες:
α) την εισοδηματική ενίσχυση,
β) τη διασύνδεση με υπηρεσίες κοινωνικής ένταξης, και
γ) τη διασύνδεση με υπηρεσίες ενεργοποίησης που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξη των δικαιούχων στην αγορά εργασίας και στην κοινωνική επανένταξη.
Σε τι συνίσταται;
1. Σε εισοδηματική ενίσχυση: το χρηματικό ποσό ενίσχυσης της ωφελούμενης μονάδας.(Δείτε λίγο πιο κάτω ποιες χαρακτηρίζονται ωφελούμενες ομάδες )
2. Σε συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές και αγαθά: διασύνδεση των μελών της ωφελούμενης μονάδας, εφόσον πληρούν τα κριτήρια ένταξης εκάστου προγράμματος, με:
- Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανασφάλιστων.
- Παραπομπή και ένταξη σε δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης.
- Ένταξη σε προγράμματα και κοινωνικές δομές για την αντιμετώπιση της φτώχειας. -` Ένταξη στις δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Άπορους.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παροχών ηλεκτρικής ενέργειας.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παροχών ύδρευσης.
- Κοινωνικό τιμολόγιο Δήμων και Δημοτικών Επιχειρήσεων.
3. Σε υπηρεσίες ενεργοποίησης: προώθηση των δικαιούχων, εφόσον δύνανται να εργαστούν, σε δράσεις που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας και μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- Την κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας.
- Την ένταξη ή την επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα και στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας.
Ποιες θεωρούνται ωφελούμενες ομάδες;
α. Μονοπρόσωπο νοικοκυριό:
κάθε ενήλικο άτομο που διαμένει μόνο του σε κατοικία και δεν εμπίπτει στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή αλλοδαπής.
β. Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: όλα τα άτομα που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη.
Στο πολυπρόσωπο νοικοκυριό εντάσσονται:
1) φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια, με την προϋπόθεση ότι η φιλοξενία είχε δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος και
2) τα ενήλικα τέκνα έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής τους.
γ. Άστεγοι: τα άτομα που διαβιούν στο δρόμο ή σε ακατάλληλα καταλύματα, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν καταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων ή των Κέντρων Κοινότητας ή κάνουν χρήση Υπνωτηρίων που λειτουργούν στους Δήμους, δύναται να είναι δικαιούχοι του προγράμματος.
Η διαπίστωση της έλλειψης στέγης δεν δύναται να τεκμηριωθεί μόνο μέσω του εντύπου της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Η κρατική μέριμνα για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θωρακίζεται με το Άρθρο 21 του Συντάγματος.
Παρατίθενται, ενδεικτικά, περιπτώσεις με τα αντίστοιχα ποσά ανά κατηγορία:
Για κάθε επιπλέον μέλος προστίθεται το εξαπλάσιο του αντίστοιχου εγγυημένου ποσού, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της παρούσης.
Το δηλούμενο εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 5.400 ευρώ, ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού.
2. Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξ,ία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία: 1. Η αντικειμενική δαπάνη των επιβατικών αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης (Ι.Χ.), Μικτής Χρήσης (Μ.Χ.) ή και των δικύκλων του νοικοκυριού, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της, το ποσό των 6.000 ευρώ. 2. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του κατωτέρω πίνακα για κάθε τύπο νοικοκυριού, μέχρι και το ποσό των 14.400 ευρώ.
Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο: Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100.
Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:
- Εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας
- Δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής.
- Δηλώνουν δαπάνες για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία.
- Δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτ/των, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.
Επίδομα Ενοικίου
Στο πλαίσιο οργανωμένης προσπάθειας να αποκτήσει η χώρα συνεκτική στεγαστική πολιτική, το κράτος έχει θεσπίσει Επίδομα Ενοικίου για τον πολίτη που δεν διαθέτει ιδιόκτητη κατοικία και Επίδομα Στεγαστικής Συνδρομής για τους ανασφάλιστους υπερήλικες
Παράλληλα, το Δημόσιο μέσω του ΟΠΕΚΑ και του Πρόγράμματος ΓΕΦΥΡΑ και για διάστημα εννέα μηνών συνεισφέρει για την αποπληρωμή δανείων με εμπράγματες εξασφαλίσεις στην Α’ κατοικία για δανειολήπτες που έχουν πληγεί από τις δυσμενείς συνέπειες του κορονοϊού (Ν.4714/2020).
Συνεισφέρει επίσης και πάλι μέσω του ΟΠΕΚΑ σε ρυθμίσεις οφειλών φυσικών προσώπων από στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια για την προστασία της Α’ κατοικίας από αναγκαστική ρευστοποίηση με βάση το (Ν.4605/2019).
ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΑΙΤΗΣΕΩΝ
Πώς θα γίνει η αυτόματη ανανέωση των εγκεκριμένων αιτήσεων του Επιδόματος Ενοικίου για τις οποίες λήγει το εξάμηνο ισχύος;
Σύμφωνα με το άρθρο 3 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, οι αιτήσεις οι οποίες συμπληρώνουν το 6μηνο ισχύος τους δύναται να ανανεωθούν αυτόματα για έξι ακόμη μήνες, εφόσον εξακολουθούν να πληρούνται οι όροι και προϋποθέσεις του προγράμματος. Οι δικαιούχοι ενημερώνονται σχετικά με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Προσοχή: Εάν υπάρχουν αλλαγές στα στοιχεία της αίτησης σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο, οι οποίες δεν προκύπτουν μέσα από ηλεκτρονικές διασταυρώσεις και άρα δεν αποτυπώνονται σε αυτήν, οι δικαιούχοι μπορούν αποκλειστικά εντός του 6ου μήνα ισχύος της αίτησης να την ανακαλέσουν και να υποβάλουν νέα.
Για τις αιτήσεις εκείνες για τις οποίες διαπιστώνεται ότι δεν πληρούνται πλέον οι όροι και οι προϋποθέσεις του προγράμματος (ενδεικτικά: λήξη περίοδος ισχύος του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου, αλλαγή σύνθεσης νοικοκυριού, αλλαγή των εισοδημάτων ή περιουσιακής κατάστασης του νοικοκυριού) οι αιτήσεις δεν θα ανανεώνονται.
Στους δικαιούχους θα αποστέλλεται μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι η χορήγηση του επιδόματος δεν θα ανανεωθεί αυτόματα. Εάν επιθυμούν, μπορούν να υποβάλουν οι ίδιοι νέα αίτηση.
Προσοχή: για να μην χαθεί μήνας επιδότησης, η νέα αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί και να εγκριθεί εντός του 6ου μήνα ισχύος της αίτησης.
Η ανωτέρω διαδικασία ακολουθείται στο τέλος κάθε μήνα για τις αιτήσεις του Επιδόματος Ενοικίου για τις οποίες λήγει το πρώτο εξάμηνο ισχύος. Οι πολίτες θα πρέπει να ελέγχουν τακτικά το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (και την ανεπιθύμητη αλληλογραφία τους) ώστε να ενημερώνονται εγκαίρως για την πορεία της αίτησής τους και τυχόν δικές τους ενέργειες σε περίπτωση μη αυτόματης ανανέωσης.
Προσοχή! Η ενημέρωση γίνεται στο mail που έχει δηλωθεί στην αίτηση και όχι με αποστολή sms στο κινητό τηλέφωνο.
ΕΙΣΟΔΗΜΑ
Υποβάλω την αίτηση για το Επίδομα Ενοικίου και προσμετράται στο εισόδημα του νοικοκυριού ποσό από προνοιακό επίδομα που εξαιρείται από τον υπολογισμό του εισοδήματος. Η αίτησή μου δεν εγκρίνεται, καθώς φαίνεται ότι δεν πληρώ τα εισοδηματικά κριτήρια. Τι μπορώ να κάνω;
Θα πρέπει να πάτε στο Κέντρο Κοινότητας ή στην Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (βεβαίωση καταβολής προνοιακού επιδόματος, Δήλωση φορολογίας εισοδήματος και εκκαθαριστικό) ώστε να εξαιρεθεί το ποσό του προνοιακού επιδόματος και να προχωρήσει η αίτησή σας.
Γιατί συνυπολογίζεται κατά τον υπολογισμό των εισοδημάτων μου το εφάπαξ χρηματικό ποσό που μου καταβλήθηκε βάσει του άρθρου 10 έως 15 του ν.4575/2018, ενώ το ποσό αυτό θα έπρεπε να εξαιρείται (σύμφωνα με το ν. 4609/2019, ΦΕΚ 67, Α’, αρ. 47, παρ.1);
Το ποσό αυτό πλέον εξαιρείται από τον υπολογισμό του εισοδήματος του νοικοκυριού. Εάν είχατε υποβάλει την νέα σας φορολογική δήλωση πριν την ψήφιση του ν. 4609/2019, θα πρέπει να προβείτε σε τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος και εν συνεχεία να υποβάλετε αίτηση για το Επίδομα Ενοικίου. Στο πεδίο των εισοδημάτων στην πλατφόρμα εμφανίζεται ειδική επισήμανση με την εξαίρεση του εν λόγω ποσού.
Επισημαίνεται πως εάν υποβληθεί τροποποιητική δήλωση αυτή θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά εντός του έτους κατά το οποίο υποβλήθηκε και η αρχική φορολογική δήλωση. Δεν υπάρχει δυνατότητα άντλησης στοιχείων από τροποποιητική δήλωση εάν αυτή υποβλήθηκε και εκκαθαρίστηκε μετά την 1/1 του επόμενου έτους.
Υπάρχει διαφορά στο ποσό των κωδικών 617-618, με τα αντίστοιχα ποσά του αρχείου βεβαιώσεων αποδοχών.
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα ποσά της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που έχετε υποβάλει, με τα ποσά των εισοδημάτων που αναγράφονται στα αρχεία βεβαιώσεων αποδοχών που έχουν αποσταλεί από φορείς καταβολής των ποσών αυτών στην ΑΑΔΕ.
Παρακαλούμε όπως ενημερωθείτε από την οικεία ΔΟΥ για τις απαραίτητες από πλευράς σας ενέργειες για τη διόρθωση της διαφοράς που προκύπτει. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες αναλυτικά στον ΟΠΕΚΑ.
