Η δημοσκόπηση του European Council of Foreign Relations οδηγεί σε εξαιρετικά ανησυχητικά συμπεράσματα μετά την αποτυχία στη δοκιμασία της Covid-19. Τι περιμένουν και τι ζητούν οι Ευρωπαίοι από τις Βρυξέλλες και τις κυβερνήσεις
Δεν υπάρχει έρευνα η οποία να μην καταλήγει σε αυτό το συμπέρασμα: Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών δηλώνει απογοητευμένη από τον τρόπο που διαχειρίστηκαν την κρίση της πανδημίας τόσο η ΕΕ όσο και οι εθνικές κυβερνήσεις.
Αυτό συνάγεται από το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο, το ίδιο και από τη δημοσκόπηση που διενήργησε το European Council of Foreign Relations σε 12 κράτη-μέλη, τον Απρίλιο και τον Μάιο, τα αποτελέσματα της οποίας έγιναν γνωστά σήμερα το πρωί. Σύμφωνα με αυτήν, μάλιστα, στις μισές από τις παραπάνω χώρες η πλειοψηφία των πολιτών έχει πλέον λιγότερο εμπιστοσύνη στην ΕΕ.
«Δεν αποτελεί μυστικό ότι οι θεσμοί της ΕΕ έχασαν τη ευκαιρία να αποδείξου την αξία τους στους Ευρωπαίους ψηφοφόρους στη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 (…) Υπάρχει μια εμφανής απογοήτευση αναφορικά με τις επιδόσεις των σημερινών θεσμών στη διαχείριση της κρίσης. Η αρνητική διάθεση ξεπερνά τους κλασικούς αντι-ΕΕ ψηφοφόρους και εμφανίζεται πλέον σαφώς εντός του κορμού των κοινωνιών», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι συντάκτες της έρευνας.
Και οι Γερμανοί της γυρίζουν την πλάτη
Το πιο ανησυχητικό είναι πως οι Ευρωπαίοι δεν πιστεύουν μόνο ότι η διαχείριση της κρίσης ήταν καταστροφική, αλλά θεωρούν ότι το «ευρωπαϊκό οικοδόμημα», με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα, είναι «χρεοκοπημένο». Την άποψη αυτή έχουν, συγκεκριμένα, το 62% των Γάλλων, το 57% των Ιταλών, το 52% των Ισπανών, καθώς και το 55% των Γερμανών – με το σχετικό ποσοστό στη μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ να έχει αυξηθεί κατά 11 μονάδες σε σύγκριση με την προ πανδημίας περίοδο!
Η εικόνα είναι ακόμη χειρότερη όσον αφορά στις εθνικές κυβερνήσεις. Για του λόγου το αληθές, το 80% των Ιταλών και των Ισπανών, τα δύο τρίτα των Γάλλων και ποσοστά της τάξης του 50-60% στις περισσότερες χώρες θεωρούν πως και το δικό τους πολιτικό σύστημα είναι «χρεοκοπημένο».
Το πρόβλημα είναι, προφανώς, πολύ μεγάλο – και γίνεται ακόμη μεγαλύτερο καθώς μέσα στους επόμενους 12 μήνες επίκεινται εκλογές στη Γερμανία (βουλευτικές τον Σεπτέμβριο) και τη Γαλλία (προεδρικές την άνοιξη του 2022 και βουλευτικές αμέσως μετά).
Γαλλία, ο μεγάλος ευρωσκεπτικιστής
Ειδικά δε στη Γαλλία, είναι φανερό ότι έχει χτυπήσει καμπανάκι, καθώς διαρκώς μεγαλύτερο μέρος των πολιτών της εμφανίζεται εχθρικό απέναντι στην ΕΕ. Άλλωστε, είναι η μοναδική ανάμεσα στις 12 χώρες στις οποίες διεξήχθη η έρευνα του European Council of Foreign Relations που η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δεν θεωρεί «καλή» τη συμμετοχή στην ΕΕ.
Για την ακρίβεια, όπως σημειώνουν τα συμπεράσματα της έρευνας, στη Γαλλία «η συνηθέστερη απάντηση είναι πως η ΕΕ δεν αποτελεί ούτε καλό ούτε κακό».
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και αντιφάσεις στις απαντήσεις που δίνουν οι Γάλλοι. Για παράδειγμα, το 41% θεωρεί ότι για την ανάκαμψη από την κρίση θα λάβει την περισσότερη βοήθεια από την ΕΕ και τους εταίρους, έναντι μόλις του 14% που απαντά ότι αυτό θα γίνει με ίδιες, εθνικές δυνάμεις – όταν, την ίδια στιγμή, το 59% των Γερμανών δείχνουν να βασίζονται περισσότερο στη χώρα τους και την κυβέρνησή της.
Πάντως, υπάρχει και μια αισιόδοξη πλευρά στην έρευνα. Κι αυτό διότι η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών επιθυμεί να επιδιορθωθεί το «χρεοκοπημένο σύστημα», να αυξηθεί και να γίνει πιο ουσιαστική η συνεργασία των «27».
Με στόχο η ΕΕ να είναι πιο αποτελεσματική στη διαχείριση των επόμενων κρίσεων, αλλά και να είναι σε θέση να διαδραματίζει πιο ενεργό και πρωταγωνιστικό ρόλο διεθνώς.
Ευρώπη και ΗΠΑ
Τέλος, μεγάλο ενδιαφέρον – ειδικά ενόψει της επίσκεψης του Τζο Μπάιντεν στην Ευρώπη – παρουσιάζουν οι απόψεις για τον ρόλο των ΗΠΑ, το πολιτικό τους σύστημα και τις σχέσεις τους με την Ευρώπη. Εδώ, αν και αποτυπώνεται σαφώς καλύτερο κλίμα σε σύγκριση με το 2020, προφανώς λόγω της αλλαγής στον Λευκό Οίκο, ο σκεπτικισμός εξακολουθεί να υπάρχει – και σε κάποιες χώρες να υπερισχύει.
Σε κάθε περίπτωση, η συντριπτική πλειοψηφία θεωρεί τις ΗΠΑ είτε ως ένα καλό φίλο είτε ως ένα εταίρο με τον οποίο πρέπει να υπάρχουν καλές σχέσεις. Έστω και αν οι περισσότεροι πιστεύουν πως και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το πολιτικό σύστημα είναι επίσης «χρεοκοπημένο»
