Τα δικαιώματα ρύπων διαπραγματεύονται χρηματιστηριακά και γίνονται εύκολα αντικείμενο κερδοσκοπίας – Κίνδυνος διαρκούς ανόδου του ενεργειακού κόστους με ανεξέλεγκτες επιπτώσεις για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων
Σε αχαρτογράφητα νερά οδηγεί την τιμή της ενέργειας το Green Deal και η αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων ρύπων.
Με συνεχείς αυξήσεις, τα δικαιώματα των ρύπων κινούνται πλέον πάνω από τα 50 ευρώ ανά τόνο, έναντι 25 ευρώ πριν έξι μήνες, γεγονός που βάζει την αγορά ενέργειας αλλά και την οικονομία σε μια εποχή συνεχών ανατιμήσεων στο ρεύμα.
Μάλιστα, η ταυτόχρονη αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου από τα 16 ευρώ/MWh στα 23 ευρώ/MWh, πιέζουν ακόμη περισσότερο το κόστος της ενέργειας, προϊδεάζοντας για μια συνεχή ανοδική πορεία.
Το γεγονός ότι τα δικαιώματα ρύπων διαπραγματεύονται χρηματιστηριακά και γίνονται εύκολα αντικείμενο κερδοσκοπίας (η τιμή τους ανεβαίνει προεξοφλώντας την αύξηση στη ζήτηση που φέρνει η διαρκής μείωση των δωρεάν δικαιωμάτων) δημιουργεί κίνδυνο διαρκούς ανόδου του ενεργειακού κόστους με ανεξέλεγκτες επιπτώσεις για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο του Green Deal, από τον Ιανουάριο του 2021 τα δικαιώματα ρύπων που εκχωρούνται στα κράτη μειώθηκαν στο 43% του συνόλου και το υπόλοιπο 57% οδεύει προς αγορά και πώληση στο χρηματιστήριο ρύπων, με αποτέλεσμα να προκαλείται… ράλι στις τιμές των αέριων ρύπων.
Οι τιμές διπλασιάστηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2021 και αναμένεται ότι θα αυξηθούν κι άλλο αφού προβλέπεται η μείωση των δικαιωμάτων που εκχωρούνται στα κράτη κατά 75% ως το 2025. Μάλιστα το πρόβλημα αναμένεται εντονότερο μετά την αναθεώρηση του μηχανισμού που θα πραγματοποιήσει η Κομισιόν μέσα στον μήνα, με αποτέλεσμα την αύξηση του στόχου μείωσης των ρύπων από το 40% στο 55% μέχρι το 2030.
Αυξήσεις και καταγγελίες καταναλωτών
Μετά την χονδρεμπορική τιμή στο Χρηματιστήριο ενέργειας, ακολουθούν οι λογαριασμοί ρεύματος αφού ενεργοποιούνται οι ρήτρες που βρίσκονται στα ψιλά γράμματα των συμβολαίων.
Το τελευταίο διάστημα, πληθαίνει ο αριθμός των καταναλωτών που καταγγέλλει σε ΕΚΠΟΙΖΩ και ΡΑΕ υπέρογκους, πολύπλοκους, δυσνόητους λογαριασμούς ρεύματος, με πλήθος άσχετων χρεώσεων, με την επιπρόσθετη επιβάρυνσή τους λόγω ρήτρας διοξειδίου του άνθρακα καθώς και με υπέρογκες χρεώσεις Ο.Τ.Σ. (Οριακή Τιμή Συστήματος).
Μετακυλίεται το κόστος
Όμως, η ενεργοποίηση των ρητρών διοξειδίου του άνθρακα έχει ως αποτέλεσμα να έχουν επιβληθεί το τελευταίο διάστημα αυξήσεις της τάξης των 20 ευρώ/MWh στις βιομηχανίες.
Οι αυξήσεις στην ενέργεια συμπαρασύρουν σε ανατιμήσεις όλη την αγορά, αφού η αύξηση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά αυξάνει το κόστος παραγωγής όλων των προϊόντων. Στελέχη του κλάδου τροφίμων αναμένουν ότι το κόστος του ρεύματος για τις επιχειρήσεις θα αυξηθεί φέτος τουλάχιστον κατά 8% και εκτιμούν σειρά ανατιμήσεων στην αγορά σε ευρεία γκάμα προϊόντων.
Νέο πλαίσιο κανόνων από τη ΡΑΕ
Μετά το πλήθος καταγγελιών για ασάφεια και έλλειψη διαφάνειας στις συμβάσεις με τους προμηθευτές, η ΡΑΕ πραγματοποιεί έρευνα για να καταλήξει σε μια πρόταση που θα θέσει σε δημόσια διαβούλευση, ώστε το Σεπτέμβριο να ανακοινώσει το νέο πλαίσιο κανόνων για τον τρόπο που θα τίθενται οι ρήτρες.
Ήδη η ΡΑΕ, απέστειλε στους ιδιώτες παρόχους επιστολές, με σειρά ερωτημάτων για τις ρήτρες που περιέχουν οι συμβάσεις τους, και τους κάλεσε να προσκομίσουν στοιχεία που αφορούν όλο το 2020 και όλο το 2021 μέχρι σήμερα, ώστε να ελέγξει αν υπάρχει παραπλάνηση των πελατών τους.
Από την εβδομάδα αυτή θα πραγματοποιηθούν και συναντήσεις προκειμένου να διερευνηθούν ενδεχόμενες παρατυπίες ή παραπλάνηση των καταναλωτών και να προετοιμαστεί το νέο πλαίσιο κανόνων, ώστε να τεθεί σε διαβούλευση και σε ισχύ από το φθινόπωρο.
Το πρόβλημα έγκειται στους διαφορετικούς κανόνες κάθε εταιρείας όσον αφορά τα άνω και κάτω όρια, βάσει των οποίων ενεργοποιούνται οι ρήτρες και στην ασάφεια στις συμβάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό η ΡΑΕ υποχρέωσε τη ΔΕΗ να καταργήσει τη ρήτρα ρύπων και να την αντικαταστήσει με ένα είδος ρήτρας χονδρεμπορικής, παρόμοιας με αυτήν που εφαρμόζει η υπόλοιπη αγορά για να είναι εύκολα συγκρίσιμες οι σχετικές επιβαρύνσεις.
