Η τραγωδία της Κύπρου δεν συνέβη σε μια νύχτα, αλλά μέσα σε έναν μήνα. Ο Νίκος Δήμου, που ήταν ιδιοκτήτης διαφημιστικής εταιρείας στην Αθήνα, εμπνεύστηκε το σύνθημα «Δεν ξεχνώ» στο τέλος αυτού του θλιβερού μήνα. Στις 15 Ιουλίου 1974 ξεκίνησε η επιχείρηση της ελληνικής χούντας του Ιωαννίδη για την ανατροπή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και την […]
Η τραγωδία της Κύπρου δεν συνέβη σε μια νύχτα, αλλά μέσα σε έναν μήνα. Ο Νίκος Δήμου, που ήταν ιδιοκτήτης διαφημιστικής εταιρείας στην Αθήνα, εμπνεύστηκε το σύνθημα «Δεν ξεχνώ» στο τέλος αυτού του θλιβερού μήνα. Στις 15 Ιουλίου 1974 ξεκίνησε η επιχείρηση της ελληνικής χούντας του Ιωαννίδη για την ανατροπή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Το σήμα «Δεν ξεχνώ» δημιουργήθηκε το πρωί της 14ης Αυγούστου 1974, την ώρα που ο «Ατίλλας ΙΙ» επέλαυνε προς τη διχοτόμηση της Κύπρου.
Ο πρόεδρος της Κύπρου κατέφυγε πρώτα στη βρετανική βάση του Ακρωτηρίου και στη συνέχεια στη Μάλτα. Από εκεί στο Λονδίνο και στη συνέχεια στη Νέα Υόρκη με σκοπό να υπερασπιστεί την Κύπρο στον ΟΗΕ. Στη θέση του τοποθετήθηκε ο δημοσιογράφος Νίκος Σαμψών που είχε εμπλακεί το 1964 σε εκκαθαρίσεις κατά των Τουρκοκυπρίων.
Επιχείρηση «Αττίλας Ι»
Ο Tούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ προειδοποιεί τους Αμερικανούς και την ελληνική χούντα ότι η Τουρκία θα εισβάλει στην Κύπρο, εκτός αν αποσυρθεί ο Σαμψών και ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Τα τουρκικά αιτήματα απορρίπτονται και οι Τούρκοι εισβάλλουν τα χαράματα της 20ής Ιουλίου. Με την επιχείρηση «Αττίλας Ι» αποβιβάζονται 40.000 στρατιώτες.
Η Αγκυρα επικαλείται τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, που επιτρέπουν την επέμβαση στις εγγυήτριες δυνάμεις σε περίπτωση που κινδυνεύει η μία κοινότητα. Η Εθνική Φρουρά προσπαθεί να αντιδράσει, αλλά δέχεται τουρκικά αεροπορικά πυρά. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καλεί την Τουρκία να διακόψει τις επιχειρήσεις, αλλά αυτές συνεχίζονται έως τις 22 Ιουλίου. Η Τουρκία καταλαμβάνει το 4% του εδάφους της Κύπρου.ADVERTISING
Η χούνα καταρρέει
Η χούντα καταρρέει στην Αθήνα, η Δημοκρατία αποκαθίσταται στις 24 Ιουλίου και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ηγείται κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Ο Σαμψών παραιτείται στη Λευκωσία και ξεκινούν στη Ζυρίχη συνομιλίες. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο Γεώργιος Μαύρος, ο οποίος απορρίπτει την πρόταση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Γκιουνές για την ίδρυση έξι αυτόνομων τουρκοκυπριακών καντονιών στη βόρεια Κύπρο.
Ο «Αττίλας ΙΙ»
Στις 14 Αυγούστου αποτυγχάνουν οριστικά οι διαπραγματεύσεις και ξεκινάει ο «Αττίλας ΙΙ» με 40.000 στρατιώτες, 200 άρματα και 120 βαριά πυροβόλα. Οι άνδρες της Εθνικής Φρουράς, κυρίως Ελληνες αξιωματικοί, πολέμησαν γενναία. Χάθηκαν εκατοντάδες. Μέσα σε ελάχιστες ώρες οι Ελληνοκύπριοι εγκατέλειψαν χωριά και κοινότητες στο βόρειο τμήμα. Χάθηκαν η Κυρήνεια και η Αμμόχωστος. Οι Τούρκοι κατέλαβαν το 36% του νησιού. Η εισβολή σταμάτησε στη «Γραμμή Αττίλα», που έχει μήκος 180 χιλιόμετρα και διχοτομεί ολόκληρη την Κύπρο.
Το σήμα – σύμβολο «Δεν ξεχνώ»
«Το σήμα – σύμβολο “Δεν ξεχνώ” δημιουργήθηκε το πρωί της 14ης Αυγούστου 1974, την ημέρα που ο δεύτερος “Αττίλας” έκοψε την Κύπρο στα δύο», γράφει στην ιστοσελίδα του ο Νίκος Δήμου. «Ακούγοντας τα νέα στο ραδιόφωνο, οραματίστηκα την Κύπρο μαχαιρωμένη και τη γραμμή του “Αττίλα” σαν μια ροή πηγμένου αίματος που σιγόσταζε. Οταν έφτασα στο γραφείο μου (τότε είχα τη διαφημιστική εταιρεία) κάλεσα τον διευθυντή του σχεδιαστηρίου, τον Διονύση Γεωργιόπουλο, του έδωσα έναν χάρτη της Κύπρου, την ιδέα και το κείμενο. Τα υπόλοιπα ανήκουν στην Ιστορία».
Ηταν ένας φόρος τιμής και αγάπης του συγγραφέα στα μέρη της Κύπρου –Κυρήνεια, Μπελλαπάις, Σαλαμίνα, Αμμόχωστος– που είχε επισκεφθεί τρία χρόνια πριν από την εισβολή. «Τυπώσαμε χιλιάδες αυτοκόλλητα», συνεχίζει ο κ. Δήμου, «τα στείλαμε στις εφημερίδες και κατακλυσθήκαμε από αιτήματα… Μεταφράσαμε το σύνθημα σε πολλές γλώσσες. Πήραμε εκατοντάδες γράμματα – το σημαντικότερο από τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο».
