Ανάρτηση βίντεο χωρίς απόκρυψη των χαρακτηριστικών δράστη και θυμάτων – Η αρχή υπενθυμίζει πως η αναπαραγωγή αναρτήσεων με προσωπικά δεδομένα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνιστά πράξη επεξεργασίας, που ελέγχεται ως προς τη νομιμότητά της
Στις 7 Ιουλίου 2020 αυτόπτης μάρτυρας κατέγραψε με το κινητό του τη σοκαριστική επίθεση άνδρα σε γυναίκα, η οποία συνέβη στην πόλη Έιμπαρ της Χώρας των Βάσκων. Στο βίντεο, που ανέβηκε άμεσα στο Twitter, φαίνεται ένας άνδρας να ρίχνει μια γυναίκα στο δρόμο και αμέσως μετά να τη χτυπά ανελέητα, ενώ στο τέλος τη μαχαίρωσε και στο πόδι, γεγονός που δεν κατεγράφη.
Παρών στο περιστατικό ο 5χρονος γιος της γυναίκας, ο οποίος εμφανίζεται να επιτίθεται στον άνδρα, προκειμένου αυτός να σταματήσει να χτυπά τη μητέρα του.
Η αρχική ανάρτηση του βίντεο έγινε χωρίς να έχει προηγηθεί η απόκρυψη των χαρακτηριστικών δράστη και θυμάτων, ενώ το υλικό αναπαρήχθη με μεγάλη ταχύτητα και από άλλους χρήστες. Μέσα σε λίγες ώρες, το θέμα αναδείχθηκε και από τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία όμως φρόντισαν να θολώσουν τα πρόσωπα.
Η πλειοψηφία των δημοσιευμάτων του ηλεκτρονικού τύπου επικαλέστηκαν και αναπαρήγαγαν αυτούσιο ένα tweet αναπαραγωγής της αρχικής ανάρτησης. Στο tweet αυτό και προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι χρήστες του μέσου απέναντι σε τέτοια απεχθή περιστατικά έμφυλης βίας, αναφερόταν ότι:
«Χτες στο Έιμπαρ, η έμφυλη βία έκανε την εμφάνισή της στο δρόμο. Ο δράστης κατέληξε να τη μαχαιρώσει μπροστά στο παιδί της. Συνελήφθη. Τουλάχιστον 80.000 γυναίκες το χρόνο βιώνουν αυτή την κατάσταση στη χώρα μας. Με το να αρνείσαι τη βία είναι σαν να βοηθάς το δράστη σε κάθε του χτύπημα.»
Η Ισπανική Αρχή Προστασίας Δεδομένων AEPD αναζήτησε και εντόπισε τη χρήστη που είχε κάνει την ανάρτηση αυτή και της ζήτησε να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους ανήρτησε το βίντεο χωρίς να αποκρύψει τα πρόσωπα της γυναίκας και του παιδιού. Παράλληλα, απέστειλε αίτημα στο Twitter να κατεβάσει σειρά αναδημοσιεύσεων που είχε εντοπίσει.
Το Twitter αρνήθηκε να συμμορφωθεί με το αίτημα της Αρχής, περιοριζόμενο στο να χαρακτηρίσει τα συγκεκριμένα Tweets ως ευαίσθητου περιεχομένου. Σύμφωνα με την εταιρεία, η δημοσίευση και αναδημοσίευση του υλικού, όχι μόνο δεν παραβιάζει τις Πολιτικές της, αλλά και συνδράμει προς την ευαισθητοποίηση των χρηστών του για ζητήματα μείζονος κοινωνικής σημασίας.
Η χρήστης, με τη σειρά της, ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν εκείνη η δημιουργός της αρχικής ανάρτησης. Όπως χαρακτηριστικά είπε στην Αρχή, το βίντεο είχε ήδη αναρτηθεί από άλλον χρήστη, τον οποίο και υπέδειξε, οπότε δεν θεώρησε ότι υπήρχε ανάγκη να επεξεργαστεί ένα βίντεο που έχει ήδη δημοσιοποιηθεί.
Η AEPD δεν συμφώνησε με την άποψη αυτή.
Σύμφωνα με την Ισπανική Αρχή, το υλικό που αναρτήθηκε περιλαμβάνει προσωπικά δεδομένα της μητέρας και του παιδιού, καθώς είναι δυνατή η ταυτοποίησή τους, άμεσα ή έμμεσα. Η αναπαραγωγή του βίντεο από την ιδιοκτήτρια του λογαριασμού συνιστά πράξη επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων, η οποία είναι νόμιμη μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η ύπαρξη μιας εκ των νομικών βάσεων του άρθρου 6 ΓΚΠΔ. Στην εξεταζόμενη περίπτωση δεν υπάρχει νομική βάση επεξεργασίας, καθώς η δημοσίευση δεν έχει γίνει με τη συγκατάθεση των απεικονιζομένων προσώπων, ούτε και μπορεί να γίνει δεκτή η εφαρμογή άλλης νομικής βάσης.
Με βάση τα ανωτέρω, η AEPD διαπίστωσε την παραβίαση του άρθρου 6 παρ.1 ΓΚΠΔ και αποφάσισε όπως προχωρήσει στην επιβολή στην ιδιοκτήτρια του λογαριασμού του διοικητικού προστίμου των 10.000 ευρώ. Το ποσόν αυτό τελικώς μειώθηκε στις 6.000 ευρώ, καθώς η ελεγχόμενη αφενός δέχθηκε να μην υποβάλει αντιρρήσεις επί της γνώμης της Αρχής, αφετέρου κατέβαλε εγκαίρως το πρόστιμο, ολοκληρώνοντας έτσι τη διαδικασία.
Είναι αξιοσημείωτη η απόφαση της Ισπανικής Αρχής και τούτο για δύο λόγους.
Πρώτον διότι υπενθυμίζει πως η δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν αποτελεί λόγο άρσης της εφαρμογής της νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα. Οι ήδη δημοσιοποιηθείσες από άλλον χρήστη πληροφορίες εξακολουθούν να αποτελούν προσωπικά δεδομένα και ως εκ τούτου ελέγχονται ως προς τη νομιμότητα της περαιτέρω ανάρτησης – επεξεργασίας τους.
Δεύτερον διότι καταδεικνύει πόσο εύκολο είναι ένας χρήστης να βρεθεί αυτός υπόλογος ενώπιον της αρμόδιας Αρχής, ακόμη και αν δεν είναι παρά ένας από τους πολλούς χρήστες που αναπαρήγαγαν το σχετικό υλικό. Στην προκείμενη περίπτωση, ο λόγος για τον οποίο η ισπανική Αρχή στράφηκε κατά της συγκεκριμένης χρήστη ήταν το γεγονός ότι τη δική της ανάρτηση επέλεξαν να αναπαραγάγουν όλα τα ηλεκτρονικά μέσα που ανέδειξαν το θέμα.
Η απόφαση της AEPD είναι διαθέσιμη στα ισπανικά, ενώ σύνοψή της στα αγγλικά είναι διαθέσιμη εδώ.
