Με την εγκύκλιο 43/2021 του e-ΕΦΚΑ παρέχονται λεπτομέρειες σχετικά με την εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών έτους 2020 Ελ. Επαγγελματιών – Αυτοαπασχολουμένων – Αγροτών με παράλληλη μισθωτή εργασία και των ασφαλισμένων που υπάγονται στις διατάξεις της παρ. 9 άρθρου 39 του ν.4387/2016.
Ειδικότερα, γνωστοποιούνται τα εξής:
Όπως είναι γνωστό, με τις διατάξεις του ν. 4670/2020 «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση και Ψηφιακός μετασχηματισμός Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης», προβλέπεται αποσύνδεση των εισφορών μη μισθωτών ασφαλισμένων από το δηλωθέν εισόδημα και ο προσδιορισμός τους με βάση ασφαλιστικές κατηγορίες, με έναρξη ισχύος από 01.01.2020.
Περαιτέρω, με τη διάταξη του άρθρου 32 του ίδιου νόμου, ορίζεται ότι για τις περιπτώσεις μη μισθωτών ασφαλισμένων με παράλληλη μισθωτή απασχόληση καθώς και των ασφαλισμένων που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρ.9 του άρθρου 39 του ν.4387/2016 όπως ισχύουν, για τον προσδιορισμό της μηνιαίας εισφοράς λαμβάνονται υπόψη τα ποσά εισφορών ανά κλάδο από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται, εφόσον προκύπτει, η διαφορά από την κατώτατη, κατά περίπτωση, προβλεπόμενη εισφορά ή της εισφοράς τυχόν ανώτερης επιλεγείσας κατηγορίας.
Με την ανωτέρω σχετική Υπουργική Απόφαση Δ15/Ε’ 710706/423 του Υφυπουργού Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζονται – μεταξύ άλλων – θέματα για την διαδικασία προσδιορισμού και εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών έτους 2020 για τα ανωτέρω πρόσωπα.
Για την εφαρμογή των ανωτέρω, δόθηκαν από την Υπηρεσία μας οι απαραίτητες προδιαγραφές για τους κανόνες εισφοροδότησης και εξόφλησης, την απεικόνιση των εισφορών και της εκκαθάρισης στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες και τη μηχανογραφική εφαρμογή «Ασφάλιση – Έσοδα Μη Μισθωτών» και σε συνεργασία με τις αρμόδιες Διευθύνσεις Εισφορών Μισθωτών, Εφαρμογών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, έχουν ολοκληρωθεί οι μηχανογραφικές παραμετροποιήσεις.
Με την παρούσα παρέχονται οδηγίες για την πληρέστερη κατανόηση της διαδικασίας υλοποίησης και των κανόνων εκκαθάρισης και την ενιαία εφαρμογή τους από τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
ΓΕΝΙΚΑ
Όπως είναι γνωστό, με την εισαγωγή του νέου εισφοροδοτικού συστήματος από 01.01.2020, το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών Ελ. Επαγγελματιών, Αυτοαπασχολούμενων και Αγροτών, προσδιορίζεται με βάση την επιλεχθείσα ασφαλιστική κατηγορία ή την υποχρεωτική κατηγορία κατάταξης, εφόσον δεν έχει επιλεγεί ασφαλιστική κατηγορία από τον ασφαλισμένο. Με τις πιο πάνω σχετικές 3 και 30/2020 εγκύκλιες της Γενικής Διεύθυνσης Εισφορών e- ΕΦΚΑ έχουν δοθεί οδηγίες.
Στις περιπτώσεις που παράλληλα με τη μη μισθωτή δραστηριότητα συντρέχει και μισθωτή εργασία, οι προβλεπόμενες σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν.4387/2016, όπως αυτές ισχύουν, μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές μισθωτών λαμβάνονται υπόψη και αφαιρούνται – ανά κλάδο ασφάλισης – από τους αντίστοιχους κλάδους ασφάλισης της προβλεπόμενης κατηγορίας εισφορών μη μισθωτών. Το αποτέλεσμα προσδιορίζει τις εισφορές από την άσκηση του ελευθέρου επαγγέλματος, αυτοαπασχόλησης ή αγροτικής δραστηριότητας βάσει των άρθρων 31, 35, 36, 37 και 45 του ν.4670/2020.
Ειδικότερα, για τον προσδιορισμό της μηνιαίας εισφοράς μη μισθωτού λαμβάνονται – ανά κατηγορία – υπόψη τα εξής:
- Για τους Ελεύθερους Επαγγελματίες, Αυτοαπασχολούμενους και Αγρότες με παράλληλη Μισθωτή απασχόληση, το ποσό εισφοράς, ανά κλάδο ασφάλισης, από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της δεύτερης (2ης), ασφαλιστικής κατηγορίας ή της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη.
- Για τους Νέους Ελεύθερους Επαγγελματίες, Αυτοαπασχολούμενους (έως 5 έτη ασφάλισης) με παράλληλη Μισθωτή απασχόληση, το ποσό εισφοράς ανά κλάδο ασφάλισης από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της πρώτης (1ης) ασφαλιστικής κατηγορίας ή της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη.
- Για τους Ελεύθερους Επαγγελματίες, Αυτοαπασχολούμενους με παράλληλη Μισθωτή απασχόληση, το ποσό εισφοράς, ανά κλάδο Επικουρικής ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών, από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας.
- Για τους ασφαλισμένους που αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών (ΔΠΥ) μέχρι και δύο εργοδότες (παρ. 9 άρθρ. 39 του ν.4387/2016 όπως ισχύει), το ποσό της εισφοράς, ανά κλάδο ασφάλισης, από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας.
Εφόσον, προκύψει διαφορά αυτή καταλογίζεται στον ασφαλισμένο για τον αντίστοιχο Κλάδο Ασφάλισης Μη Μισθωτού.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Κατά την πρώτη εφαρμογή του νέου εισφοροδοτικού πλαισίου, αξιοποιήθηκαν Πληροφοριακά Συστήματα Φορέων και η δήλωση των ασφαλισμένων στην ηλεκτρονική υπηρεσία «Αίτηση – Δήλωση επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας» προκειμένου να προσδιοριστούν οι ασφαλισμένοι με παράλληλη μισθωτή απασχόληση καθώς και τα πρόσωπα που είχαν υπαχθεί στο ασφαλιστικό καθεστώς αμειβόμενων με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών (παρ. 9 άρθρ.39 Ν.4387/2016) και τέθηκε σε αναστολή η έκδοση των ειδοποιητηρίων καταβολής ασφαλιστικών εισφορών έτους 2020 μέχρι τη λήψη των δεδομένων.
Στο πλαίσιο αυτό και ανάλογα από τη διαθέσιμη πληροφορία – δήλωση:
- Τέθηκε σε αναστολή η έκδοση ειδοποιητηρίων στις περιπτώσεις παράλληλης εργασίας ή ένταξης στις διατάξεις της παρ.9 άρθρ.39 Ν.4387/2016.
- Εκδίδονταν ειδοποιητήριο εφόσον δεν υπήρχε, αντίστοιχα, διαθέσιμη πληροφορία περί παράλληλης εργασίας.
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Στο πεδίο εφαρμογής της εκκαθαριστικής διαδικασίας ασφαλιστικών εισφορών έτους 2020, εμπίπτουν μη μισθωτοί ασφαλισμένοι που, σύμφωνα με τα οριστικοποιημένα στοιχεία μισθωτής ασφάλισης, διατηρούσαν παράλληλα μισθωτή εργασία ή υπάγονταν στις διατάξεις της παρ. 9 άρθρ. 39 Ν.4387/2016, για μέρος ή ολόκληρο το έτος 2020.
Στο πλαίσιο της εκκαθάρισης τακτοποιούνται:
- Περιπτώσεις αναστολής ειδοποιητηρίων εφόσον, από τα οριστικοποιημένα στοιχεία, δεν επιβεβαιώνεται παράλληλη ασφάλιση και
- Περιπτώσεις έκδοσης ειδοποιητηρίων εφόσον, από τα οριστικοποιημένα στοιχεία, διαπιστώνεται παράλληλη ασφάλιση.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ
Για την υλοποίηση της διαδικασίας ακολουθήθηκαν τα πιο κάτω βήματα:
- Προσδιορίστηκε το Μητρώο Μη Μισθωτών ενεργών ασφαλισμένων, κατά το έτος 2020.
- Το Μητρώο Μη Μισθωτών διασταυρώθηκε με τις υποβληθείσες κατά το έτος 2020 Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις Κοινών Επιχειρήσεων ή Δημοσίου Τομέα και προσδιορίστηκαν περίοδοι παράλληλης ασφάλισης.
- Προσδιορίστηκε το ύψος των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών (εργοδοτικές + ασφαλισμένου) ανά κλάδο ασφάλισης, από τη μισθωτή ασφάλιση.
Ποσά που αντιστοιχούν σε Δώρα Εορτών και Επίδομα Αδείας δεν συνυπολογίστηκαν κατά τον προσδιορισμό των μηνιαίων εισφορών.
- Προσδιορίστηκε το ύψος της ασφαλιστικής κατηγορίας Μη Μισθωτού (ενότητα ΓΕΝΙΚΑ).
- Πραγματοποιήθηκε υπολογισμός, ανά μήνα, των καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτού, με βάση το σύνολο των εισφορών.
Από την προβλεπόμενη κατά τα ανωτέρω μηνιαία εισφορά μη μισθωτού αφαιρέθηκε, ανά κλάδο, το ποσό εισφοράς, από την έμμισθη εργασία.
- Αφαιρέθηκαν ανά μήνα ποσά που είχαν καταβληθεί προς εξόφληση εισφορών μη μισθωτής ασφάλισης έτους 2020, συμπεριλαμβανομένων των Γραμματίων Προείσπραξης των Δικηγορικών Συλλόγων.
- Προσδιορίστηκε το τελικό αποτέλεσμα της εκκαθάρισης. Προσοχή!
Από την ανωτέρω διαδικασία της εκκαθάρισης έχουν εξαιρεθεί μη μισθωτοί ασφαλισμένοι με παράλληλη μισθωτή απασχόληση στον Δημόσιο Τομέα, για τους οποίους εκκρεμεί, από τους Φορείς Δημοσίου, η υποβολή Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) έτους 2020. Η διαδικασία εκκαθάρισης για τους ασφαλισμένους αυτούς θα ολοκληρωθεί σε επόμενη φάση και αφού ληφθούν τα απαραίτητα οικονομικά στοιχεία.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΕΙΦΟΡΩΝ ΕΤΟΥΣ 2020
Το υπόλοιπο της εκκαθάρισης μπορεί να είναι χρεωστικό, πιστωτικό ή μηδενικό. Το χρεωστικό υπόλοιπο, αναζητείται ισόποσα κατανεμημένο σε έξι (6) μηνιαίες δόσεις.
Η πρώτη (1η ) δόση εκκαθάρισης καταβάλλεται εμπρόθεσμα έως 31/8/2021 (αριθμ. 282/22/24.06.2021 απόφαση του ΔΣ e-ΕΦΚΑ).
Κάθε επόμενη δόση καταβάλλεται, μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα. Η τελευταία δόση καταβάλλεται εμπρόθεσμα έως την 31.01.2022.
Μετά την ημερομηνία εμπρόθεσμης πληρωμής, οι δόσεις καθίστανται ληξιπρόθεσμες και επιβαρύνονται, κατά τα γνωστά, με τις νόμιμες προσαυξήσεις (ν.4158/2013).
Το πιστωτικό υπόλοιπο της εκκαθάρισης, επιστρέφεται στους δικαιούχους σύμφωνα με την διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 104 του ν.4387/2016, όπως ισχύει. Για την διαδικασία της επιστροφής θα ακολουθήσουν οδηγίες.
ΕΙΔΟΠΟΙΗΤΗΡΙΟ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΕΤΟΥΣ 2020
Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης γνωστοποιείται στους ασφαλισμένους με ανάρτηση «ΕΙΔΟΠΟΙΗΤΗΡΙΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΕΤΟΥΣ 2020» στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες.
Παράλληλα ενημερώνεται η μηχανογραφική εφαρμογή «Ασφάλιση – Έσοδα Μη Μισθωτών ασφαλισμένων» e- ΕΦΚΑ. Για την παραμετροποίηση της μηχανογραφικής εφαρμογής έχει εκδοθεί σχετική οδηγία.
Το ειδοποιητήριο περιλαμβάνει πίνακες με τα πιο κάτω στοιχεία:
- Πίνακας Α’: με την/τις ασφαλιστική/ές κατηγορίες Κύριας Ασφάλισης, Επικουρικής και Εφάπαξ Παροχών που έχουν ληφθεί υπόψη κατά την εκκαθάριση για τον προσδιορισμό των καταβλητέων εισφορών καθώς και το ποσό των εισφορών, ανά κλάδο.
- Πίνακας Β’
Μηνιαία Εισφορά Μη Μισθωτού:
Μήνας: Αναφέρονται οι μήνες ασφάλισης μη μισθωτού για το έτος 2020, ανεξαρτήτως αν συντρέχει παράλληλη ασφάλιση.
Μηνιαία εισφορά: το σύνολο της μηνιαίας εισφοράς μη μισθωτού, στην αντίστοιχη ασφαλιστική κατηγορία.
Εισφορές από Μισθωτή Απασχόληση ανά Κλάδο: Περιλαμβάνονται τα μηνιαία ποσά ασφαλιστικών εισφορών από την παράλληλη μισθωτή απασχόληση και μέχρι του ύψους που καλύπτεται η μηνιαία εισφορά από τη μη μισθωτή δραστηριότητα, ανά κλάδο: α) Κλάδο Σύνταξης, β) Κλάδο Υγείας, γ) υπέρ Ανεργίας, δ) Στέγης υγειονομικών, ε) Επικουρικής Ασφάλισης και στ) Εφάπαξ παροχής.
Μειώσεις/Εκπτώσεις: Περιλαμβάνονται τα ποσά μειώσεων λόγω, α) covid-19 για τους μήνες 2ο – 5ο / 2020 (ΠΝΠ30/03/2020-Α’75 & τις διατάξεις του ν.4690/30.05.2020) και β) μητρότητας (άρθρο 141 ν.3655/2008).
Υπόλοιπο: Η τελική μηνιαία καταβλητέα εισφορά.
- Πίνακας Γ: περιλαμβάνει τις καταβληθείσες εισφορές δηλαδή, τα ποσά που είχαν καταβληθεί προς εξόφληση εισφορών μη μισθωτής ασφάλισης μηνών που εντάχθηκαν στην διαδικασία εκκαθάρισης, συμπεριλαμβανομένων των Γραμματίων Προείσπραξης των Δικηγορικών Συλλόγων έτους 2020.
- Πίνακας Δ’: Δοσολόγιο με τα ποσά των δόσεων και τις ημερομηνίες εμπρόθεσμης πληρωμής.
- Μήνυμα προς τους ασφαλισμένους
- Στοιχεία πληρωμής: Απεικονίζεται ο κωδικός εντολής πληρωμής (RF) για την εξόφληση εισφορών.
Επισημαίνεται ότι, στο ειδοποιητήριο απεικονίζονται όλοι οι μήνες του έτους αλλά στη διαδικασία εκκαθάρισης συμμετέχουν μόνο οι μήνες για τους οποίους εμφανίζονται συμπληρωμένα ποσά.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Για την απεικόνιση της νέας εκκαθάρισης στον Ατομικό Λογαριασμό Μη Μισθωτού, προστέθηκε στον πίνακα των διαθέσιμων εκκαθαρίσεων, επιλογή για την εκκαθάριση εισφορών έτους 2020. Η οθόνη της εκκαθάρισης περιλαμβάνει:
- Την/τις ασφαλιστική/ές κατηγορίες Κύριας Ασφάλισης, Επικουρικής και Εφάπαξ Παροχών που έχουν ληφθεί υπόψη κατά την εκκαθάριση για τον προσδιορισμό των καταβλητέων εισφορών καθώς και το ποσό των εισφορών, ανά κλάδο.
- Τις εισφορές, ανά κλάδο, από τη μισθωτή απασχόληση και μέχρι του ύψους που καλύπτεται η ελάχιστη προβλεπόμενη εισφορά επί παράλληλης άσκησης μισθωτών και μη μισθωτών δραστηριοτήτων ή η επιλεγείσα κατηγορία, εφόσον αυτή είναι ανώτερη.
- Ανάλυση των καταβλητέων και καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών καθώς και το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης (πιστωτικό, χρεωστικό, μηδενικό).
- Στοιχεία που αφορούν τις δόσεις εκκαθάρισης.
