Η οικονομία έχει καλύψει μεγάλο μέρος των απωλειών της πανδημίας, οπότε η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης είναι λογική
SALOMON FIEDLER*
Οι αναλυτές και οικονομολόγοι που παραμένουν αισιόδοξοι για τη μακροοικονομική κατάσταση της Γερμανίας τον μήνα Αύγουστο εξακολουθούν να αποτελούν την πλειονότητα, όπως φαίνεται στα αποτελέσματα έρευνας του έγκριτου οικονομικού ινστιτούτου ZEW. Ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις 29,3 μονάδες από τις 21,9 μονάδες τον Ιούλιο, σχεδόν εναρμονιζόμενος με τις προβλέψεις του Bloomberg για 31 μονάδες. Παρά ταύτα, ένας άλλος δείκτης, αυτός που έχει να κάνει με τις προσδοκίες των επομένων έξι μηνών, υποχώρησε σημαντικά από τις 63,3 στις 40,4 μονάδες, όταν οι προβλέψεις τον ήθελαν στις 55 μονάδες. Οι εν λόγω δείκτες αποτυπώνουν ποσοστιαία το ισοζύγιο ανάμεσα στις αισιόδοξες και στις απαισιόδοξες εκτιμήσεις και τώρα φαίνεται πως πλειοδοτούν οι θετικά σκεπτόμενοι, αλλά και οι επιφυλακτικοί αυξάνονται.
Η κάμψη στον δείκτη προσδοκιών του προσεχούς εξαμήνου αποδίδεται στους εξής παράγοντες: 1) Στη στέρεη αν και απογοητευτική ενίσχυση του γερμανικού ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο κατά 1,5% σε τριμηνιαία βάση, η οποία ίσως να συνέτεινε στην εξασθένηση της εμπιστοσύνης, 2) στο γεγονός ότι οι ελλείψεις προμηθειών πιθανώς να ανακόπτουν την παραγωγική διαδικασία, παρότι τα βιβλία παραγγελιών παραμένουν πλήρη για πιο μεγάλο διάστημα από το αναμενόμενο και 3) στο συνεχιζόμενο κύμα κρουσμάτων εξαιτίας της μετάλλαξης «Δέλτα», το οποίο ίσως επανέφερε στο προσκήνιο φόβους για νέους περιορισμούς καθ’ οδόν προς το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Παρά ταύτα, στην έρευνα της ZEW καταγράφονται και ευοίωνες εκτιμήσεις, οι οποίες συνάδουν με τις δικές μας για αύξηση του ΑΕΠ της Γερμανίας σε προ πανδημίας επίπεδα κατά το τέταρτο τρίμηνο. Αν και οι μολύνσεις βαίνουν διογκούμενες, τα εμβόλια παραμένουν αποτελεσματικά στο να αποτρέψουν τα πιο βαριά περιστατικά νόσησης και συγκρατούν τον κίνδυνο να επιβληθούν εκ νέου οι πιο καταστρεπτικοί των περιορισμών.
Οι προσδοκίες για τις οικονομίες της Κίνας, της Ευρωζώνης και των ΗΠΑ είναι επίσης λιγότερο αισιόδοξες εν συγκρίσει με την ίδια έρευνα, που είχε διεξαγάγει το ZEW τον Ιούλιο. Κυρίως οι προσδοκίες φαίνεται πως είναι χαμηλότερες για την Κίνα και τις ΗΠΑ, όπου η τωρινή κατάσταση ήδη χαρακτηρίζεται πολύ καλή. Αυτό έρχεται προς επίρρωσιν του επιχειρήματος ότι ο καίριος παράγοντας που διαμορφώνει τη συγκρατημένη προσέγγιση αναλυτών και οικονομολόγων είναι ότι οι οικονομίες ήδη έχουν καλύψει το περισσότερο χαμένο έδαφος της πανδημίας. Οταν οι οικονομίες επανέλθουν στα προ πανδημίας επίπεδα ανάπτυξης, τότε ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα μετριασθεί. Οπότε ακόμη και οι δυναμικοί ρυθμοί ανάπτυξης ίσως να δίνουν την εντύπωση πως είναι χαμηλοί, εάν συγκριθούν με τους αντίστοιχους κατά τη φάση δραστικής ανάκαμψης μετά την κρίση της πανδημίας.
* Ο κ. Salomon Fiedler είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
