Έλλειψη εννόμου συμφέροντος του αιτούντος, όταν η αίτηση επίδειξης εγγράφου αποβλέπει στην αποκάλυψη για πρώτη φορά κρίσιμων πραγματικών γεγονότων, χωρίς να προβάλλονται πραγματικοί ισχυρισμοί
Απορριπτέα ως απαράδεκτη, καταρχήν ελλείψει εννόμου συμφέροντος, αλλά και ελλείψει κατεπείγοντος, κρίθηκε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για επίδειξη εγγράφων και χορήγηση αντιγράφων αυτών (ΜΠΑ 2425/2021).
Από την διάταξη του άρ. 902 του ΑΚ προκύπτει ότι οι προϋποθέσεις για τη θεμελίωση της αξίωσης για την επίδειξη εγγράφου ή για τη χορήγηση αντιγράφου είναι αφενός η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος του ζητούντος την επίδειξη και αφετέρου η κατοχή του εγγράφου από του καθ’ ου στρέφεται η σχετική αξίωση.
Αναφορικά με το έννομο συμφέρον, αυτό συντρέχει (α) αν το έγγραφο συντάχθηκε προς το συμφέρον του αιτούντος, (β) αν το έγγραφο πιστοποιεί έννομη σχέση που αφορά και τον αιτούντα, (γ) αν το έγγραφο σχετίζεται με διαπραγματεύσεις που έγιναν σχετικά με τέτοια έννομη σχέση είτε απευθείας από τον ίδιο τον αιτούντα, είτε για το συμφέρον του, με τη μεσολάβηση τρίτου.
Ωστόσο, το έννομο συμφέρον ελλείπει, όταν από τον ενάγοντα δεν προβάλλονται πραγματικοί ισχυρισμοί, αλλά η αίτηση επίδειξης εγγράφου αποβλέπει στην αποκάλυψη για πρώτη φορά, με την επίδειξη, κρίσιμων πραγματικών γεγονότων.
Περαιτέρω, θεωρία και Νομολογία δέχονται πως σε επείγουσες περιπτώσεις ή για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου, καθένας που έχει έννομο συμφέρον δικαιούται να ζητήσει να διαταχθεί κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, σε εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 682 παρ. 1, 683, 686 επομ. 731, 732 ΚΠολΔ, η επίδειξη εγγράφων, λόγω του κατεπείγοντος.
Εν προκειμένω, κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, εφόσον το υπό κρίση αίτημα δεν υποβάλλεται στα πλαίσια μιας εκκρεμούς δίκης, σε κάποια στάση αυτής προς απόδειξη γεγονότος που σχετίζεται με το αντικείμενο αυτής, αλλά εισάγεται κατά το άρ. 902 του ΑΚ, δεν αρκεί η επίκληση οποιουδήποτε εννόμου συμφέροντος, αλλά απαιτείται αυτό να εξειδικεύεται στις περιοριστικώς προβλεπόμενες στην εφαρμοστέα διάταξη περιπτώσεις.
Ειδικότερα, κρίθηκε πως τα αιτούμενα έγγραφα δεν φέρονται να έχουν συνταχθεί προς το συμφέρον της αιτούσας, ούτε πιστοποιούν κάποια έννομη σχέση που αφορά και αυτήν, δηλαδή διμερείς δικαιοπραξίες στις οποίες έχει λάβει μέρος και η αιτούσα, ούτε σχετίζονται με διαπραγματεύσεις που έγιναν σχετικά με τέτοια έννομη σχέση, ούτε απευθείας από την ίδια ούτε για το συμφέρον της με τη μεσολάβηση τρίτου προσώπου. Ουδόλως δε εξειδικεύει η αιτούσα εάν πρόκειται για αποδεικτικά στοιχεία με βάση τα οποία θα μπορέσει να ασκήσει κατά των καθ’ ων κάποια αγωγή, ώστε να θεμελιώνει το έννομο συμφέρον της για τη χορήγηση των αιτουμένων εγγράφων.
Επιπλέον, με το αίτημα επίδειξης ορισμένων πιστοποιητικών – βεβαιώσεων, κρίθηκε πως η αιτούσα αιτήθηκε όχι την επίδειξη εγγράφων που υφίστανται αλλά, ουσιαστικά, την έκδοση αυτών. Τέτοιο, ωστόσο, έννομο συμφέρον λείπει, όταν από τον αιτούντα δεν προβάλλονται πραγματικοί ισχυρισμοί, αλλά η αίτηση επίδειξης εγγράφου αποβλέπει στην αποκάλυψη για πρώτη φορά, με την επίδειξη, κρίσιμων πραγματικών γεγονότων.
Σε κάθε περίπτωση, τέλος, η αίτηση κρίθηκε απορριπτέα ως απαράδεκτη και ελλείψει κατεπείγοντος, δεδομένου ότι η αιτούσα δεν επικαλέσθηκε κανένα συγκεκριμένο περιστατικό που να θεμελιώνει τον κίνδυνο αυτό.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ: Ειδικότερα, η αιτούσα στερείται εννόμου συμφέροντος να ζητήσει την επίδειξη των προαναφερομένων εγγράφων (άρθρα 68 και 73 ΚΠολΔ), διότι, εφόσον το αίτημα επίδειξης εγγράφων δεν υποβάλλεται στα πλαίσια μιας εκκρεμούς δίκης, κατά τα άρθρα 450 – 451 ΚΠολΔ, και σε κάποια στάση αυτής προς απόδειξη γεγονότος που σχετίζεται με το αντικείμενο αυτής, εισάγεται προς κρίση αίτημα επιδείξεως εγγράφων κατά το άρθρο 902 ΑΚ, για τη θεμελίωση του οποίου η αιτούσα την επίδειξη δεν μπορεί να επικαλεσθεί οιοδήποτε έννομο συμφέρον, αλλά μόνον το έννομο συμφέρον, όπως αυτό εξειδικεύεται στις περιοριστικώς προβλεπόμενες από το εν λόγω άρθρο περιπτώσεις, οι προβαλλόμενοι δε από την αιτούσα για την αιτούμενη επίδειξη λόγοι δεν εμπίπτουν σε καμία από τις αναφερόμενες στο Νόμο περιπτώσεις (άρθρο 902 ΑΚ), κατά τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, ήτοι τα αιτούμενα έγγραφα δεν φέρονται να έχουν συνταχθεί προς το συμφέρον της αιτούσας, ούτε πιστοποιούν κάποια έννομη σχέση που αφορά και αυτήν, δηλαδή διμερείς δικαιοπραξίες, στις οποίες έχει λάβει μέρος και η αιτούσα, ούτε σχετίζονται με διαπραγματεύσεις που έγιναν σχετικά με τέτοια έννομη σχέση, ούτε απευθείας από την ίδια ούτε για το συμφέρον της με τη μεσολάβηση τρίτου προσώπου, περαιτέρω δε, ουδόλως εξειδικεύει η αιτούσα εάν πρόκειται για αποδεικτικά στοιχεία με βάση τα οποία θα μπορέσει να ασκήσει κατά των καθ’ ων κάποια αγωγή, ώστε να θεμελιώνει το έννομο συμφέρον της για τη χορήγηση των αιτουμένων εγγράφων. Ειδικότερα δε, αναφορικά με το αίτημα επίδειξης και χορήγησης αντιγράφων των αιτούμενων βεβαιώσεων ή πιστοποιητικών (βεβαίωση η πιστοποιητικό διαχείρισης των αποβλήτων σκωρίας, τήρησης των περιβαλλοντολογικών όρων, ολοκλήρωσης ή μη του εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων και μηχανημάτων της εταιρείας, πορείας της αίτησης υπαγωγής της εταιρείας σε εξωδικαστικό συμβιβασμό κατά Ν. 4469/2017 και πορείας των διαπραγματεύσεων με την ΕΠΙΧΕΙΠΑ Α.Ε. σχετικά με την αποζημίωση των επικειμένων της εταιρείας), είναι προφανές ότι η αιτούσα αιτείται όχι την επίδειξη εγγράφων που υφίστανται αλλά την έκδοση αυτών, όμως, τέτοιο έννομο συμφέρον λείπει, όταν από τον αιτούντα δεν προβάλλονται πραγματικοί ισχυρισμοί, αλλά η αίτηση επίδειξης εγγράφου αποβλέπει στην αποκάλυψη για πρώτη φορά, με την επίδειξη, κρίσιμων πραγματικών γεγονότων, σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην ανωτέρω νομική σκέψη.
Δείτε αναλυτικά την απόφαση εδώ.
